كاظمي در ادامه مدعی است که با این انتخابات و برداشته شدن گام‌های بعدی در آزادی زندانیان سیاسی و عفو عمومی ایران از پیمودن مسیری مانند سوریه و لیبی جدا خواهد شد و این می تواند منجر به بقای بیشتر نظام سیاسی جمهوری اسلامی شود.

کاظمیان معتقد است آزادی زندانیان سیاسی و کنشگران مدنی که در جریان انتخابات 88 دستگیر شده‌اند به نام شخص آیت الله خامنه ای نوشته خواهد شد و کسی آن را به نام حسن روحانی و شخصیت حامی و پیروی او نخواهد نوشت.

علی افشاری دیگر نویسنده روز آنلاین نیز در یادداشتی به عواملی که منجر به رأی آوری روحانی در انتخابات شده بود پراداخت. وی 9 عامل را در موفقیت روحانی دخیل می داند؛ اقبال نسبی مردم، موافقت رهبری، حمایت رفسنجانی و خاتمی از روحانی، ناکارآمدی دولت احمدی نژاد، خوفناکی جلیلی، تشتت اصولگرایان، فشارهای ناشی از تحریم های اقتصادی، کناره گیری محمد رضا عارف به نفع روحانی و عدم تحریم انتخابات توسط تحول خواهان از عواملی است که افشاری در یاددشات خود به آن می پردازد.

وی معتقد است که مشکلات اقتصادی پیش آمده و تأثیرات مخرب آن بر زندگی مردم انتخابات را پیشاپیش به نفع دیدگاه مخالف با دولت و اصولگرایان مساعد کرده بود. از طرف دیگر نوع رویکردهای خاص جلیلی باعث ترس و هراس بخش هایی از جامعه و به خصوص طبقه متوسط گشته بود و در غیاب جلیلی و کاندیدای مشابه وی از تعداد رای دهندگان به روحانی کاسته می شد.

عامل دیگر تشت اصولگرایان بود که از انتخابات مجلس نهم به بعد فروپاشیده و به گروههایی مختلفی تجزیه شده بودند که با دامن زدن به اختلافات و انتقادات تند و گزنده به یکدیگر، ناخواسته به روحانی کمک کردند. اما در طرف دیگر محد رضا عارف گرچه با دلخوری کنار کشید بود و تا روز انتخابات نیز حاضر به حمایت از حس روحانی نشد اما جلوی شکسته شدن رأی ها را گرفت و خدمت بزرگی به پیروزی حسن روحانی کرد.

افشاری در این یادداشت ادعا می کند که موافقت رهبری مهمترین عامل در پیروزی حسن روحانی است و رهبری اگر می خواست می توانست جلوی رئیس جمهور شدن روحانی را بگیرد. "صحبت های رهبری روز چهارشنبه دو روز قبل از انتخابات و دعوت به مشارکت حداکثری نیز در ارتقاء موقعیت روحانی مهم بود. وی حتی از مخالفان نیز خواست در انتخابات شرکت کنند"

این صحبت ها در حالی مطرح می شود که مقام معظم رهبری بارها در بیانات خود قانون را فصل الخطاب نامیده اند و همه را به تمکین به قانون و رأی اکثریت فراخوانده اند و اعلام داشته اند که خود نیز یک رأی دارند که کسی از آن مطلع نخواهد شد.

مرکز تحقیقات استراتژیک؛ سکوی پرتاب روحانی

مجید محمدی در سایت رادیو زمانه مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام را سکوی پرتاب روحانی می داند. وی معتقد است پنج عامل در پیروزی حسن روحانی دخیل بوده است. خواست مردم برای تغییر سیاست های وجریان موجود، تفرقه ی اصولگرایان، حمایت خاتمی و رفسنجانی از روحانی، کنار رفتن عارف و در نهایت قابل اعتماد بودن روحانی را از عوامل موثر در پیروزی روحانی می داند.

محمدی اما عامل مهم تر از این عوامل را داشتن ستادی موثر و آشنا به شرایط می داند. وی معتقد است برای پیدا کردن چهره های موثر در ستاد روحانی باید به سراغ مرکز تحقیقات استرتژیک وابسته به مجع تشخیص مصلحت نظام رفت. جایی که روحانی 21 سال (از سال 1371) ریاست این مرکز را بر عهده دشته است.

وی معتقد است که تیم مشاوران و اداره کنندگان ستاد انتخاباتی روحانی عمدتاً از اعضای مجمع و مرکز تحقیقات استراتژیک بودند. محمود واعظی، مشاور سیاست خارجی روحانی در انتخابات معاون پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک است.

دهقانی فیروزآبادی، فرد دیگری در ستاد روحانی، سردبیر نشریه روابط خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک بوده است. اکبر ترکان قائم مقام و معاون ستاد انتخاباتی روحانی (معاون وزیر نفت در دولت اول احمدی نژاد) مشاور حسن روحانی در مرکز تحقیقات بوده است. محمد باقر نوبخت سخنگوی ستاد روحانی معاون پژوهش‌های اقتصادی مرکز بوده است. علی عسگری معاون پارلمانی مجمع نیز در ستاد روحانی فعال بود.

محمدی معتقد است که فعالیت روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک باعث شده بود که وی به اطلاعات روزآمد کشور دسترسی داشته باشد و همچنین بسیاری از مدیرانی نیز که در دولت احمدی نژاد کنار گذاشته شده بودند با جمع شدن در این مرکز برای بازگشت دوباره به دولت به برنامه ریزی و فعالیت بپردازند.

محمدی در پایان می نویسد که بدون ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک بعید بود روحانی ابزار لازم را برای نشستن بر کرسی ریاست جمهوری را بدست آورد و این در حالی است که بنیاد باران خاتمی و بنیاد بهار نیز که احمدی نژاد در پی تأسیس آن است چنین ظرفیتی را ندارند.

آیا تحریم ها در رأی مردم موثر بوده است؟

مهدی نوربخش در سایت ملی مذهبی به تأثیر تحریم های اعمال شده علیه ایران در رأی آوردن روحانی پرداخته است. وی در مطلب خود با اشاره به تحلیل های متفاوتی که از دلایل پیروزی روحانی ارائه شده است به تحلیل یکی از گروههای آمریکایی - نیو کان‌ها (conservative-oen)- که از حامیان تحریم و حمله نظامی علیه ایران است اشاره می کند. این گروه معتقد است تحریم های غرب در رأی به روحانی تأثیرگذاربوده است و نتیجه ی عملی این می شود که اگر غرب مایل به تغییر سیاست در ایران می باشد باید از همین اهرم، تحریم و جنگ استفاده نماید.

نوربخش با رد ادعای این گروه معتقد است که این رویکرد درک واقع بینانه ای از تحولات درون کشور ندارد و رأی به روحانی، در حقیقت رأی به اعتدال و اصلاحات به جای کنشهای خشونت طلبانه است. وی معتقد است جنبش و افرادی که به روحانی رأی داده اند بسیار فراتر از انتخابات هستند و یک شبه و بعد از تحریم های غرب شکل نگرفته اند. رأی به روحانی حاصل تلاش های این جنبش است که عمرش بسیار طولانی تر از اعمال تحریم ها از طرف غرب می باشد و کسانی که تحریم ها را یکی ازعوال تأثیرگذار در رأی دادن به روحانی می دانند در حق این جنبش و و پختگی فکری میلیون ها نفر هم وطن جفا می نمایند.

وی معتقد است که در تاریخ کشور ما این اولین باری نیست که ایران مورد تحریم قرار گرفته است، در زمان دکتر مصدق و جریان ملی شدن صنعت نفت نیز نفت ایران تحریم شد اما مردم در پشت رهبر خود ایستادند. نوربخش معتقد است امروز نیز تحریم ها برای روحانی رأی نخرید بلکه بنا بر ادعای وی ناکارآمدی دولت و غیرمطمئن بودن آن زمینه را برای انتخاب فرد دیگری مهیا کرده است.