به گزارش مشرق، شورای امنیت سازمان ملل متحد نشستی را ذیل دستورکار «عدم اشاعه» برگزار کرد تا اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ مصوب ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۵ را مورد بررسی قرار دهد؛ قطعنامه‌ای که توافق جامع اقدام مشترک (برجام) درباره برنامه هسته‌ای ایران را تأیید کرده است.

برگزاری این نشست به درخواست کشورهای دانمارک، فرانسه، یونان، جمهوری کره، اسلوونی، انگلیس و ایالات متحده انجام شد و پاناما نیز از این درخواست حمایت کرد.

نشست امروز نخستین جلسه شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱ است که پس از فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی تروئیکای اروپایی (سه کشور اروپایی عضو برجام، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا) برگزار شد. این کشورها مدعی‌اند با فعال کردن این سازوکار، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که ذیل برجام تعلیق شده بود، دوباره برقرار شده است.

از سوی دیگر، چین و روسیه این اقدام را از نظر حقوقی نامعتبر می‌دانند و تأکید دارند که تمامی تحریم‌ها در ۱۸ اکتبر، هم‌زمان با پایان رسمی اعتبار برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، به‌طور دائمی لغو شده‌اند. پکن، مسکو و تهران تاکید دارند که شورای امنیت در آن تاریخ به رسیدگی به پرونده هسته‌ای ایران خاتمه داده و موضوع «عدم اشاعه» هم از دستور کار شورای امنیت خارج شده است.

مخالفت روسیه با نشست شورای امنیت و تاکید بر پایان قطعنامه ۲۲۳۱

«واسیلی نبنزیا» سفیر و نماینده روسیه در سازمان ملل در این نشست به تلاش کشورهای غربی برای بازگشت تحریم‌های ایران و اجرای مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) اعتراض کرد و گفت:  فشار برخی از کشورهای عضو برای تشکیل جلسه شورای امنیت و تشکیل کمیته تحریم ها، نقض فاحش رویه‌های آن است.

وی تصریح کرد: همکاران غربی تلاش می‌کنند جلسه امروز را به عنوان یک نشست  دوره‌ای بررسی تعهدات ‏و  و همچنین بررسی گزارش دبیرکل سازمان ملل جلوه دهند اما روسیه قاطعانه با چنین اقدامی مخالف است.

نبنزیا تاکید کرد: برای همه آنهایی که فراموش کردم باید یادآوری کنم که تمام بخش‌های قطعنامه ۲۲۳۱،  ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شدند و تلاش‌ها برای حذف کردن موارد از قطعنامه ۲۲۳۱ معتبر نیستند و شورای امنیت و همچنین دبیرخانه سازمان ملل دیگر اختیاری در این زمینه ندارند.

سفیر روسیه در شورای امنیت گفت: تلاش‌های فرانسه و انگلیس و متحدان آن برای مطرح کردن دوباره قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای امنیت و جلوه دادن آن به عنوان یک روند عمومی، اقدامی نمایشی است و تنها با هدف اجرایی کردن دوباره تحریم‌ها علیه ایران انجام می‌شود.

نبنزیا افزود: آنها با این اقدامات خود تنها تلاش می‌کنند که اختلافات را در شورای امنیت بیشتر کنند. متاسفانه همکار ما (اسلوونی بعنوان رئیس دوره ای شورای امنیت) نتوانسته است در مقابل فشارهای تعدادی از اعضا مقاومت کند و از برگزاری نشستی که وجود نداشته و در دستور کار شورای امنیت نیست، جلوگیری کند.

اعتراض چین به نشست شورای امنیت و تلاش برای فعال کردن اسنپ بک

نماینده چین نیز در این نشست به اجرای مکانیسم ماشه توسط سه کشور کشور اروپایی اعتراض کرد و در سخنانی گفت: فقط سه کشور مکانیسم پس گشت (اسنپ بک) را فعال کردند و این موضوع تا ماه اکتبر منقصی خواهد شد.

نماینده چین در  این نشست شورای امنیت با ابراز نگرانی کشورش برای استفاده از این ابزارها، از موضع روسیه حمایت کرد و گفت که مکانیسم اسنپ بک  دارای خلا های قانونی بوده و شورای امنیت به توافق نرسیده است که سه کشور اروپایی دارای اختیار برای فعال کردن این مکانیسم هستند.

وی تصریح کرد: قطعنامه ۲۲۳۱ در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شد و شورای امنیت بررسی‌های خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کرده است. اما  برخی از کشورها در حال تحمیل اراده خود برای مطرح کردن مسائلی هستند که به اتمام رسیده اند و با این اقدام، اختیارات شورای امنیت را زیر سوال می‌برند،  اتحاد شورای امنیت را تضعیف می‌کنند و همچنین اختلافات را گسترش می‌دهند.

وی با ابراز نگرانی پکن در این زمینه گفت:  چین از کشورهای عضو شورای امنیت می‌خواهد تا صادقانه پایان قطعنامه ۲۲۳۱ را در نظر بگیرند و اعتبار و همچنین اختیارات شورای امنیت را حفظ و شرایط  سیاسی لازم را برای حل  موضوع هسته‌ای ایران مهیا کنند.

چین: باید به حقوق ایران احترام گذاشته شود؛ از آغاز مذاکرات هسته ای حمایت می کنیم؛دیپلماسی جایگزین تقابل شود 

این دیپلمات کشور چین در بخش دیگری از سخنانش گفت: هدف قطعنامه‌های شورای امنیتریال عدم توسعه تسلیحات هسته‌ای بوده اما آمریکا در سال ۲۰۱۸ بصورت یکطرفه از توافق هسته ای با ایران  خارج شد و با همراهی اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کرد.

وی با تاکید بر اینکه ایران، هیچ قصدی برای ساخت سلاح هسته ای ندارد، گفت: چه کسی باید نسبت به به ‌خطر انداختن صلح و ثبات در خاورمیانه واکنش نشان دهد؟

او با بیان اینکه چین بطور فعال از آغاز مذاکرات هسته‌ای حمایت می‌کند، تاکید کرد: باید تلاش‌های مثبت ایران را ارج بگذاریم و بطور کامل به حقوق کشورهای عضو معاهده ان پی تی احترام گذاشته شود.

این دیپلمات کشور چین تاکید کرد: کشورها باید از تشدید تحریم‌ها خودداری کنند و سوءاستفاده از شورای امنیت را کنار بگذارند.

معاون نمایندگی چین در سازمان ملل با بیان اینکه حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران، منجر به پیچیدگی موضوع هسته ای ایران شده و اوضاع را به بن بست کشانده است، به اقدامات کشورهای اروپایی علیه ایران اشاره کرد و گفت: همزمان، ارائه پیشنهادهای تحریمی توسط تروئیکای اروپایی به شورای امنیت، مسیر بازگشت تحریم‌ها و تشدید تنش‌های بین‌المللی را فراهم کرده است.

وی تاکید کرد: شرایط کنونی که با اهداف صلح‌طلبانه و ثبات منطقه‌ای فاصله دارد، امنیت خاورمیانه را به خطر انداخته و  برای برون‌رفت از این وضعیت، لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا، ابراز حسن نیت سیاسی و از سرگیری مذاکرات الزامی است. 

نماینده چین تصریح کرد:از کشورهای اروپایی انتظار می‌رود به جای اتخاذ رویکردهای غیرسازنده، به تعهدات خود عمل کرده و بر اساس عدالت و انصاف رفتار کنند. 

او تاکید کرد: ایران بارها بر ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های هسته‌ای خود تاکید کرده و تولید سلاح هسته‌ای در دکترین آن جایی ندارد؛ بنابر این همه طرف ها می خواهیم مسیر دیپلماسی را جایگزین تقابل کنند.

تاکید پاکستان بر احیای برجام 

معاون نمایندگی پاکستان نیز بر احیای برجام تاکید کرد و گفت: تمامی مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران باید از طریق گفت و گو حل و فصل شوند و اقدامات قهری تنها شکاف اعتماد میان طرفین را تشدید می‌کند .

وی با بیان اینکه تحریم‌ها بیشترین آسیب را به مردم عادی می‌زند، تصریح کرد: اعتماد در ماه‌های گذشته به شدت آسیب دیده و باید بازسازی شود.

نماینده پاکستان تاکید کرد: باید از هرگونه اقدام ماجراجویانه  پرهیز شود و برنامه هسته‌ای ایران صرفا از مسیر گفت‌وگو و راه‌حل سیاسی قابل حل‌وفصل است.

ادعاهای کشورهای غربی برای توجیه اقدامات ضد ایرانی خود

ادعاهای نماینده انگلیس بدون محکوم کردن حمله به ایران 

نماینده انگلیس در این نشست شورای امنیت استدلال های روسیه و  چین را برای توجیه اقدامات ضد ایرانی خود رد کرد و  مدعی شد: نشست امروز کاملا همگام با رویه‌ها و اهداف شورای امنیت است.

وی ادعا کرد: انگلیس به همراه فرانسه و آلمان مکانیسم ماشه را در همسویی کامل با قطعنامه ۲۲ ۳۱ شورای امنیت اجرا کردند. ما این کار را به دلیل عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهدات خود بر اساس برجام انجام دادیم.

این دیپلمات انگلیسی مدعی شد: همانطور که روسیه و چین می‌دانند مکانیسم ماشه در تاریخ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۵ کامل شد و در نتیجه قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان اجرایی است و  در دستور کار شورای امنیت است. ما همچنین یادآور می‌شویم که شش قطعنامه شورای امنیت و تحریم‌ها پس از اجرایی شدن مکانیسم ماشه فعال شدند و ضروری است که ایران و همه اعضای شورای امنیت و سازمان ملل به قطعنامه‌های شورای امنیت پایبند باشد.

وی در بخش دیگری از سخنانش بدون محکوم کردن حمله اسرائیل و آمریکا به ایران مدعی شد:  ایران به مدت ۶ ماه دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محدود کرده است در حالی که آژانس می‌گوید محدودیت فنی وجود ندارد و هیچ توجیه غیرنظامی برای بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی ایران وجود ندارد.

ادعاهای نماینده فرانسه درباره برنامه هسته ای ایران و داشتن ذخایر برای تولید ۱۰ سلاح هسته ای 

نماینده فرانسه در این نشست شورای امنیت با توجیه اقدامات سه کشور اروپایی ادعا کرد: حدود سه ماه پیش این شورا مکانیزم ماشه را اجرا کرد و پس از آن تحریم‌ها اجرایی شدند که دلیل آن نقض مکرر و مداوم تعهدات از سوی ایران بر اساس برجام بود.

وی به رغم پایان یافتن قطعنامه ۲۲۳۱ مدعی شد: این روند همچنان ادامه دارد و تنها در زمانی منقضی محسوب می‌شود که موضوع  برنامه هسته‌ای ایران حل شده باشد. باید توجه شود که قطعنامه ۲۲۳۱ تنها زمانی منقضی می‌شود که تضمین های معتبر در مورد ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران تامین شود. در غیر این صورت قطعنامه ۲۲۳۱ همچنان معتبر است و فرانسه خواهان ادامه نشست های شورای امنیت است.

نماینده فرانسه بدون اشاره به حمله اسرائیل و آمریکا به ایران و محکوم کردن این حمله ادعا کرد: خودداری ایران از اجرای تعهدات بین‌المللی هسته‌ای، تهدیدی جدی علیه صلح و امنیت جهانی است.

این دیپلمات فرانسوی که کشورش از ناقضان برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و اقدامات ضد ایرانی است،مدعی شد: تنها دیپلماسی می‌تواند راه‌حلی عملی برای حل‌وفصل موضوع هسته‌ای ایران فراهم کند.

نماینده فرانسه با بیان این ادعا که «هیچ یک از اعضای این شورا رسماً به ارائه گزارش دبیرکل در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) اعتراض نکرده‌اند» از این موضوع استقبال و ادعا کرد: «عدم اجرای تعهدات بین‌المللی ایران در رابطه با برنامه هسته‌ای‌اش، تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی است.»

وی مدعی شد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به مدت شش ماه  به حساس‌ترین سایت‌های برنامه هسته‌ای در خاک ایران دسترسی نداشته و «هیچ راهی» برای تأیید وضعیت ۴۵۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد ندارد.  اگر این ذخایر به سطوح غنی‌سازی نظامی برسد، «این ذخایر برای تولید ۱۰ بمب هسته‌ای کافی خواهد بود». ایران تنها کشوری است که تا این سطح غنی‌سازی می‌کند.

ادعاهای نماینده دانمارک همسو با دیگر کشورهای اروپایی

نماینده دانمارک نیز در این نشست شورای امنیت بدون محکوم کردن حملات اسرائیل و آمریکا به ایران و نقض برجام از سوی آنها مدعی شد: ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران بیشتر از هر کشور دیگری است که برنامه تسلیحات هسته‌ای ندارد.

وی با تکرار ادعاهای واشنگتن ادعا کرد:  ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند. ما نگران کاهش همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستیم و هیچ توجیه غیرنظامی برای انباشت اورانیوم با غنای بالا نمی‌بینیم.

ادعای آمریکا: شورای امنیت باید بر عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای ایران تمرکز کند

نماینده آمریکا در شورای امنیت نیز در سخنانی گفت: این شورا به موضوع عدم اشاعه، به ویژه در رابطه با جمهوری اسلامی ایران متعهد است و باید به این کار ادامه دهد.

وی مدعی شد: همانطور که با صدور گزارش دبیرکل در مورد قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) نشان داده شد، به استثنای بندهای ۷، ۸ و ۱۶-۲۰، واضح است که «این قطعنامه و تمهیدات عملی مرتبط با آن همچنان به قوت خود باقی است».

نماینده آمریکا ادعا کرد: علاوه بر این، طبق فرآیند اسنپ بک، شورا تصمیم گرفته است قطعنامه‌های ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸) و ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) را دوباره اجرایی کند.

وی مدعی شد که این متون محدود است و نمی تواند به یک برنامه هسته‌ای که به دنبال فعالیت خارج از دید جامعه بین‌المللی است، بپردازد.