برگزاری جشن دهقان در پایتخت و مراکز ولایات افغانستان مرسوم است و مقامات بلندپایه دولتی نیز در برنامههای جشن روز کشاورزی شرکت میکنند.
طبق
نوشته «لطیف پدرام» محقق و پژوهشگر افغان، نوروز روز پیروزی بر «دیو
زمستان» است و روز اول نوروز آغاز شکوفایی و بارور شدن زمین است و کشاورزان
در بارور کردن زمین نفس مسیحایی دارند و به این سبب اولین روز سال نو را
روز دهقان نامگذاری کردهاند.
شهرنشینان نیز در این روز با
لباسهای شاد و رنگارنگ به مزارع کشاورزان در روستاها میروند و کشاورزان
در مقابل دیدگان مردم زمین را با گاوآهن شخم میزنند و با رنگ کردن شاخهای
گاو، اینگونه فصل رویش و رستن را آغاز میکنند.
باتوجه به رشد فضای شهرنشینی، جشن دهقان چون دهههای گذشته در این کشور رونق
ندارد ولی با توجه به این که تاکنون بخش بزرگی از مردم این کشور از طریق
فعالیت کشاورزی امرار معاش میکنند، روز دهقان همچنان برای مردم افغانستان
روز مهمی به حساب میآید.
یکی از مراسمهای دیگر این روز در کابل
پایتخت افغانستان، گردهمایی کشاورزان در استادیوم «چمن حضوری» شهر کابل است
که کشاورزان انواع وسایل کشاورزی خود را به نمایش میگذارند و با اجرای
مراسمات خاص و نمادین از خداوند طلب برکت محصولات کشاورزی خود را دارند.
چوپانان
و رمهداران نیز در این روز با گوسفندان خود در جشن روز دهقان شرکت
میکنند و در روستاها نیز گوسفندان را در مزارع رها میکنند و اینچنین بر
شادی این روز میافزایند.
درختکاری
درختکاری
که مردم افغانستان به آن «نهال شونی» میگویند از دیگر برنامههایی است که
در این روز در افغانستان اجرا میشود و کشاورزانی که برای جشن روز دهقان
به شهرها آمدهاند پیش از آنکه به مزارع خود بازگردند، نهالهایی را که از
روستا با خود آوردهاند، در مناطق مختلف شهر و در مسیر راه خود کاشته و
آنگاه به روستاهای خود باز میگردند.
نگاهی به وضعیت کشاورزی در افغانستان
اکثر
مردم افغانستان علیرغم خشکی آب و هوا و سنگ و صخرهای بودن سرزمینشان،
زندگی خود را از کار بر روی زمین تأمین میکنند و هماکنون بخش مهمی از
جمعیت این کشور به فعالیتهای کشاورزی و دامپروری اشتغال دارند.
گندم عمدهترین محصول کشاورزی افغانستان است و تولید میوه نیز بخش مهمی از فعالیتهای کشاورزی مردم افغانستان را تشکیل میدهد.
نظام
کشاورزی در افغانستان به صورت خرده مالکی اداره میشود که یا خود مالک بر
سرزمینش کار میکند و یا آن را در مقابل دریافت سهمی از محصول، به دیگران
اجاره میدهد.
اگر چه نظام بزرگ مالکی نیز در این کشور برقرار است و
معدودی از مالکان بزرگ اراضی کشاورزی، زمینهای زیادی را در اختیار دارند
اما این نظام، نظام مسلط زمینداری در افغانستان نیست.
در افغانستان صدها هزار نفر از کشاورزان این کشور زندگی خود را از کار بر روی املاک کوچکی که متعلق به خود آنها است تأمین میکنند.
هر
چند سیستم کشاورزی امروزه در جهان بسیار متحول شده است اما هنوز کشاورزان
افغانستان در برخی از مناطق این کشور از همان شیوههای سنتی برای کشت و زرع
زمینهای کشاورزی استفاده میکنند.
با
این وجود، در سالهای اخیر در بسیاری از مناطق افغانستان که کنترل آبهای
سطحی اراضی کشاورزی ممکن شده است، پروژههای بزرگ کشاورزی به اجرا در آمده
که در آنها از شیوههای بسیار پیشرفته استفاده میشود.
نحوه
استفاده از بذرهای اصلاح شده، کودهای شیمیایی و حیوانی، سموم دفع آفات
نباتی، و استفاده از ماشینآلات کشاورزی جدید، از جمله مواردی است که بر
وضعیت کشاورزی افغانستان تأثیر مثبتی گذاشته است.
منبع/فارس