به گزارش مشرق، نرخ ارز در طول دو سال گذشته افت‌وخيزهاي سينوسي بسياري را از سر گذراند. ابلاغيه‌ها و دستورالعمل‌هاي دولت و بانك مركزي و وزارت اقتصاد هم نتوانستند جلوي بي‌ثباتي نرخ ارز را بگيرند. نوسان نرخ ارز زماني كه با بي‌تدبيري مسئولين دست به دست هم داد تامين معيشت روزانه مردم هم با دشواري مواجه شد؛ چرا كه افزايش نرخ ارز موجب شد كه قيمت بسياري از كالاهاي اساسي دستخوش تغيير و افزايش شوند و ديگر كاهش نيابند.
چنين اتفاقاتي كه تا اكنون هم تبعات آن در اقتصاد كشور احساس مي‌شود كار را به جايي رساند كه امروز تثبيت نرخ ارز اهميت بسيار بيشتري پيدا كرده‌است. محمدباقر قاليباف هم در اولين مناظره تلويزيوني خود با تاكيد و توجه به اين مهم، از برنامه‌هاي خود براي تثبيت نرخ ارز خبر داد.
نرخ ارز و تاثيرگذاري اين شاخص اقتصادي بر اقتصاد كشور اين سوال را ايجاد مي‌كند كه چرا نرخ ارز اينقدر در اقتصاد تاثيرگذار است و راه‌هاي تثبيت نرخ ارز در كشور چيست؟ مسلما همه كارشناسان و نمايندگان مجلس نظرات و راهكارهاي خاص خود را براي تثبت نرخ ارز دارند، آنها اما در يك نظر مشتركند. آن هم اينكه تا نرخ ارز تثبيت نشود و آرامش نگيرد ديگر معضلات اقتصادي نظير تورم هم حل نخواهد شد.
مضرات نوسان نرخ ارز در اقتصاد
در طول دو سال گذشته شاهد بوديم كه نوسان نرخ ارز به صورت دومينو وار ديگر حوزه‌هاي اقتصادي را هم تحت‌تاثير قرار داد. بازار طلا و ارز پس از اين نوسانات دگرگون شد، بعد نوبت به بازار خودرو رسيد، شركت‌هاي هوايي از اين نوسانات ضربات جبران ناپذيري ديدند و كالاهاي اساسي خرد و كلان هم صدماتي را از اين نوسانات ديدند.
بنابراين متوجه مي‌شويم كه نرخ ارز و بالا و پايين شدن اين رقم تا چه ميزان مي‌تواند زندگي عموم مردم، در هر قشر و جايگاهي را تحت‌تاثير قرار دهد. مويد حسيني‌صدر كه نماينده مجلس است هم معتقد است نرخ ارز به دلايل گوناگوني در شرايط اقتصادي كشور تاثير دارد و براي بهبود وضعيت اقتصادي كشور ما بايد در درجه اول تثبيت نرخ ارز را در دستور كار قرار دهيم.
او به مي‌گويد: «تثبيت نرخ ارز و به كلي سامان دادن نظام ارزي كشور در نگاه اول شايد در مقابل ديگر شاخص‌ها بي‌اهميت جلوه كند ولي در واقعيت اصلا اينطور نيست. مهم‌ترين دليل اهميت اين امر تاثير مستقيم آن بر زندگي مردم است.
معيشت مردم مي‌تواند با نوسان نرخ ارز رونق پيدا كند يا بالعكس، آنها را به سمت فقر يا نداري سوق دهد. از زمستان سال 90 تا آخر سال 91 اگر دقت كنيد مي‌بينيد كه نوسان نرخ ارز چگونه زندگي و معيشت مردم را با دشواري‌هاي مختلفي همراه كرد. با نوسان نرخ ارز قيمت‌ها مدام بالا و پايين مي‌آيند و سرپرست خانوار ديگر قابليت برنامه‌ريزي براي معيشت خود را از دست مي‌دهد.»
او اينطور ادامه مي‌دهد: «همين موضوع مي‌تواند درآمد و هزينه خانوار را به هم بريزد. در شاكله كلان اقتصاد هم دقيقا همين اتفاق مي‌افتد. سرمايهگذاري كه بايد با سرمايه‌اش اقتصاد كشور را به رشد برساند و چرخ‌هاي آن را بگرداند نمي‌داند سرمايه خود را كجا سرمايهگذاري كند.
نمي‌تواند براي آينده پيش‌بيني كند كه آيا اگر سرمايه را در بخش كشاورزي سرمايهگذاري كند بهتر است يا توليد يا ساخت‌وساز مسكن. زيرا هر كدام از اين حوزه‌ها به دليل نوسان ارز به هم ريخته‌اند و نمي‌توانند اين اطمينان را به سرمايه‌گذار بدهند كه هم ارزش پولش حفظ مي‌شود و هم به اشتغالزايي و رشد اقتصادي عمومي دست پيدا مي‌كند. از همين‌رو سرمايه‌گذار به سمت دلالي و سوداگري مي‌رود تا ارزش پولش را در كوتاه‌مدت حفظ كند، كه خود اين امر به نوسان ارزي دامن مي‌زند.»
نوسان نرخ ارز اما از سوي ديگر در توازن اقتصادي كشور تاثير چشمگيري دارد. توزان در اقتصاد به معناي هماهنگ بودن زنجيره‌هاي گوناگون اقتصاد است. هر كدام از حلقه‌هاي زنجير بايد با ديگر زنجيره‌ها متوازن و هماهنگ باشند تا بتوانند زنجير اقتصاد را مستحكم نگه دارند. زماني كه يك حلقه، براي مثال نرخ ارز با نوسان و نااستواري روبه‌رو باشد در زنجيره‌ها و حلقه‌هاي ديگر هم بي‌تعادلي به وجود مي‌آورد.
حسيني‌صدر با اشاره به چنين توازني مي‌گويد: «نوسان نرخ ارز توازن كلي اقتصاد را به هم مي‌زند. نظام بانكي را دچار مشكل مي‌كند. فروشندگان و بنگاه‌داران توليدي را با دشواري روبه‌رو مي‌كند. توازن اقتصادي‌است كه مي‌تواند رشد منظم اقتصادي را همراه بياورد. يكي از اصلي‌ترين نتايجي كه در اين توازن برقرار مي‌شود همين تثبيت نرخ ارز است كه به آن اشاره شده‌است. ما بايد بدانيم كه همه بازارها و كل اقتصاد كشور به يكديگر زنجيروار متصل است.
بي‌نظمي در يك حوزه، به‌هم‌ريختگي در حوزه‌هاي ديگر را در پي دارد. اگر ما بتوانيم نرخ ارز را كنترل كنيم و آن را به ثبات برسانيم قطع و يقين بدانيد كه ديگر بازارها و كل اقتصاد كلان ما هم با ثبات به راه خود ادامه مي‌دهد.» حسيني‌صدر اينطور ادامه داد: «پروژه‌هاي عمراني بسياري هست كه اكنون تنها به خاطر نوسانات نرخ ارز و تغيير نرخ قراردادها از همين مجرا با تعطيلي روبه‌رو شده‌اند.»
راهكار تثبيت نرخ ارز چيست؟
در نقطه مقابل بايد به اين پرداخت كه براي تثبيت نرخ ارز چه راهكارهايي مي‌توان داشت. مرتضي افقه كارشناس اقتصاد و استاد دانشگاه مي‌گويد اولين قدم تثبيت نرخ ارز ثبات مديريتي و داشتن مديران لايق است. او معتقد است زماني كه مسئولين يا مديران امر ثبات را در شرايط كاري خود حس نكنند نمي‌توانند به تثبيت نرخ ارز بپردازند.
افقه گفت: «اقتصاد ايران از بي‌تدبيري‌هاي مديريتي‌است كه به اين روز افتاده است. بي‌تدبيري مسئولين دولت در سامان دادن درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت موجب شد كه ارزهاي نفتي به خوبي سرمايهگذاري نشوند. از سوي ديگر وابستگي دخل و خرج كشور به درآمدهاي نفتي هم موجب شد كه نوسان در نرخ ارز تمام شاكله اقتصاد كشور را تحت‌تاثير منفي خود قرار دهد. وابستگي كشور به درآمدهاي نفتي موجب مي‌شود كه آثار اين نوسان بسيار سريع به زندگي مردم وارد شود و معيشت را با مشكل روبه‌رو كند. بنابراين تثبيت نرخ ارز از اين جهت اهميت دارد كه به تثبيت اقتصاد و سياست كشور مي‌انجامد.»
او اينطور ادامه داد: «مهم‌ترين نكته‌اي كه مي‌توان به عنوان راهكار و راه‌حل ارائه داد اين است كه برنامه‌اي عملياتي براي تثبيت نرخ ارز داشته باشيم. از سوي ديگر بايد برنامه‌اي هم براي تثبيت سياست خارجي در كشور داشته باشيم. البته برخي از زواياي سياست خارجي در دستان رئيس‌جمهور نيست اما در برخي زوايا هم رئيس‌جمهور بايد برنامه‌هاي خاص خود را داشته باشد. اين برنامه‌ها بايد واقع‌بينانه و مناسب شرايط جاري كشور باشد تا بتواند به تثبيت نرخ ارز در كشور بينجامد.»
افقه اينطور ادامه داد: «ما بايد بدانيم كه وابستگي به نفت در شرايطي مشكل‌آفرين نيست كه بتوانيم مديريت درستي را بر آن حاكم كنيم. درآمدهاي حاصل از فروش نفت بايد به بهترين شكل مديريت شود تا شاهد تثبيت نرخ ارز در كشور باشيم.»
در مقابل مويد حسيني‌صدر هم با ارائه راهكارهاي خود گفت: «رئيس‌جمهور نبايد اهل حاشيه پردازي باشد. حاشيه‌پردازي‌هاي سال‌هاي گذشته توسط رئيس‌جمهور و ديگر اعضاي دولت اين بلا را سر نرخ ارز آورد. اگر مسئولين روي نرخ ارز و سامان دادن نظام ارزي متمركز مي‌شدند قطعا و يقينا چنين مشكلاتي پيش نمي‌آمد. رئيس‌جمهور و ديگر اعضاي دولت بايد از مسير اصلي خود در طرح‌ها و برنامه‌هايشان منحرف نشوند تا بتوانند كاري صورت دهند، نه اينكه يك روز به فكر مسائل سياسي باشند و تمام تمركز خود را روي آن بگذارند و روز ديگر ياد فرهنگ بيفتند. بنابراين بنده بهترين راه را تمركز مسئولين روي برنامه‌هاي خود از جمله تثبيت نرخ ارز مي‌دانم.»
منبع: تهران امروز
کد خبر 221670
تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۲ - ۱۶:۴۰
- ۰ نظر
- چاپ
نوسان نرخ ارز توازن كلي اقتصاد را به هم مي‌زند. نظام بانكي را دچار مشكل مي‌كند. فروشندگان و بنگاه‌داران توليدي را با دشواري روبه‌رو مي‌كند. توازن اقتصادي‌است كه مي‌تواند رشد منظم اقتصادي را همراه بياورد.
