به گزارش مشرق، شبکه ايران نوشت: ورود بازي هايي که با فرهنگ اسلامي ايراني کشورمان مغايرت داشت شوراي عالي انقلاب فرهنگي را بر آن داشت تا در سال 85 اقدام به تصويب اساسنامه بنياد ملي بازي هاي رايانه اي کند. اساسنامه بنياد همانطور که در سايت آن منتشر شده است، بيشتر بر حمايت از توليد بازي هاي رايانه اي بومي تاکيد ميکند تا بدين صورت بتوان از ظرفيت هاي کشور جهت توليد و مقابله با بازيهاي رايانه اي خارجي استفاده کرد. از زمان تاسيس بنياد تا کنون فعاليت هاي خوبي صورت گرفته است البته اکنون که نزديک به 5 سال از تاسيس بنياد مي گذرد تعداد بازي هاي رايانه اي توليد شده با کيفيت خوب به تعداد انگشتان دست نمي رسد، اما شايد جديد و نوپا بودن اين صنعت در ايران نيازمند صرف هزينه و زمان بيشتري براي رسيدن به نتيجه مطلوب است.
آنچه در اين ميان ضروري به نظر مي رسد بحث نظارت و ارائه يا عدم ارائه مجوز به بازي هاي رايانه اي خارجي است که وارد کشور ميشود.
رده بندي سني بازيهاي رايانه اي؛ روشي غلط
چند سالي است که بنياد ملي بازي هاي رايانه اي عليرغم وظايف ابلاغ شده خود که در اساسنامه آن نيز ذکر شده است ، اقدام به رده بندي سني بازي هاي رايانه اي نموده که اين امر منجر به تشکيل نظام ملي رده بندي بازي هاي رايانه اي اسرا ESRA)Entertainment Software Rating Association)شده است . تلاش هاي خوبي در جهت تهيه مستندات از بازي ها و رده بندي سني و اعلام مجاز و يا غيرمجاز بودن آن ها صورت گرفته و تا کنون بازي هاي بسياري مجوز و يا عدم مجوز انتشار دريافت کردهاند. بدين ترتيب بازيهاي مجاز با دريافت هولوگرام بنياد اجازه فروش در سطح کشور را دريافت ميکنند. طبق اعلام بنياد، اسرا رده بندي پيشنهادي خود را به شوراي طبقه بندي واقع در اداره همکاريها (معاونت سينمايي وزارت ارشاد) ارسال کرده و نظر نهايي توسط آن ها اعلام ميشود .
رده بندي سني بازيها در ديگر کشور ها نيز توسط برخي از موسسات متولي اين امر صورت ميگيرد. به عنوان مثال در آمريکا موسسهاي غيردولتي به نام ESRB يا در اروپا به نام PEGI يا در ژاپن CERO اين مسئوليت مهم را بر عهده دارند.
نکته قابل توجه آن است که اخيرا بعضي از مسئولين آمريکايي مباحثي مبني بر لزوم تغيير قوانين رده بندي بازيهاي رايانهاي در اين کشور مطرح کردهاند .در همين زمينه نشريه بازي نما در شماره اخير خود به مصاحبه آقاي للاند يي سناتور ايالتي کاليفرنيا با سايت gamespot پرداخته است. در اين مصاحبه آقاي سناتور، کنترل مضامين خشونت بار صنعت بازي توسط ESRB را به نگهباني روباه از جوجه هاي کوچک تشبيه نموده و بر ضرورت نظارت يک سازمان دولتي بر اين حوزه سرگرمي تاکيد کرده است.
بنا بر آنچه در سايت گيم اسپات آمده است للاند يي همچنين اضافه کرده است: "من فکر ميکنم مشکلي که در رده بندي ESRB وجود دارد اين است که خود سيستم رده بندي تحت تاثير چيزي قرار دارد و به يک سو متمايل است. ESRB بودجه خود را از طريق صنعت تامين ميکند، مثل اين است که گرگي حافظ گله باشد. بديهي است که آنها قصد نشانه گذاري بر روي هيچ بازي ويديويي را به طور قانوني و مناسب ندارند، و اين به دليل علاقه بيش از حد صنايع سازنده بازيهايي ويديويي است که ميخواهند هر تعداد بازي که ميتوانند به فروش برسانند. شما هيچ وقت چيزي از رده بندي AO (رده بندي بالاي 18 سال) نشنيدهايد، به اين خاطر که سهم بازار فروش شما را محدود ميکند. "
حال جالب است که در ايران نيز بنياد ملي بازيهاي رايانه اي که طبق اساسنامه خود، موسسه اي غيرانتفايي و غيردولتي است با ايجاد سيستم ESRA دقيقا بر همان روش غلط غربي هايي که امروز خود نيز از آن پشيمانند حرکت ميکند.
پيروي از سيستم اشتباه غربي
متاسفانه نظام رده بندي "اسرا" نه تنها در ساختار بلکه در محتوا نيز از سيستم غلط آمريکايي پيروي ميکند .
نظام رده بندي ESRB آمريکايي مواردي از جمله خشونت، مصرف مواد مخدر، قمار، مصرف الکل، محرک هاي جنسي و... را جزء معيار هاي خود جهت رده بندي بازي ها اعلام کرده و کاربران را به گروه هاي کودکان بالاي 3 سال ، بالاي 10 ، 13 ، 17 ، تا کاربران بالغ بالاي 18 سال تقسيم بندي کرده است .
نظام رده بندي اسرا که توسط بنياد ملي بازيهاي رايانه اي و مطابق با فرهنگ کشورمان طراحي شده است نيز مواردي از قبيل خشونت، استفاده از تنباکو و مواد مخدر، محرک هاي جنسي، نقض ارزش هاي ديني و ... را جزء معيار هاي خود جهت رده بندي بازي ها اعلام کرده و کاربران را نيز به بالاي 3 سال ، بالاي 7 ،12 ، 15 ، 18 تا بالاي 25 سال تقسيم کرده است.
بررسي محتواي بازيهايي که مجوز انتشار دريافت کرده و منتشر ميشوند مشخص مي کند که معيار هاي اسرا با معيارهاي نهادهاي دولتي کشور که در زمينه فيل ، موسيقي، کتاب، نرم افزار و ... بر روي محصولات فرهنگي اعمال مي شود مطابقت ندارد. براي نمونه بازي رايانه اي باربي و 12 پرنسس رقاص که به آموزش رقص به کودکان مي پردازد، توسط اسرا مجاز و مناسب کودکان بالاي 7 سال شناخته شده است اين در حالي است که شوراي نظارت بر اسباب بازي پيشتر عروسک باربي را جزء اسباب بازي هاي ممنوعه اعلام کرده بود.
در مورد مسائل غيراخلاقي بازيهايي که کاراکترهاي آن با پوشش هاي نامناسب ظاهر ميشوند در بسياري موارد از اسرا مجوز انتشار دريافت کردهاند که اين نوع پوششها در هيچ يک از محصولات فرهنگي مورد تاييد ديگر نهاد هاي دولتي، تا به حال ديده نشده است.
درباره مسائل ديني نيز با توجه به اين که نقض ارزش هاي ديني جزء موارد رده بندي اسرا است اما مواردي همچون تبليغ فرق منحرف از جمله شيطان پرستي ، حمله به اديان الهي از جمله اسلام و ... در برخي موارد مجوز انتشار دريافت کرده است .
به عنوان مثال بازي Assassins Creed که شيعيان را تروريست و مخل صلح و امنيت در دنيا معرفي ميکند مجوز انتشار گرفته است. اين بازي گروهي را به عنوان قاتل و تروريست معرفي مي کند که در قدم به قدم قلعه آنان در وسط پرچم اين فرقه نام حضرت علي (ع) درج شده است. اين در حالي است که مسئولان بنياد مصرانه پاي مجوزهاي ارائه شده ايستاده و از آن ها دفاع مي کنند!
مجوز به بازيهايي با رويکرد جنگ نرم و اغتشاش
عدم هماهنگيِ محتوايي با معيار ها تنها به اينجا ختم نميشود. يک شرکت آمريکايي ارديبهشت ماه سال 88 بازي رايانهاي Red Faction Guerilla به معناي پارتيزان حزب سرخ را منتشر کرد که پس از ورود به ايران، در دوم تير ماه همان سال از بنياد مجوز انتشار دريافت کرد. اين بازي به طور تخصصي شيوه هاي جنگ شهري و تغيير حکومت را آموزش ميدهد. کاربر در ابتدا با اصول براندازي نرم و سپس با براندازي نيمه سخت آشنا مي شود تا پس از فتح منطقه به منطقه، کل شهر را تسخير کرده و از اختيار حکومت وقت خارج کند. اين بازي به همراه کلمه "تخريب" شناخته ميشود. از تخريب ساختمان ها تا آتش زدن وسايل نقليه عمده کاري است که کاربر اکثر وقت خود را در اين بازي به آن اختصاص مي دهد . ارائه مجوز به بازي که آموزش جنگهاي پارتيزاني در نام آن ذکر شده در آن زمان خاص جاي تعجب دارد.
بازي ديگر، شبيه ساز کاملي از زندگي غربي از کودکي تا کهنسالي را به کاربر آموزش ميدهد که در برخي موارد کاملا بر ضد معيارهاي فرهنگ زندگي ايراني اسلامي است، اين بازي که جزء پرفروش ترين بازي هاي دنيا به شمار ميرود در نسخههاي مختلف منتشر شده است که طي اين چند سال حتي يک نسخه از آن نيز توسط اسرا رده بندي و اظهار نظر نشده است که اين امر موجبات فروش اين بازي به صورت غيرمجاز در سطح کشور را فراهم آورده است.
عدم هماهنگي نظام ملي رده بندي بازي هاي رايانه اي ESRA با فرهنگ اسلامي ايراني و محصولات مورد تاييد دستگاههاي دولتي شائبه عدم آشنايي يا بي توجهي اين نهاد غيردولتي با معيارهاي نظام اسلامي را در برخي دلسوران بوجود آورده است. که توجه بيشتر در اين حوره مهم را از سوي مسئولان ميطلبد.