آقای عارف مساله را بیش از حد سیاسی کردند. گناه مشکلات کشور را به دوش اصولگرایان گذاشتند. با این موافقم که کشور نباید از نیروهای کارشناس و خدوم با هر تغییر دولتی خالی شود اما فرضا اگر این اتفاق در دوره اصولگرایان افتاده، نظیرش در دوره اصلاح طلبان افتاده است.  مگر در دوره اصلاح طلبان با اصولگرایان چه کردند؟ اگر اشکال شما وارد باشد، به همه دولت ها وارد است. اگر من موفق به اداره کشور و ریاست جمهوری شوم، سعی میکنم مساله گرایش های سیاسی را از نیروهای کارشناسی و متخصص و خدمتگزار جدا کنم.


 مهمترین مساله در این زمینه این است که از نگاه فردمحوری و استبداد رای فاصله بگیریم. از متخصصان استفاده کنیم. نگذاریم صاحب نظران جامعه منزوی شوند و حتی از فعالان اقتصادی بخش خصوصی و تعاونی و کارآفرینان استفاده کنیم. سازمان هایی مانند مدیریت باید احیا شود. دولت باید به صورت فراجناحی اداره شود و نباید نیمی از مدیران را کنار بگذاریم. فکر میکنم در کنار اینها باید آزادی بیان را هم در جامعه داشته باشیم. نقد آزاد اگر در جامعه نباشد، نظام تصمیم گیری وقتی اشکال و ایرادی دارد، تصحیح نمی‌شود. نقد نعمتی است برای تصحیح در اشکالات.


نکته ای که آقای عارف فرمودند، یک متممی نیاز دارد. حتما باید از نیروهای متخصص با سلایق مختلف سیاسی استفاده شود که دولت محروم نماند ولیکن یک وجه مشترکی جریان های سیاسی داشته باشند و آن اینکه به نظام و ولایت فقیه و قانون اساسی در قول و فقه پایبند باشند. از زمان مونتسکیو به بعد تفکیک قوا صورت گرفته. بنا به اهمیت و پیچیدگی حکومت قوای سه گانه تشکیل شده. باید قوه مجریه قانونگرا باشد و در برابر رای قوه قضائیه خاضع باشد. اگر کابینه تشکیل میدهد این کابینه مرکب از وزرای متخصص باشد و هر وزیری در حوزه خودش اختیار رئیس جمهور را داشته باشد. اینگونه نیست که دولت را به تیم فوتبال تشبیه کنیم.


خوشبختانه چون جزو هیچکدام از دعواها نبودم، قضاوت صحیح تری بتوانم بکنم. نه جزو دولت خاتمی بودم که اصولگراها را بیرون بریزم و نه در دولت احمدی نژاد بودم که اصلاح طلبان را بیرون بریزم. هیچکدام از اینها را قبول نداشتم. البته آقای عارف به سوال جواب نداد. آقای عارف نگفت که در دوره خودشان مشکلی نبود؟ آیا شما میتوانید با مجلس اصولگرا تعامل کنید؟



 آغاز بحثمان اقتصادی بود اما در سوال دوم همه رفتند دنبال بحث سیاسی. مهمترین دغدغه من همین است. وقتی بناست اقتصاد را حل کنیم چکار به سیاست زدگی داریم؟ مردم به اینها کاری ندارند، مردم می گویند مشکل ما را حل کنید. نباید دغدغه مردم را فراموش کنیم. شورای شهر اول را اختلاف سیاسی حل کرد. در شورایی که 8 سال خدمتشان بودم هم اصولگرایان هستند هم اصلاح طلبان اما مشکل مردم دارد حل می شود. ما باید بر اساس یک سند برنامه پیش برویم. نباید سلیقه ای عمل کرد.


 من متولد 1320 هستم. نسل من انقلاب کرده و جنگیده و سازندگی کرده و 98.2 آرای ملت را جمع کرده. فروکاستن جمهوری اسلامی به احزاب و گروه ها ظلم به انقلاب است. این دولت ها 1200 میلیارد درآمد داشتند و امورز 600 میلیارد تومان بدهکاری دارند. حاکمیت ایجاب می کند که مردم را در مدار انقلاب نگهداریم. مردم تحمل کردند. هنوز هم میخواهیم کشور را به گروه های سیاسی تقسیم کنیم؟ این خلاف شان انقلاب و امام و رهبری است. کشور یک واحد متحد است. شما متحد شوید دست در جیب فقرا  نکنید و بعد هر کار سیاسی خواستید بکنید.


مگر می شود بدون توسعه سیاسی توسعه اقتصادی داشت؟ باید همزمان پیش بروند. خطاب به جلیلی: اگر مبانی برنامه چهارم زیر سوال است چرا مجلس اصولگرا آن را تصویب کرد؟/ خطاب به رضایی: مگر من گفتم دولت اصلاحات اشکالی نداشته؟ همه دولت ها اشکال داشتند. من عملکرد دولت خاتمی را می گویم که بهترین رابطه را با مجلس اصولگرای پنجم داشته است. دعوایی بین دو رئیس قوه نبود که در صحن علنی مجلس مطرح شده و همه مردم را ناراحت کند. با قوه قضائیه هم کمیته مشترک تشکیل دادیم و مسائل را حل می کردیم.

صحبتی که آقای ولایتی مطرح کرد مهم بود. هر مسئولی که در سطح جمهوری اسلامی فعالی می کند باید وفاداری اش به قانون اساسی و نظام را اثبات کرده باشد.

محسن رضایی به قید قرعه پشت تریبون قرار گرفت.

سوال: برنامه دولت شما برای تامین مسکن و مهار قیمت آن چیست؟

کاش روش بهتری برای مسئله اقتصادی پیش گرفته می شد و ما تخصصی تر به مسئله می پرداختیم. آنها که میخواهند فرمان اداره کشور را به دست بگیرند مهمتر از کارشناسانشان هستند.

ما در اداره کشور باید کار را به مردم بدهیم. مردم در اقتصاد و مسکن و بسیاری از کارهای دیگر نیستند. مسکن مهر طرح خوبی بوده ولی باید بهتر اجرا می شد. نباید منابعش از بانک مرکزی و بدون پشتوانه شکل میگرفت. قیمت مسکن در تهران به صورت سرسام اور بالا رفته و تمام برنامه ریزی های مسکن را از بین برده. توجه جدی به مسکن خواهم کرد. با اصلاحات در مسکن مهر آن را ادامه میدهیم. نباید پروژه ها را نیمه تمام بگذاریم که هزینه پشت سر هزینه به بار بیاید. مقرراتی که برای محدوده شهرها به وجود آمده بر اساس معماری نوین ایرانی نیست و باید بازنگری شود.  جایگاه شهرسازی را نوعی تغییر میدهیم که فرصت های جدیدی برای مسکن ایجاد شود. وام مسکن به خاطراینکه خود مسکن تبدیل به کالای اقتصادی و تجاری و درآمدزایی شده  مانع از آن می شود که تسهیلات قابل توجهی به آن داده شود. باید مسکن از دارایی به سرمایه گذاری تبدیل شود و وام های بیشتری در اختیار مردم قرار دهیم. در تمام دنیا 70-80 درصد پول ساخت مسکن را به صورت وام می دهند.


بحث مسکن از اولویت دار ترین بحث های دولت من خواهد بود. بیشترین سهم درآمد مستضعفین صرف کرایه خانه می شود. مسکن که توسعه یابد مستقیما 250 هزار شغل ایجاد می کند. باید کیفیت ساخت مسکن را بالا ببریم. بافت فرسوده از معضلات کشور است. وقتی در تهران امکانات هست چرا در بیابان مسکن می سازیم که باز هم نیاز به زیرساخت داشته باشیم. اگر در تهران بافت های فرسوده را درست کنیم نیازی نیست به پرند برویم.


هر دولتی به کشور به صورت بخشی نگاه کند دچار صدمات گذشته می شود. بخشی نگری باعث فرسودگی بخش و از بین رفت دولت می شود. اینکه هر دولتی در 100 سال گذشته گفته یک روز آموزش و پرورش و یک روز مسکن و یک روز کار دیگر را بکند و بخش وسیعی از منابع را صرف آن کند و از بقیه سیستم دفاع نکند، به همین وضع امروز دچار می شویم. بخش اصلی گرفتاری عدم مسکن برای این است که اشتغال نداشتند و نتوانستند پس انداز کنند.  دولت در 2 کلمه خلاصه می شود. تورم و اشتغال.


در بخش مسکن 2 تقاضا داریم، یکی تقاضای واقعی است که سالی 850 هزار ازدواج داریم که به مسکن نیاز دارند و باید به آن پاسخ داده شود. مسکن مهر پاسخی به این نیاز بود و باید ادامه یابد. همینطور اصلاحات در بافت های فرسوده. اما بخشی از مسکن هم بخاطر نگاه های سوداگرانه است. به دلیل تورم در زمین و مسکن سرمایه گذاری می کنند. اگر نتوانیم سیاست های اساسی داشته باشیم هرقدر هم مثل مسکن مهر تولید کنیم نمیتوانیم موفق باشیم. لذا باید تورم و نظام مالیاتی اصلاح شود. و مدیریت سرمایه کنیم تا به سمت تولید برود نه به سمت بورس بازی. باید سیاست گذاری منطقه ای در بخش مسکن داشته باشیم.



 یکی از مهمترین دغدغه های مردم مساله مسکن است.بالا رفتن سن ازدواج و طلاق ناشی از همین مساله است. مسکن مهر به خاطر بی توجهی به تسهیلات زیربنایی و رفاهی و به خاطرتورم زایی بالا و همچنین اجرای آن در خارج از شهرها کمی ناموفق بود و به همین دلیل طرح مسکن ماندگار را پیشنهاد کردیم. تا آرامشی را به خانواده ها برگردانیم.


مسکن مهر اقدامی مفید بود. دولت هم زیاد زحمت کشید و خیلی ها صاحب خانه شدند. سوداگری مسکن را هم کاهش داد اما اشکالاتی هم داشت. یکی اینکه زیرساخت های لازم در کنار خانه ها ساخته نشد. زندگی در شهر فقط زندگی در خانه نیست. زندگی جز سرپناه چیزهای دیگری هم نیاز دارد.


 تامین مسکن ارزان برای نسل جوان جزو برنامه های من است. قیمت مسکن در سالهای اخیر رشد 82 درصدی برای کلنگی 52 درصدی برای آپارتمان داشته . طرح مسکن مهر کار پسندیده ای بود اما دچار مشکلاتی شده است. قرار بود 200 هزار ساخته شود تبدیل به یک و نیم میلیون شد. لذا با شتاب زدگی کار انجام گرفت و امروز این ساختمان ها عیوب فراوانی دارد و برای تکمیل اینها 465176 میلیارد ریال نیاز است. و امروز بانک مسکن به خاطر همین طرح 203597 میلیارد ریال از بانک مرکزی استقراض  کرده لذا این طرح اشکالات فراوانی دارد اما چاره ای نیست جز مرتفع کردن آن و کامل کردن طرح بدون نواقص.



همانطور که بعضی دوستان فرمودند کاری که صورت گرفته درست بوده و باید پاسخی به این نیاز مردم به مسکن داده می شد اما منحصر کردن آن به دولت کار درستی نبود. برای افراد کم بضاعت سرمایه  گذاری دولت اشکالی ندارد اما باید با فراهم کردن امکانات برای ورود بخش خصوصی باید تکمیل شود. عیوب مسکن مهر باید برطرف شود. گاز و برق و آب و ... باید برای این مسکن ها تامین شود. علت اینکه در نقاط دور افتاده تاسیس شده برای جلوگیری از مهاجرت  از روستاها و شهرهای کوچک به مرکز است و این سیاست درستی بوده است. در کشور ما عمر متوسط ساختمان ها 50 سال است ولی در اروپا 150 سال. باید مسکن ها در کشور به صورت مقاوم ساخته شود.



 مشکل ما معماری ایران است. شهرهای ما و روستاهای ما، توسعه شهری ما، به هیچوجه در چارچوب معماری کلان نیست که اشتغال و درآمدزایی مردم و زیرساخت ها و ... دیده شده باشد. ما اگر بخواهیم اصلاح اساسی در مساله مسکن انجام دهیم اول باید مشخص کنیم هر شهر چقدر توسعه یابد و جمعیتش چقدر باشد و اشتغالش چگونه باشد و... تا این کار را انجام ندهیم  مساله مسکن حل نمی شود. برای مسکن 70 درصد وام را باید دولت با تسهیلات بدهد و مردم 30 درصد برای مسکن هزینه کنند. مسکن مهر را ادامه میدهم .خوشبختانه همه دوستان موافق بودند که این کار را ادامه بدهیم.