به گزارش سرویس فرهنگی مشرق به نقل از فارس،‌ تولیدکنندگان عروسک در ایران بسیار هستند که اگر هم به نیازمندی‌های روزنامه‌های کثیرالانتشار نیز توجه کنیم، به وضوح خواهیم فهمید که عروسک‌ و اسباب‌بازی‌های ایرانی توسط برخی از زنان خانه‌دار در منازل و داخل کشور ساخته می‌شوند اما اکثر تولیدکنندگان این عرصه، شناخته شده‌ نیستند.

برای اینکه از نحوه تولید و مشکلات پیشروی تولیدکنندگان عروسک و اسباب‌بازی‌های ایرانی در کشور مطلع شوید با سیداسماعیل میرحیدری یکی از تولیدکنندگان ایرانی به گفت‌وگو نشسته ایم، وی که از تهیه گزارش تصویری از کارگاه عروسک و اسباب‌بازی سازی‌اش خودداری می‌کند و علاقه‌ای هم برای انتشار عکس خود و الصاق آن در این مصاحبه ندارد با این خبرگزاری به گفت‌وگو پرداخته که در ذیل آن را می‌خوانید:

* همه تولیدکنندگان ایرانی معجزه‌گر هستند

آقای میرحیدری چرا صنعت عروسک‌سازی در کشور مورد غفلت واقع شده است؟

بنده دارای عرق ملی و علاقه‌مند به پیشرفت تولید ملی در کشور هستم. معتقدم اگر تولیدکنندگان ایرانی به کار و فعالیتی که انجام می‌دهند، عرق و علاقه نداشته باشند دچار مشکل خواهند شد چراکه در این مدت که به تولید عروسک ایرانی می‌پرداختم اگر آن سرمایه را صرف کار ساده دیگری می‌کردم، تاکنون یکی از تولیدکنندگان خوب کشور به شمار می‌رفتم.

معتقدم همه تولیدکنندگان ایرانی معجزه‌گر هستند یعنی در این چند سال اخیر به سختی توانستند در این عرصه باقی بمانند چراکه هیچ نوع حمایتی از این تولیدکنندگان صورت نگرفته است و اگر هم تاکنون نابود نشده‌اند به خاطر لطف الهی و معجزه تولیدکنندگان ایرانی بوده است.

* واردات اسباب‌بازی و عروسک به کشور باعث نابود شدن تولیدکنندگان ایرانی شد

برخی‌ها نمی‌دانند که طی سال‌های گذشته چه بلایی بر سر تولیدکنندگان ایرانی به ویژه تولیدکنندگان عروسک‌های ایرانی آمده است. باید گفت در گذشته یکسری لوازم بی‌کیفیت با ارزان‌ترین قیمت به بازار ایران ورود یافت و به دلیل اینکه مصرف‌کننده  در درجه نخست به دنبال ارزانی کالا بود، کالاهای خارجی به وفور به بازار ورود یافته و از مخاطبان خوبی هم برخوردار بود.

اشخاصی هم به دنبال کیفیت بودند که قطعاً کالای با کیفیت‌تری را انتخاب می‌کردند به همین منظور بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی در این راستا نابود شدند و کسانی که هم باقی مانده‌‌اند در واقع خودمانی بگوئیم، پوست کلفت هستند.

* ورشکستگی تولیدکنندگان ایرانی به دلیل عدم نظارت صحیح بر واردات محصولات فرهنگی به کشور 

شما چه مدل اسباب‌بازی تولید می‌کنید؟

تاکنون حدود 30 الی 40 مدل عروسک و اسباب‌بازی ایرانی تولید کرده‌ام که بعد از مدتی نیز ورشکسته شدم؛ اگر نمونه اسباب‌بازی‌هایی که تولید کرده بودم را در مکانی نگهداری می‌کردم تاکنون به یک نمایشگاه بزرگ مبدل می‌شد.

در گذشته بنده مجبور به تولید بودم به طور مثال امروز یک عروسک با مدل نشسته تولید می‌کردم و فردا می‌دیدم که همان عروسک از چین به کشور ورود یافته و زیر قیمت تولیدکننده ایرانی در بازار پخش می‌شود، به همین منظور به تولید مدل دیگری از اسباب‌بازی‌های ایرانی می‌پرداختم اما چین عروسک‌ها را با زرق و برق بیشتری تولید و با کیفیت و قیمت کمتری وارد بازار ایران کرد.

حدود 40 نوع قالب اسباب‌بازی داشتم که با توجه به بیش از 15 سال فعالیت در این حوزه، نتوانستم به صورت مستمر به تولید اسباب‌بازی‌های ایرانی بپردازم اما هم‌اکنون به تولید عروسک نشسته در داخل جعبه و یک مدل شمشیر و دارت آهن ربایی می‌پردازم که با چنگ و دندان تولید آنها را حفظ کرده‌ام به گونه‌ای که با حداقل سود آنها را جمع‌ و جور و به بازار می‌دهم تا بتوانم سرپا بمانم که اگر این تلاش را روی خاک انجام می‌دادم الان از سود بیشتری برخوردار بودم.

* اکثر تولیدکنندگان اسباب‌بازی در مسکن استیجاری به فعالیت می‌پردازند

آیا شما دارای کارخانه و یا دفتر کار مشخصی هستید؟

برخی‌ها تصور می‌کنند که کارخانه اسباب‌بازی همانند کارخانه خودرو است اما باید بگویم که تولیدکنندگان اسباب‌بازی حتی دفتر کار هم ندارند به نوعی که تولیدکنندگانی همانند بنده با چنگ و دندان، موقعیت و کارشان را حفظ می‌کنند و اکثراً هم در واحدهای استیجاری به تولید عروسک و اسباب‌بازی می‌پردازند چراکه نتوانسته‌اند به سهولت در کشور به این فعالیت بپردازند و هر سودی که در این راه به دست آورده‌اند هزینه قالب و سایر وسایل جانبی تولید کرده‌اند که تنوع تولیدمان زیاد باشد ولی از آن سوء سودی حاصل نشد.

* به لطف دشمنان نظام طی یکسال گذشته تولیدکنندگان ایرانی کمی جان گرفتند

به لطف آمریکا طی این یکسال گذشته تولیدکنندگان ایرانی کمی جان گرفتند یعنی این امر را جدی عرض می‌کنم که لطف و کرم کشورهای غربی باعث شد تا واردات به کشور قطع و یا اندک شود و دلار افزایش یابد و تولیدکنندگان ایرانی هم بتوانند به تنفس بپردازند.

* مسئولان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حامی تولیدکنندگان ایرانی هستند 

درباره نحوه آشنایی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بگوئید؟

متأسفانه خیلی دیر با مرتضی حیدری مدیر بازرگانی و مشاور رئیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آشنا شدم، بنده به آقای حیدری گفتم عروسک‌های «دارا» و «سارا» که در چین ساخته می‌شود را می‌توانیم در ایران تولید کنیم.

برخورد این مقام مسئول با تولیدکنندگان ایرانی بسیار خوب و شایسته است، او معتقد است که باید همه محصولات فرهنگی که در گذشته در خارج از کشور تولید می‌شدند، توسط تولیدکنندگان ایرانی در داخل کشور ساخته و وارد بازار شوند.

نمونه تولیدات اسباب‌بازی‌هایی که داشتم را به آقای حیدری نشان دادم؛ و او نیز خیلی مثبت با این موضوع برخورد کرد و بنده هم تصمیم گرفتم که تجربیات خود را در اختیار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بگذارم.

* ساخت عروسک‌های ایرانی در پارکینگ‌های شهر/ نیاز تولیدکنندگان به واحدی منسجم  

در این راستا باید گفت؛ برخی از کارگاه‌های اسباب‌بازی در در خیابان‌هایی نظیر آهنگ واقع شده‌‌اند که شاید هم کسی از این موضوع مطلع نباشد، چراکه متأسفانه هیچ نهاد و سازمانی به آنها جواز نمی‌دهد و هیچ کسی خبر ندارد که در پارکینگ ساختمان برخی از خیابان‌های تهران کارگاه عروسک‌سازی وجود دارد.

اگر تشکیلاتی در کشور بتواند تولیدکنندگان عروسک و اسبا‌ب‌بازی را منسجم کند، بسیار مطلوب خواهد بود چراکه به جرأت می‌توانم بگویم در برخی از خیابان‌های تهران حدود 500 واحد عروسک‌سازی وجود دارد که هیچ کسی هم از ان مطلع نیست.

* پاسخ حجت‌الاسلام قرائتی به ساخت عروسک‌ و اسباب‌بازی در کشور

دلیل اینکه به کارگاه‌ها عروسک‌سازی مجوز نمی‌دهند، چیست؟

به خاطر اینکه در این حوزه یک خلاء قانونی وجود دارد و یک مسئله‌ای داریم یعنی از لحاظ شرعی برخی‌ها مخالف این مهم هستند که عروسک‌سازی معاند شرع باشد این مطلبی بود که از سالیان گذشته به آن رسیده بودند و در دهان‌ها می‌گشت که عروسک‌سازی خلاف شرع است؛ به همین منظور اسباب‌بازی‌های تولید شده‌‌ام را به حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قرائتی نشان دادم، ایشان از بنده سوال کردند این مال چیست؟ گفتم برای کودکان، فرمودند: کودکان با این وسیله چه کار می‌کنند؟، گفتم کودکان با این وسیله بازی می‌کنند، گفتند: پس اسم این وسیله، بازیچه بچه‌ها است. گفت: بله؛ ایشان فرمودند: اگر این بازیچه بچه‌ها است، هیچ اشکالی ندارد و شما به تولیدتان بپردازید.

به دلیل اینکه مسلمان و شیعه هستم وقتی پاسخ حجت‌الاسلام قرائتی درباره ساخت عروسک و اسباب‌بازی در ایران را شنیدم، برای تولید اسباب‌بازی در کشور دل و جرأت گرفتم و با پافشاری به ادامه تولید پرداختم.

متأسفانه سازمانی که به ارائه مجوز به تولیدکنندگان ایرانی می‌پردازد تاکنون هیچ مجوزی برای ساخت و تولید عروسک و اسباب‌بازی به تولیدکنندگان ایرانی ارائه نکرده است که این امر یک مسئله مهم برای تولیدکنندگان این حوزه به شمار می‌رود.

* با وجود عدم صدور مجوز، تولید اسباب‌بازی و عروسک ایرانی در کشور غیرقانونی نیست 

یعنی تولیدکنندگان اسباب‌بازی و عروسک‌های ایرانی غیرقانونی به تولید این محصول می‌پردازند؟

فرض کنید راننده ماشین شخصی به مسافرکشی می‌پردازد و مجوزی هم برای این مهم کسب نکرده است اما کاری خلاف قانون انجام نمی‌دهد. تولیدکنندگان اسباب‌بازی و عروسک‌های ایرانی به انجام کاری می‌پردازند که تحت پوشش مکان و یا جای خاصی نیست و خلاف قانون و عرف هم کاری انجام نمی‌دهند.

بنده دارای مجوز پلاستیک‌سازی هستم اما به دلیل اینکه قالب‌های تولید کالا به صورت مستمر تغییر می‌کند، از قالب عروسک و یا سایر لوازم دیگر استفاده می‌کنم.

* پیچیده‌ترین اسباب‌بازی‌ها را می‌توان در داخل کشور به سهولت ساخت

آقای میرحیدری چرا نمی‌توانیم به صورت مستمر به تولید عروسک‌های ایرانی در کشور بپردازیم؟

امروزه شاهد توان تولید در کشور هستیم چراکه بنده که ساده‌ترین صنعت‌کار هستم، دستی در تولید دارم و مجرب‌تر از بنده هم در کشور بسیار وجود دارند اما ناشناخته هستند.

هم‌اکنون می‌توان پیچیده‌ترین اسباب‌بازی را به جزء اسباب‌بازی‌هایی که دارای سیستم‌های موتوری هستند را در  داخل کشور به سهولت ساخت.

* افزایش قیمت ارز و دلار به نفع تولیدکنندگان ایرانی و توقف واردات خارجی به کشور شد

تا سال گذشته به دلیل اینکه اختلاف ارز و ریال بسیار ناچیز بود، تولید در کشور با رکود مواجه شد اما هم‌اکنون به حمد پروردگار و به لطف دشمنان نظام، تولیدکنندگان ایرانی جان گرفتند یعنی در زمانی که دلار 1200 تومان بود یک عروسک ساده را با مبلغ 1200 تومان تولید می‌کردم اما واردکنندگان همان عروسک را از چین با 600 تومان به از چین وارد و به مردم ارائه می‌کردند که قطعاً هم بنده نمی‌توانستم با این واردکنندگان به رقابت بپردازم.

اما در حال حاضر اختلاف ارز با ریال تغییر به سزایی کرده است و همین مهم نیز به نفع تولیدکنندگان ایرانی در رشته‌های دیگر نظیر لوام خانگی، کفش و پوشاک شده است.

* غفلت مسئولان در حوزه واردات به رکود تولید ملی انجامید

به نوعی تحریم‌های دشمن باعث افزایش تولید ملی شد؟

بله به طور یقین همین گونه است، این مطلب تنها نظر بنده نیست بلکه همه تولیدکنندگان به این مقوله اطمینان دارند و آن را به عینه طی یکسال گذشته مشاهده و لمس کرده‌اند.

معتقدم ای کاش در گذشته مسئولان از ورود بی‌رویه اسباب‌بازی و سایر اقلام به کشور، جلوگیری می‌کردند تا این مهم به افزایش تولید ملی کمک می‌کرد اما در حال حاضر مصداق «عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد» است یعنی دشمنی کشورهای غربی با ایران باعث شد تا مرزهای کشور از قفل و بست بهتر و بیشتری بهره‌مند شوند.

متأسفانه در کشور یک دامدار به دلیل عدم حمایت مجبور می‌شود همه دام های خود را فروخته و به پایتخت سفر کند و برای امرار و معاش خانواده خود مجبور به ورود به حوزه ساختمان‌سازی می‌شود.

* تأثیر صدور مجوز به کارگاه‌های اسباب‌بازی در رشد این صنعت در کشور 

تولیدکنندگان عروسک‌ و اسباب‌بازی برای توسعه کارگاه‌های خود از چه تسهیلاتی استفاده می‌کنند؟

به دلیل اینکه تولیدکنندگان عروسک و اسباب‌بازی‌های ایرانی دارای مجوز نیستند، تسهیلاتی هم برای آنها در نظر گرفته نمی‌شود یعنی اگر به بنده مجوز تولید عروسک‌و اسباب‌بازی ایرانی دهند قطعاً طبق همان مجوز به بانک مراجعه و با اخذ وام به خرید دستگاه‌های این صنعت و تجهیز کارگاه خود می‌پردازم.

اگر صنعت‌گران عروسک سازی در ایران دارای مجوز باشند، قطعاً کشور هم در این زمینه پیشرفت خواهد کرد اما برخی از افراد همانند بنده تحت لوای شغل دیگری به تولید عروسک می‌پردازند که مطمئناً پیشرفت هم نخواهیم کرد.

در اینجا این سوال مطرح است که آیا اگر صنعت ساخت اسباب‌بازی طی 30 سال گذشته در کشور پیشرفت کرده بود آیا کالاهای خارجی به وفور در ایران ورود یافته و مشاهده می‌شد؟. الان شاهد ورود ساده‌ترین قطعات در کشور هستیم که باعث تأسف است.

* نهاد و یا سازمانی عهده‌دار و حامی صنعت اسباب‌بازی در کشور باشد

معتقدم سازمان صنایع دستی به سهولت می‌تواند به تولیدکنندگان عروسک و اسباب‌بازی ایرانی مجوز دهد  چراکه کارهای عروسک‌سازی بیشتر از طریق دست صورت می‌گیرد به گونه‌ای دیگر شاید در تولید این موارد ماشین و یا دستگاهی به کار گرفته شود اما بیشتر قسمت‌ها با دست صورت می‌گیرد.

اگر برای تولیدکنندگان عروسک و اسباب‌بازیهای ایرانی، پروانه تأسیس صادر شود، تولیدکنندگان هم حاضر به پرداخت مالیات خواهند بود یعنی وقتی دولت مجوز ساخت عروسک را به تولیدکنندگان ایرانی ارائه دهد، ما نیز در ازای درآمدمان حاضر به پرداخت مالیات هستیم.

در این راستا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به گونه‌ای از تولیدات و تجربیات بنده در این حوزه استقبال کرد که تاکنون هیچ مسئولی به این طریق با یک صنعت‌گر برخورد نداشته است.

* عدم استفاده تولیدکنندگان ایرانی از همه توان کاری خود به دلیل نبود برنامه‌های حمایتی

آیا این صنعت‌گران با حداقل‌ترین مواد و دستگاه‌ نیز می‌توانند پاسخگوی نیاز داخلی باشند؟

یک قرص نان در دور افتاده‌ترین روستاها به ساده‌ترین روش پخته می‌شود، اما وقتی در شهر می‌خواهند به تولید آن بپردازند از دستگاه‌های متعدد و مدرنی استفاده می‌شود که هر دوی آنها چه به صورت سنتی و چه به صورت مدرن به انجام یک کار می‌پردازند.

در حال حاضر تولیدکنندگان صنعت اسباب‌بازی همانند نانوایی هستند که در روستا به پختن نان می‌پردازند یعنی نان می‌پزیم ولی به اندازه‌ای که روزی‌یمان را به دست آورده و زنده بمانیم در صورتی که همه تولیدکنندگان ایرانی این توان را دارند که یک کارخانه بزرگی احداث کرده و به تولید ایرانی بپردازند تا یک ارگان و یا شهر بزرگی را نان دهیم.

* بسیاری از مشکلات صنعتگران اسباب‌بازی با اخذ مجوز مرتفع خواهد شد

تولیدکنندگان اسباب‌بازی و عروسک‌های ایرانی در داخل کشور شناخته شده نیستند یعنی اگر امروزه یک تولیدکننده عروسک بخواهد از تسهیلات بانکی برخوردار شود به دلیل اینکه هیچ مجوزی برای این صنعت در نظر گرفته نشده است، تسهیلاتی هم به این تولیدکننده تعلق نمی‌گیرد.

صنعت اسباب‌بازی با لوازمی همچون آهن، فلز، پارچه، فوم و پلاستیک در ارتباط است اما هیچگاه مورد حمایت هیچ وزارتخانه‌ای قرار نگرفت به گونه دیگر عمده فعالیت تولیدکنندگان اسباب‌بازی با کاغذ و مقوا است اما هنوز تأمین‌کننده‌ مواد اولیه این صنعت مشخص نیست.

معتقدم اگر به تولیدکنندگان این صنعت مجوز ارائه شود، قطعاً بسیاری از مشکلات این صنعت حل خواهد شد یا به گونه‌ای دیگر اگر مجموعه‌ای در ایران عهده‌دار این صنعت بود، بسیاری از مشکلات تولیدکنندگان مرتفع می‌شد.

برخی اوقات وقتی به بازار اسباب‌بازی فروشی می‌روم، چیزهایی مشاهده می‌کنم که واقعاً برایم باعث درد است چراکه عروسک و اسباب‌بازی‌هایی را در بازار می‌بینم که بسیار کارهای ساده‌ای است می‌توان همه آنها را در کشور ساخت اما کسی نیست این موارد را کنترل کند.

* همه تولیدکنندگان علاقه‌مند به بسته شدن مرزهای کشور در بخش واردات هستند

صحبت پایانی؟

همه تولیدکنندگان علاقه‌مند هستند تا مرزهای کشور در بخش واردات بسته شود؛ منظورم از این سخن این نیست که جلوی واردات مواد اولیه به کشور را بگیریم بلکه هر کشوری در بخشی نیازمند تأمین مواد لازم از کشور دیگر است بلکه باید ورود جنس و کالای وساخته شده به ایران را گرفت که اگر این مهم صورت گیرد، ایران گلستان می‌شود.