به گزارش گروه فرهنگی مشرق به نقل از بانی فیلم، در دوراني دغدغه سينماگران ما اين بود كه مردم نبايد صرفاً به خاطر حضور ستاره‌ها و بازيگران چهره به سينما بروند و جذابيت‌هاي ديگر يك اثر سينمايي مثل خلاقيت‌هاي كارگرداني يا گيرا بودن متن و ... هم بايد در جذب مخاطب تأثير گذار باشد تا سينماي پويايي داشته باشيم. امروز متأسفانه بايد بگوييم رحمت به همان روزگاري كه انگيزه‌هاي فيلم ديدن مردم اگر سطح پايين بود، لااقل مرتبط با خود سينما بود! اكنون نگراني بزرگ ما اين است كه اين سينما به ندرت خوب مي‌فروشد، مگر اينكه سر و صداهايي پيرامون يك فيلم به گوش برسد و يا حاشيه‌هاي آن نقل محافل شده باشد.

حاشيه‌هاي سينماي امروز ما، مسائل حل شده دهه 50 هاليوود!

عباس رافعي در گفت و گو با «باني فيلم» به بررسي موضوع غلبه حاشيه‌هاي سينما بر متن آن پرداخت و گفت: اين معضل، يك مسئله جديد نيست كه سينما به تازگي با آن رو به رو شده باشد. ماجراهايي كه براي «گشت ارشاد»، «زندگي خصوصي»، «بي‌خود و بي‌جهت» و «من مادر هستم» رخ داد، ناخواسته به فروش بالاي آنها انجاميد و اين استقبال يك اتفاق صد در صد مثبت نيست. مسائلي از اين دست، من را به ياد حاشيه‌هاي هاليوودي انداخت كه در دهه‌هاي چهل و پنجاه برايش به وجود مي‌آوردند. براي مثال اينطور گفته مي‌شد كه بازيگري كه در اين كار بازي مي‌كند، از همسر خود طلاق گرفته است و حالا هم درگير معضلاتي مثل اعتياد است و به اين ترتيب با حاشيه‌هايي كه براي يك فيلم ايجاد مي‌كردند باعث مي‌شدند مردم به سينما بيايند.

گاهي هم پيش مي‌آمد كه يك فيلمنامه‌نويس را عضوي از ليست سياه هاليوود معرفي مي‌كردند و با عنوان كردن اين موضوع كه فلان فيلمنامه را او به نام كس ديگري نوشته است، مردم را ترغيب مي‌كردند تا براي فهميدن اينكه ماجرا از چه قرار است، به تماشاي فيلم بنشينند. همچنين در جريان اكران فيلم ديگري اينطور گفته بودند كه كارگردان در زندان حضور داشته و دكوپاژهاي خود را روي برگه‌هايي به دستيار خود مي‌رسانده است و او هم اثر را ساخته است!

وي در ادامه گفت: طبيعي است كه شنيدن چنين صحبت‌هايي باعث برانگيخته شدن كنجكاوي مي‌شود و مردم مي روند تا ببينند اين فيلم‌ها چه چيز هستند كه چنين حرف و حديث‌هايي در موردشان شنيده مي‌شود. در ايران هم مثلاً در مورد فيلم «شوكران» گفته مي‌شد كه اعتراض پرستاران را در پي داشته است. بر سر «آدم‌برفي» هم قيل و قال ديگري به راه افتاد كه به فروش بيشتر آن انجاميد. به نظر من اين خود فيلمسازها هستند كه پيش مي‌آيد به اين جنجال‌ها دامن بزنند. حتي گاهي كارگردان عنوان مي‌كند كه فيلم او توقيف شده يا اينكه با ممانعت خاصي رو به رو شده است، در حاليكه در واقعيت هيچ خبري از اين فرافكني‌ها نيست!

عباس رافعي در خاتمه افزود: ما بايد براي سينمايي متأسف باشيم كه به ذات خود نمي‌تواند تماشاچي را جذب كند و مجبور است به حربه‌هايي اين چنين متوسل شود تا مردم را به سالن‌ها بياورد. در هاليوود جذابيت‌هاي خارج از فيلم به گونه ديگري وجود دارد. مواردي مثل سه‌بعدي بودن تصوير يا صداي دالبي ديجيتال، تكان خوردن صندلي‌ها در هنگام صحنه‌هاي اكشن و يا پيچيدن بوي خاصي در سالن به هنگام تماشاي صحنه‌هايي مرتبط با همان (مثلاً جنگل). در ايران متأسفانه همه چيز سياسي شده است و همه سعي دارند مواضع اوپوزيسيون بگيرند تا ريالي بيشتر كاسب شوند. فيلم را بايد به خاطر فيلم ديد و نه حاشيه‌ها. اگر بناست به كساني ميدان دهيم كه عاشق حاشيه هستند، چه نيازي به فيلم ساختن هست؟ آنها را بر پشت وانت سوار كنيم و ببريم به جاهايي كه مي‌توانند حاشيه‌ها را تماشا كنند!

اميدوارم حاشيه‌ها به نفع سينما به پايان برسد

سامان سالور نيز در همين رابطه گفت: نمي‌توان انكار كرد كه بخشي از جذابيت‌هاي سينما در كل دنيا به حاشيه‌هاي آن مربوط مي‌شود. اخبار مربوط به ستاره‌هاي سينما و يا كاگردان‌ها و روابط آنها با يكديگر و همچنين هزينه‌هاي توليد و ... از جمله مسائلي است كه به هر حال براي مردم جذاب است. در ايران گاهي اين حاشيه‌ها در رديف آن خط قرمزهايي قرار دارد كه اغلب در مورد آن صحبت نمي‌شود، اما آنچه اين روزها به عنوان حاشيه مطرح مي‌شود، حتي در قالب حاشيه‌هاي رايج سينما هم قرار نمي گيرد. اينكه گروهي در جريان اعتراض به يك فيلم در خيابان تحصن كنند و در مقابل عده ديگري براي مقابله به مثل در برابر آنها قرار بگيرند، به معناي تصميم‌گيري به جاي قانون است و به هيچ عنوان پسنديده نيست. در ايران همه چيز سياسي شده است. از ورزش گرفته تا هنر و هيچ چيز سر جاي خودش نيست، كمااينكه جذابيت‌هاي عرصه‌هاي مختلف در كشور ما به سبب سياست‌آلود شدن آنهاست كه براي مخاطب عام جذاب است.

وي در ادامه گفت: اينكه بروز اين حاشيه‌ها به فروش بيشتر آثار كمك كند، باعث خوشحالي است، اما بايد دانست كه اين توفيقات مقطعي است. ما چنين مشكلاتي را در نوروز و بر سر ماجراي پايين آوردن فيلم‌هاي مجوز گرفته هم داشتيم كه نمي‌توان حقي را كه از آنها زايل شد، فراموش كرد. در واقع زور كساني كه تفكرات سياسي داشتند، چربيد و بايد پذيرفت كه گريزي از اين مسائل وجود ندارد. در اين فضايي كه سياست وارد فرهنگ و هنر و اقتصاد و ... شده است، بايد اين انتظار را داشت كه اين حاشيه‌ها هر روز به عنواني گريبان سينما را بگيرند.

كارگردان «سيزده 59» در پايان اضافه كرد: سينما در تمام دنيا با حمايت نهادها و قدرت‌هاي بزرگ رشد مي‌كند و در ايران متأسفانه وزارت ارشاد به جاي اينكه تعامل خوبي با سينماگران داشته باشد، قدم مستحكمي براي رفع اين جنجال‌ها برنمي‌دارد. در جريان توليد پروژه‌اي مثل «لاله» كه قرار بود اثر فاخري هم باشد، نهايتاً سينما بود كه ضرر كرد و وقتي كار به كميسيون فرهنگي مجلس كشيده شد، اين فيلم هرگز كليد نخورد. ارشاد نبايد مرعوب واقع شود و شايسته است كه بتواند اعتماد سينما و سينماگر را جلب كند و به رشد و تعالي آن كمك كند. اميدوارم لااقل اين حاشيه‌ها به سمت و سويي پيش برود كه لااقل به نفع اكران نيم‌بند سينما تمام شود و چرخ سينما بچرخد. اين سينما حتي اگر به تعبيري مثل يك بيمار مجبور باشد حيات مصنوعي داشته باشد، بايد به آن كمك كرد كه همچنان نفس بكشد.

مجوزهاي ارشاد را معتبر كنند

علي توكل‌نيا نيز درباره اينكه در سينماي ايران حاشيه‌ها بر متن غالب شده‌اند صحبت كرد و در توضيح دلايل آن بيان داشت: شايد اعلام موضع كردن‌ها و نحوه ابراز مخالفت‌ برخي ارگان‌ها و آدم‌هاست كه موجب بروز ناآرامي‌ها مي‌شود. متأسفانه وقتي موضوعي برخلاف عقيده عده‌اي باشد، آنها به خودشان اجازه مي‌دهند به هر شكلي كه مي‌خواهند اعتراض كنند.

وي در ادامه افزود: اينكه بخواهيم جلوي قانون بايستيم و با قبول نداشتن حرف ارشاد، تنها براي به كرسي نشاندن حرف خودمان سر و صدا ايجاد كنيم، حاصلي جز اين نا به ساماني‌ها ندارد. مردم ما فرصت سينما رفتن ندارند و از اطلاع‌رساني فراگيري هم بهره‌مند نيستند، به همين دليل با مشاهده مواردي از اين دست به راحتي ارتباط خود را با اصل سينما از دست مي‌دهند و تنها براي مطلع شدن از ماجراهاي ايجاد شده به سمت سينما جذب مي‌شوند. حالتي درست شبيه هنگامي كه بچه‌اي را از شيء يا مكاني منع كنيم و واضح است كه در اين شرايط ولع او بيشتر خواهد شد. حاشيه‌هاي سينماي ايران در حال حاضر در چنين بستري قرار گرفته است.

توكل‌نيا در پايان افزود: امام علي(ع) هميشه به رأي مردم احترام مي‌گذاشت و در همه حال قانون اجتماعي را ارزشمند مي‌دانست، اما امروزه ما هرآنچه را كه باب ميل خودمان نباشد، كرنش نمي‌كنيم. بهتر است بزرگان كشور ما پر و بال بيشتري به ارشاد بدهند و بيشتر از آن حمايت كنند تا مجوزهاي اين وزارت اعتبار بيشتري داشته باشد. در غير اين صورت هستند كساني كه بخواهند به هر بهانه‌اي با تجمع در خيابان و مقابل اين وزارخانه، حرف خود را به كرسي بنشانند.