به گزارش مشرق، در سال‌های اخیر، جمهوری اسلامی ایران جایگاه قابل‌توجهی در عرصه فناوری پهپادها، چه در سطح منطقه و چه در مقیاس جهانی، به دست آورده است. پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه طراحی، تولید و به‌کارگیری انواع پهپادها بیانگر رویکرد راهبردی ایران در تقویت ظرفیت‌های دفاعی و تهاجمی است. این روند توسعه صرفاً به حوزه نظامی محدود نمی‌شود، بلکه پیامدهای سیاسی و ژئوپلتیکی گسترده‌ای نیز به همراه داشته است.

ایران امروز طیف متنوعی از پهپادها را با کاربردهای مختلف تولید می‌کند که به‌طور کلی در سه گروه قرار می‌گیرند: پهپادهای شناسایی و مراقبتی مانند مهاجر و ابابیل برای جمع‌آوری اطلاعات؛ پهپادهای تهاجمی و انتحاری مانند شاهد-۱۳۶ و شاهد-۱۲۹ برای حمله به اهداف؛ و پهپادهای بردبلند نظیر فطرس و کمان-۲۲ با توان عملیات در فواصل بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر.

در میان انواع مختلف پهپادهای ساخت ایران، پهپادهای «انتحاری» از جایگاه و اهمیت برجسته‌تری نسبت به سایر گونه‌ها برخوردارند. این پرنده‌های بدون سرنشین که از نظر ساختاری و عملکردی شباهت‌هایی به موشک‌های کروز دارند، در مدل‌های متنوع و با کاربری‌های گوناگون طراحی و تولید شده‌اند.

صرفه‌ اقتصادی، اثربخشی عملیاتی مطلوب و سهولت به‌کارگیری موجب شده است این پهپادها به یکی از ابزارهای مهم و بعضاً تعیین‌کننده در میدان‌های نبرد تبدیل شوند و در بسیاری از موارد توان وارد کردن خسارات و تلفات قابل‌توجه به دشمن را داشته باشند.

انواع مختلف پهپادهای انتحاری ایران

افزون بر این، پهپادهای انتحاری به دلیل ابعاد کوچک‌تر در مقایسه با بسیاری از پهپادهای دیگر، سخت‌تر توسط رادارهای دشمن شناسایی می‌شوند. همچنین برخی از این پهپادها حتی قابلیت حمل توسط نفر را دارا بوده و به همین دلیل در یگان‌های پیاده و نیروهای ویژه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نیروهای مسلح و صنایع دفاعی کشورمان در سال‌های اخیر موفق به طراحی و تولید طیف گسترده‌ای از پهپادهای انتحاری شده‌اند. از جمله این پهپادها می‌توان به طوفان، صاعقه، صاعقه ۲، سینا، ابابیل ۲، شاهد ۱۳۶، شاهد ۱۳۱، شاهد ۲۳۸، معراج، کرار، سنجر، آرش، کیان ۲، محرم، امید، رعد ۲، رعد ۳، سیمرغ و ... اشاره کرد.

این دستاوردها به‌گونه‌ای بوده است که امروز کشورمان به یکی از کشورهای مطرح و اثرگذار در حوزه طراحی و تولید پهپادهای انتحاری در سطح منطقه و جهان تبدیل شده است.

جزئیاتی از جدیدترین پهپاد انتحاری ایران

اخیراً نیز ایران از جدیدترین پهپاد انتحاری خود یعنی «حدید ۱۱۰» رونمایی کرد. این پهپاد رادارگریز که در ساختار نیروی زمینی سپاه به نام دالاهو شناخته می‌شود، با موتور جت و طراحی زاویه‌دار و مدرن بوده که شناسایی آن برای سامانه‌های پدافندی دشمن به‌شدت دشوار است.

«حدید ۱۱۰» با سرعتی در حدود ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت، برد رزمی ۳۵۰ کیلومتر و سرجنگی ۳۰ کیلوگرمی طراحی شده است. این پرنده انتحاری برای پرتاب نیازی به باند ندارد و با استفاده از بوستر راکتی فعال می‌شود.

همچنین «حدید ۱۱۰» قابلیت پرتاب از بمب‌افکن سوخو-۲۴ را دارد، به این معنا که می‌تواند از هر نقطه، ارتفاع و فاصله‌ای وارد عمل شود. این پهپاد به دلیل استفاده از پیشران جت، سرعت پیمایش بالاتری نسبت به پهپادهای انتحاری با پیشران ملخی دارد و می‌تواند در زمان کوتاه‌تری به اهداف خود برسد.

«حدید ۱۱۰» تنها برای اهداف ثابت طراحی نشده و با بهره‌گیری از حسگرهای الکترواپتیکی قادر است اهداف متحرک را نیز دنبال کند. این پرنده با هدایت هوش مصنوعی می‌تواند به‌صورت دسته‌ای به اهداف حمله کند، به‌ویژه کشتی‌های نظامی و قایق‌های تندرو در محدوده خلیج فارس.

پهپادهای انتحاری ایران در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با اسرائیل، به‌عنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای تهاجمی جمهوری اسلامی ظاهر شدند؛ پهپادهایی که با دقت بالا و قدرت نفوذ چشمگیر، توانستند مواضع حساس و راهبردی دشمن را منهدم کنند.

از سوی دیگر، عملکرد پهپادهای ساخت ایران در برخی عملیات‌های انجام‌شده همچون وعده‌های صادق، سطح بالای توانمندی و کیفیت این تجهیزات را به‌خوبی به نمایش گذاشته لذا همین مسئله باعث شده که تعدادی از کشورها به خرید این پهپادها علاقه‌مند یا حتی به سمت کپی‌برداری از نمونه‌های ایرانی، از جمله پهپاد شاهد ۱۳۶، حرکت کنند.

سردار شکارچی: کپی‌برداری از پهپاد ایرانی اعتراف به برتری ماست

سخنگوی ارشد نیروهای مسلح سردار ابوالفضل شکارچی درباره کپی‌برداری از پهپاد شاهد ۱۳۶ توسط ابرقدرت‌های جهان می‌گوید: کپی‌برداری قدرت‌های مدعی فناوری از پهپاد شاهد ۱۳۶، اعتراف عملی به پیشرفت خیره‌کننده جمهوری اسلامی است.

در نهایت می‌توان گفت که حرکت پهپادی ایران نه تنها از جنبه‌های نظامی و دفاعی اهمیت فراوانی دارند، بلکه در حوزه‌های غیرنظامی مانند کشاورزی، مدیریت بحران، پایش مرزی و امدادرسانی نیز کاربردهای گسترده‌ای یافته‌اند.