گروه اقتصادی مشرق - تابستان چهار سال پیش دولت تصمیم گرفت بابت تعهداتی که به سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح(ساتا) دارد، نمایشگاه بین‌المللی را بابت رد دیون به این سازمان واگذار کند.
آن تصمیم فورا با اعتراض شدید وزارت بازرگانی سابق، فعالان اقتصادی بخش خصوصی، اتاق تعاون و اعضای اتاق بازرگانی مواجه شد که آن واگذاری را برخلاف سیاست‌های اصل 44 می‌دانستند و در اهلیت خریدار نیز ابراز تردید می‌کردند.
با این حال، روند واگذاری نمایشگاه‌های بین‌المللی به ساتا ادامه پیدا کرد به طوری که تعیین مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی هم به دعوایی میان سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و وزارت بازرگانی منجر شد که هر یک فردی را به عنوان مدیرعامل این مجموعه منصوب کردند و حتی کار به مجادلات فیزیکی هم رسید.
با این حال، در سال 1388 وزارت بازرگانی به عنوان بهره‌بردار نمایشگاه‌های بین‌المللی با مصوبه دولت که وزارت اقتصاد پیشنهاددهنده آن بود مخالفت و در همان زمان اعلام کرد: «این واگذاری بدون توجه به قانون انتزاع امور نمایشگاه‌ها از مرکز توسعه صادرات ایران و تشکیل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است.»
در گزارش وزارت بازرگانی با بیان اینکه باید عرصه و اعیان مورد نیاز و متعلق به سازمان توسعه تجارت تفکیک شود و صرفاً عرصه و اعیان متعلق به شرکت نمایشگاه‌ها به بخش خصوصی و خریدار واگذار گردد، تاکید شده بود: «ضروری است صورتجلسه فیمابین مسئولان سازمان توسعه تجارت ایران و شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تفکیک و انتقال عرصه و اعیان متعلق به سازمان توسعه تجارت مورد توجه و اقدام قرار گیرد.»
فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی نیز اعلام کردند که حاضرند شرکت نمایشگاه‌ها را به 3 برابر قیمت واگذار شده به ساتا خریداری کنند و حتی اسدالله عسگراولادی عضو باسابقه اتاق بازرگانی اظهار داشت حاضر است چک خرید نمایشگاه‌های بین‌المللی را بکشد.
به دنبال اعتراض‌های صورت‌گرفته، در نهایت در آبان 1388 رئیس‌جمهور دستور ابطال مصوبه واگذاری شركت سهامي نمايشگاه‌هاي بين المللي به ساتا را صادر کرد. بر اساس دستور احمدی‌نژاد مقرر شد شرکت‌های دولتی ديگري بابت رد ديون دولت به سازمان تامين اجتماعي نيروهاي مسلح واگذار شود که بعدها اعلام شد سهام چند شرکت پتروشیمی به ساتا واگذار می‌شود.
متعاقبا رئیس وقت سازمان خصوصی‌سازی هم اعلام کرد: با ابلاغ این دستور، شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین المللی جمهوری اسلامی به صورت مزایده و آزاد فروخته خواهد شد.
پس از آن موضوع واگذاری شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی به بایگانی رفت و خبری در این باره منتشر نشد تا این که در سال 1390 دولت طی مصوبه‌ای مقرر کرد شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران از گروه یک بنگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی موضوع ماده (2) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (44) به گروه (2) منتقل شود؛ بدین معنا که دولت به جای واگذاری 100 درصد، باید فقط 80 درصد سهام شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی را واگذار کند و 20 درصد را در اختیار خود نگه دارد.
ماجرای واگذاری شرکت نمایشگاه‌ها در این مدت مسکوت گذاشته شده بود تا این که مصوبه اخیر دولت در واگذاری اراضی نمایشگاه‌های بین‌المللی به سازمان صدا و سیما مطرح شد و بار دیگر جنجال‌هایی به پا کرد.
* اهمیت شرکت نمایشگاه‌ها
مهمتر از اهمیت ذاتی شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی بابت نقش مهمی که در توسعه تجارت خارجی کشور دارد، به نظر می‌رسد آنچه که سبب واکنش‌های گسترده نسبت به واگذاری این شرکت در 4 سال اخیر شده، ارزش بالای اراضی این شرکت است.
وضعیت مکان جغرافیایی شرکت نمایشگاه‌ها که در یکی از بهترین مناطق تهران قرار دارد و مساحت 85 هکتاری آن، موجب شده که ارزش ملکی شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی بسیار بیشتر از نام و نشان آن به چشم بیاید.
مساحت کل نمایشگاه حدود 850.000 مترمربع (85 هکتار) است که از این مساحت، 12 هکتار فضای سر پوشيده و 35 هکتار فضای باز نمایشگاهی، حدود 22 هكتار فضاي سبز و مابقی نیز راه‌های دسترسی به سالن‌ها و محوطه نمایشگاه است.
هرچند جزئیات مصوبه دولت منتشر نشده اما در صورتی که قرار باشد تمامی 85 هکتار اراضی شرکت نمایشگاه‌ها به سازمان صدا و سیما واگذار شود، از آنجا که هر مترمربع زمين مسکونی در این منطقه 12 میلیون تومان و زمین تجاري در اين منطقه 40 ميليون تومان ارزش دارد، ارزش تجاری اراضی نمایشگاه‌ها مابین 10 هزار میلیارد تا 34 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.
با این حال، روند واگذاری نمایشگاه‌های بین‌المللی به ساتا ادامه پیدا کرد به طوری که تعیین مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی هم به دعوایی میان سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح و وزارت بازرگانی منجر شد که هر یک فردی را به عنوان مدیرعامل این مجموعه منصوب کردند و حتی کار به مجادلات فیزیکی هم رسید.
با این حال، در سال 1388 وزارت بازرگانی به عنوان بهره‌بردار نمایشگاه‌های بین‌المللی با مصوبه دولت که وزارت اقتصاد پیشنهاددهنده آن بود مخالفت و در همان زمان اعلام کرد: «این واگذاری بدون توجه به قانون انتزاع امور نمایشگاه‌ها از مرکز توسعه صادرات ایران و تشکیل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته است.»
در گزارش وزارت بازرگانی با بیان اینکه باید عرصه و اعیان مورد نیاز و متعلق به سازمان توسعه تجارت تفکیک شود و صرفاً عرصه و اعیان متعلق به شرکت نمایشگاه‌ها به بخش خصوصی و خریدار واگذار گردد، تاکید شده بود: «ضروری است صورتجلسه فیمابین مسئولان سازمان توسعه تجارت ایران و شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تفکیک و انتقال عرصه و اعیان متعلق به سازمان توسعه تجارت مورد توجه و اقدام قرار گیرد.»
فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی نیز اعلام کردند که حاضرند شرکت نمایشگاه‌ها را به 3 برابر قیمت واگذار شده به ساتا خریداری کنند و حتی اسدالله عسگراولادی عضو باسابقه اتاق بازرگانی اظهار داشت حاضر است چک خرید نمایشگاه‌های بین‌المللی را بکشد.
به دنبال اعتراض‌های صورت‌گرفته، در نهایت در آبان 1388 رئیس‌جمهور دستور ابطال مصوبه واگذاری شركت سهامي نمايشگاه‌هاي بين المللي به ساتا را صادر کرد. بر اساس دستور احمدی‌نژاد مقرر شد شرکت‌های دولتی ديگري بابت رد ديون دولت به سازمان تامين اجتماعي نيروهاي مسلح واگذار شود که بعدها اعلام شد سهام چند شرکت پتروشیمی به ساتا واگذار می‌شود.
متعاقبا رئیس وقت سازمان خصوصی‌سازی هم اعلام کرد: با ابلاغ این دستور، شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین المللی جمهوری اسلامی به صورت مزایده و آزاد فروخته خواهد شد.
پس از آن موضوع واگذاری شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی به بایگانی رفت و خبری در این باره منتشر نشد تا این که در سال 1390 دولت طی مصوبه‌ای مقرر کرد شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران از گروه یک بنگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی موضوع ماده (2) قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل (44) به گروه (2) منتقل شود؛ بدین معنا که دولت به جای واگذاری 100 درصد، باید فقط 80 درصد سهام شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی را واگذار کند و 20 درصد را در اختیار خود نگه دارد.
ماجرای واگذاری شرکت نمایشگاه‌ها در این مدت مسکوت گذاشته شده بود تا این که مصوبه اخیر دولت در واگذاری اراضی نمایشگاه‌های بین‌المللی به سازمان صدا و سیما مطرح شد و بار دیگر جنجال‌هایی به پا کرد.
* اهمیت شرکت نمایشگاه‌ها
مهمتر از اهمیت ذاتی شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی بابت نقش مهمی که در توسعه تجارت خارجی کشور دارد، به نظر می‌رسد آنچه که سبب واکنش‌های گسترده نسبت به واگذاری این شرکت در 4 سال اخیر شده، ارزش بالای اراضی این شرکت است.
وضعیت مکان جغرافیایی شرکت نمایشگاه‌ها که در یکی از بهترین مناطق تهران قرار دارد و مساحت 85 هکتاری آن، موجب شده که ارزش ملکی شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی بسیار بیشتر از نام و نشان آن به چشم بیاید.
مساحت کل نمایشگاه حدود 850.000 مترمربع (85 هکتار) است که از این مساحت، 12 هکتار فضای سر پوشيده و 35 هکتار فضای باز نمایشگاهی، حدود 22 هكتار فضاي سبز و مابقی نیز راه‌های دسترسی به سالن‌ها و محوطه نمایشگاه است.
هرچند جزئیات مصوبه دولت منتشر نشده اما در صورتی که قرار باشد تمامی 85 هکتار اراضی شرکت نمایشگاه‌ها به سازمان صدا و سیما واگذار شود، از آنجا که هر مترمربع زمين مسکونی در این منطقه 12 میلیون تومان و زمین تجاري در اين منطقه 40 ميليون تومان ارزش دارد، ارزش تجاری اراضی نمایشگاه‌ها مابین 10 هزار میلیارد تا 34 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.
