به گزارش سرویس فرهنگی مشرق به نقل از تسنیم، درس اخلاق آیت‌الله جوادی آملی روز جمعه 17 خردادماه مطابق با 27 رجب در محل بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد.
آیت‌الله جوادی آملی با شاره به بعثت حضرت رسول اکرم گفت: در آغاز دعای 27 رجب این است «اللهمّ انی أسئلک بالتجلّی الأعظم»که تجلّی اعظم به وسیله بعثت است. روز بیست و هفتم یکی از چهار روز معروف در سال است که کمتر روزی به عظمت روز 27 رجب هست.
وی اخلاق و فنّ اخلاق را جزء حکمت عملی دانست و تاکید کرد: اخلاق فنّی است که در آن باید و نبایدها طرح می شود. متولّی و مسئول اخلاق ، عقل عملی است. عقل عملی شأنی از شئون نفس است که عهده‌دار اجراست بر خلاف عقل نظری که البته آن هم شأن دیگری از شئون نفس است که عهده‌دار اندیشه است. همه تصورات و تصدیقات و قیاسات اقترانی و استثنایی و قضایای گوناگون را عقل نظری به عهده دارد که مربوط به اندیشه است اما همه کارهای مربوط به اراده و عزم و تصمیم و نیّت و اخلاص و تولّی و تبرّی و این گونه از امور را عقل عملی به عهده می گیرد .
این استاد برجسته حوزه علمیه قم با اشاره به بیان امام کاظم(ع) به هشام‌بن‌حکم تصریح کرد: طبق سفارش معروف حضرت که فرموده‌اند: خدای سبحان اهل عقل را بشارت داد و در سوره مبارکه زمر آمده که﴿فَبَشِّرْ عِبَادِ ٭ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ﴾ مستحضرید که خداوند در قرآن مؤمنان را به بهشت بشارت می‌دهد بهشت جای امنیت و امانت است نه کسی بیراهه می‌رود نه راه کسی را می‌بندد نه حادثه‌ای رخ می‌دهد که انسان مسلوب‌الامنیه شود چنین چیزی بهشت است. خداوند مؤمنان را به بهشت بشارت داد انبیا مبشّران بهشت‌اند اما در قبال تبشیر، تنذیر است که از جهنم خدا می‌ترساند. بنابراین یک بشیری داریم و یک نذیری که بشیر و نذیر راجع به بهشت و جهنم سخن می‌گویند.
آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه در دنیا، داشتن عقلانیّت و تمدّن اسلامی و اخلاق اسلامی یک بهشت اجتماعی و فرهنگی است که جامعه در آن راحت است، گفت: دین همان‌طوری که مردم را به بهشت بشارت می‌دهد به درست فهمیدن، به درست عمل کردن، به درست تدبیر کردن، به درست مدیریت کردن هم بشارت می‌دهد. آن جامعه‌ای بهشت‌گونه است که کسی بیکار و فقر و فلاکت نداشته باشد.
وی با بیان اینکه مجلس علم و فهم، باغ بهشت است، ادامه داد: از وجود مبارک پیغمبر و آل پیغمبر(ع) نقل شده که بروید در باغ‌های بهشت و خودشان هم در این باره فرموده‌اند که باغ‌های بهشت همان مجالس علم، مجالس عقل، مجالس فهم و درایتی است که انسان را به معارف الهی آگاه می کند. محفل‌های که نام خدا یاد خدا نام اهل بیت یاد قرآن مطرح است آن محفل بهشت است.
وی افزود: بنابراین جامعه وقتی سعادتمند است، مردم جامعه وقتی در رفاه‌اند که بهشت‌گونه زندگی کنند وجود مبارک امام کاظم شرح داده که چگونه انسان وارد بهشت می‌شود، چه چیزی انسان را بهشتی می‌کند این امام بزرگوار فرموده‌اند: بالأخره انسان مسافر است این انسانِ مسافر رهتوشه و زادی دارد و یک راحله، آن کسی که پیاده می‌رود دیرتر به مقصد می‌رسد آن‌که سواره می‌رود زودتر به مقصد می‌رسید، در این سفر تکاملی شما یک مرکب راهوار می‌خواهید مرکب راهوار یک انسان خردمند تواضع است، این خودبینی، مغرور بودن، خودخواهی، هوامداری، هوس‌مداری بدترین مرکب جموح و چموش است که انسان را به زمین می‌زند.
وی ادامه داد: اگر مبشّر به بهشت، انبیایند؛ همان انبیا ما را به مجلس علم دعوت کردند گفتند بشارت باد به کسی که محافل علمی را طی می‌کند سخنان علمی را می‌شنود قدرت انتخاب دارد، بهترینش را برمی‌گزیند اولاً او حرف‌های باطل را اصلاً گوش نمی‌دهد و فقط سخنان خوب را گوش می‌دهد و در بین خوب خوب‌ترین را انتخاب می‌کند ، آن قدرت تشخیص را دارند که چه چیزی حق است و چه چیزی باطل، چه چیزی خیر است و چه چیزی شرّ، اینها را می‌شناسند خوب‌ها را انتخاب می‌کنند در بین خوب آن خوب‌ترین را می‌پذیرند. آن وقت این بیان نورانی امام هفتم(ع) حکمت را هم به همین معنا تفسیر کرده است و قلب را هم به عقل معنا کرده و مرکب و راهوار انسان عاقل را هم تواضع دانسته است.
این استاد حوزه در ادامه این بخش از سخنان خود خاطر نشان کرد: به هر تقدیر وجود مبارک امام کاظم(ع) با شمارش جنود عقل و جهل سعی کرد جامعه اخلاقی جامعه‌ای است که در بین حق و باطل, حق‌گرا باشد در بین صدق و کذب صدق‌گرا باشد در بین حَسن و قبیح، حُسن‌گرا باشد در بین خیر و شر، خیرمدار باشد چنین جامعه‌ای جامعه متخلّق است آن وقت هم خودش راحت است هم دیگران.
وظیفه افراد در بهشت اجتماعی چیست؟
آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه باید در جامعه بهشت گونه مشکلات یکدیگر را حل و فصل کنیم، یاداور شد: اگر این در فضای جامعه ما عملی بشود و هر کدام ما مشکل دیگری را به همان اندازه حل کنیم و باور کنیم چیزی از ما کم نمی‌شود بدین ترتیب جامعه می‌شود بهشت‌گونه، امام هفتم فرمود خدا شما را بشارت داد به چنین تمدنی، به چنین جامعه‌ای که اگر باور کنید کاری که برای دیگری انجام می‌دهید خدمتی که به دیگری می‌کنید که مشکل دیگری را حل کنید همان لحظه جایش پر می‌شود، این می‌شود جامعه اخلاقی؛ چنین جامعه‌ای به منزله بهشت است . و لذا در سوره مبارکه زمر که خداوند به وجود مبارک رسولش فرمود به بندگان من بشارت بده، غرض آن است که تنها بشارت مربوط به بهشت آینده نیست به بهشت کنونی هم که در دنیا ممکن است در سایه نظام اسلامی فراهم بشود، هست.
