به گزارش مشرق، بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، اوبِر (پلتفرم حملونقل دیجیتال) در آمریکا تقریباً هر هشت دقیقه یک گزارش از تعرض یا رفتار جنسی نامناسب دریافت کرده است. این رقم در مجموع به ۴۰۰,۱۸۱ گزارش طی پنج سال میرسد؛ رقمی که بسیار فراتر از ۱۲,۵۲۲ مورد «جدی» است که اوبر پیشتر به صورت عمومی اعلام کرده بود.
بخش عمده قربانیان زنان هستند و اکثریت قریب به اتفاق متهمان چه پشت فرمان باشند و چه در صندلی عقب، مردان هستند.
ویژگیهای خاص محیط اوبِر، یعنی اتصال غریبهها از طریق الگوریتمها و سفر در خودروهای خصوصی، شرایطی را ایجاد میکند که آسیبپذیری به شدت بالا میرود. الگوی بسیاری از این حوادث شبیه هم است: سفرهای شبانه، سوار کردن مسافران از بارها و کافه ها، مستی مسافران و متهمانی که پیشتر سابقه تخلف داشتهاند.
تأخیر و کمکاری اوبر در پیشگیری از خشونت
کارشناسان داده و متخصصان ایمنی اوبِر ابزارهایی طراحی کرده بودند که میتوانستند تجاوزها را کاهش دهند؛ از جمله: مطابقت دادن مسافران زن با رانندگان زن، نصب دوربین اجباری داخل خودرو، و الگوریتمی برای شناسایی سفرهای پرریسک. اما بسیاری از این اقدامات یا به تأخیر افتادند، محدود شدند یا کنار گذاشته شدند.
سندهای داخلی نشان میدهد که اولویتهای تجاری بر امنیت مقدم بودند. برای مثال، الزامی کردن دوربین یا آموزش گسترده میتوانست رانندگان را به «کارمند» تبدیل کند؛ وضعیتی که برای شرکت هزینههای بسیار بیشتری در پی داشت، چون اوبِر باید پول و مزایا پرداخت میکرد، حداقل دستمزد را رعایت میکرد و در پروندههای قضایی مرتبط با رانندگان مسئول شناخته میشد.
علاوه بر این، اوبِر با استفاده از قراردادهای داوری اجباری، از مسیر شکایتهای قانونی سنتی فرار میکند. بر اساس پرونده Epic Systems Corp. v. Lewis، دیوان عالی آمریکا این قراردادها را تأیید کرد، به این معنا که وقتی قربانی تجاوز در خودرو اوبر علیه شرکت شکایت میکند، اوبر میتواند از مسئولیت مستقیم شانه خالی کند.
اوبِر همچنین با استناد به این که رانندگان «پیمانکار مستقل» هستند، خود را از مسئولیت عملیاتی کنار میکشد. این رویکرد قانونی به این معناست که اوبر به عنوان «فقط واسطه» در نظر گرفته میشود و قربانیان تنها میمانند، در حالی که صدها هزار نفر همچنان از طریق این پلتفرم مورد تجاوز یا آزار قرار میگیرند.
راهحلهای نصفه و نیمه
به دنبال نگرانیهای مداوم، اوبِر اخیراً اعلام کرد که در برخی شهرهای آمریکا گزینه «Women+ Connect» را آزمایش میکند؛ قابلیتی که امکان مطابقت رانندگان و مسافران همجنس را فراهم میکند. این طرح ابتدا قرار بود در نوامبر ۲۰۲۴ اجرا شود، اما چند روز پس از انتخابات ترامپ، مدیران شرکت تصمیم گرفتند اجرای آن را به تعویق بیندازند.
این آزمایش همزمان با نگرانیهای فزاینده درباره اپلیکیشن TEA رخ میدهد، اپلیکیشنی که اخیراً دچار نفوذ اطلاعاتی شد و دادههای حساس کاربران را فاش کرد. TEA اپلیکیشنی است که زنان می توانستند مکانی برای افشای تجربهها» درباره مردان داشته باشند.
نفوذ دادهها یادآور این حقیقت تلخ است که امنیت زنان غالباً مسئولیتی شخصی تلقی میشود، نه وظیفهای که شرکتها با سودآوری از محیطهای پرخطر باید آن را تامین کنند. این مسأله همانند بحران اوبر است؛ جایی که قربانیان تنها میمانند و شرکتها مسئولیت خود را انکار میکنند.
آمارها و واکنش اوبر
هانا نیلز، رئیس ایمنی ابِر در آمریکا، گفته است که حدود سهچهارم از ۴۰۰,۱۸۱ گزارش «کماهمیت» بودهاند، مانند اظهار نظر درباره ظاهر، ابراز علاقه یا استفاده از زبان جنسی. با این حال، هنوز بیش از ۱۰۰,۰۰۰ گزارش جدی وجود دارد. نیلز در واکنش به تحقیقات گفته است:
«بیش از نیمی از زنان آمریکایی در طول زندگی خود تجربه خشونت جنسی داشتهاند. اوبر از این مسأله مستثنی نیست.»
اما مهم نیست که یک اظهار نظر «کماهمیت» باشد یا تجاوز خشونتآمیز؛ قربانیان نباید در این موقعیتها قرار میگرفتند.
بحران ساختاری و نقد سیستم آمریکایی
عادیسازی آزار جنسی در آمریکا، که به عنوان بخشی اجتنابناپذیر از محیط عمومی، اپلیکیشنهای دوستیابی و پلتفرمهای اشتراکسواری پذیرفته شده، تنها به محافظت از متجاوزان و مصونیت شرکتها کمک کرده است. شرکتهایی مانند اوبر منابع کافی دارند تا سیستمی بسازند که از آسیب جلوگیری کند، کاربران متجاوز را حذف کند و از قربانیان حمایت کند بدون اینکه دوباره آنها را آزار دهد.
