سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

تمجید وزیر احمدی‌نژاد از عملکرد پزشکیان در جنگ ۱۲ روزه

مهدی غضنفری، رئیس هیئت عامل صندوق توسعه ملی و از وزرای کابینه دولت محمود احمدی‌نژاد در مصاحبه با خبرگزاری ایرنا پیرامون عملکرد دولت پزشکیان در ایام درگیری ۱۲ روزه موضع جالب توجهی را اتخاذ کرد.

غضنفری در این مصاحبه با تاکید بر اینکه دولت انصافا در خلال این جنگ خیلی خوب عمل کرد، گفته است: دولتمردان باید بسرعت فضای کسب و کار را به رونق بیندازند و آرامشی که برای حرکت اقتصاد لازم است ایجاد شود.

او همچنین تصریح می‌کند: یادمان باشد که ایران مظلوم است. دلمان با ایران باشد. در خانواده، در بسیج، در امداد، هر جا کاری از دستمان بر می آید انجام دهیم. آن ناملایمات و زخم های اقتصادی که در ذهنمان بوده فعلا مطرح نکنیم. ایران در کل، مظلوم است. مراقبت و تیمارگری کنیم و هر کاری که در توانمان است برای ایران انجام دهیم.[۱]

*بر خلاف اظهارات و قضاوت‌های عده‌ای تندرو و معلوم‌الحال پیرامون رئیس‌جمهور پزشکیان لکن عملکرد دولت در ایام درگیری ۱۲ روزه قابل تحسین بود و نجابت رئیس‌جمهور محترم، کمک‌کار خوبی برای نیروهای مسلح و رهبری نظام شد.

دقت شود که آن تندروها و آن افراد معلوم‌الحال به دلیل نانجیبی خویشتن است که این نجابت را برنمی‌تابند و به رئیس‌جمهور می‌تازند وگرنه یادمان نرود روزگاری در همین کشور برخی رؤسای جمهور را شاهد بودیم که از بام تا شام به نیروهای مسلح می‌تاختند و بی‌اعتنا به وحدت ملی هیچ اِبایی نداشتند از اینکه در کشور فضای دوقطبی ایجاد شود!

لکن دیدیم و دیدید که رئیس‌جمهور پزشکیان همانند یک سرباز برای ملت عمل کرد و دولت را به عامل لغو اتحاد ملی تبدیل نکرد.

لذاست که در پیامد قضاوت منصفانه دکتر غضنفری باید تصریح کرد که هنگامه فعلی موقع تمجید و تشکر از پزشکیان است نه انتقاد از او!

***

نوشتن اهداف جنگی اسرائیل با فونت درشت!

درگیری ۱۲ روزه ایران با آمریکا و اسرائیل در ابعاد مختلفی قابل تحلیل است و طبعا ایجاد اقتراح و شنیدن نظرات مختلف در این وادی نیز بلااشکال است. در عین حال اما باید از "بزرگنمایی قدرت دشمن" و لجام‌گسیختگی تحلیلی بر حذر بود.

در این باره می‌توان به اظهارات اخیر علی ربیعی، دستیار رئیس‌جمهور اشاره کرد که طی اظهاراتی گفته است: "معتقدم روز نهم یا دهم می‌خواستند کار ایران را تمام کنند"! [۲]

و یا همینطور سخنان اخیر محمدرضا عارف در جمع فعالان اقتصادی که می‌گوید: دشمنان با این نیت وارد جنگ با ایران شدند که در روز اول با ضربه‌های کارا به بدنه نظامی ضربه بزنند و در روز دوم جنگ با همکاری مردم بتوانند کار حکومت را یکسره کنند! [۳]

*از اطلاعات غلط در متن اظهارات مقامات دولتی فوق‌الذکر که بگذریم (یکسره کردن کار کشور در روز دوم یا دهم!)؛ ‌ بزرگنمایی از قدرت دشمن و نوشتن تصمیمات او با فونت درشت یک رفتار خطرناک است که در حین درگیری و پس از آن می‌تواند سبب تضعیف جبهه خودی و معاضدت به دشمن شود.

بله! در حالتی که شاه‌سلطان حسین حاکم کشور باشد، نیروهای پیاده مهاجم بدون هیچ مزاحمی از مرز تا مرکز را به راحتی به پیش آمده باشد و یا میلیشیای مسلح داخلی عرضه خود برای تغییر را در منصه‌های پیشاجنگ نشان داده باشد؛ چنین فرضی متصور است لکن ما در حال صحبت از ایران و حاکمیت نظام اسلامی هستیم که صرفا درگیر یک عملیات محدود از سوی اسرائیل شد و البته پاسخ‌های تعیین کننده‌ای هم داد.

فلذا شاید بیراه نباشد که بگوییم حتی اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها هم از تصور چنین اهداف بزرگی برای عملیات محدود خود متعجب شوند.

جالب است که آقایان در حالی مدعی هدف دشمن برای انهدام حاکمیت نظام اسلامی شده‌اند که گویا تجربه دفاع ۸ ساله ایران در مقابل تجاوز عراق و بیش از ۴۰ کشور متحد او در سیاره‌ای دیگر اتفاق افتاده و ایضا این ایران نبوده که از فتنه‌های بزرگ داخلی سر به سلامت عبور کرده است!

یعنی حداقل انتظار این بود که مقامات فوق‌الذکر تحلیل و نظر خود را اقلا با واقعیات موجود تطابق دهند و طوری حرف نزنند که انگار ایران صاحب یک حاکمیت بی‌دست و پا مثل سوریه است که خاک کشورش دائما دست به دست می‌شود و یا مثل آذربایجان و ترکیه طفیلی قدرت‌های پشتیبان خویش است.

دقت شود که بیان تحلیل‌های نادرست و محاسبات غلط درباره جنگ؛ خاصّه از سوی رجالی که باید صاحب درست‌ترین تحلیل‌ها باشند، می‌تواند منجر به خالی شدن جبهه و خاکریز اصلی از مقابل دشمن شود و بر سطح آسیب درگیری‌های آینده بیافزاید.

***

گرانی بیقاعده لبنیات در غیبت ناموجه نهادهای نظارتی

اگر چه مدیریت دستگاه‌های خدمترسان خصوصا مدیریت و نظارت دولت بر توزیع سوخت در پمپ بنزین‌ها و نان در نانوایی‌های سراسر کشور در دوره جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونی و آمریکا علیه ملت ایران، شایسته قدردانی فراوان است اما از سوی دیگر تداوم نظارت بر بازار و مقابله با تخلفاتی مانند گران‌فروشی از وظایف همیشگی دستگاهای نظارتی است که نباید فراموش و صرفا به سخنرانی هایی مانند اینکه «مجوز گرانی هیچ کالایی صادر نشده» و «دستگاههای نظارتی در صورت دیدن گرانفروشی برخورد کنند» بسنده شود!

به گزارش جماران، ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴، نقطه آغاز شوک قیمتی در بازار لبنیات بود؛ زمانی که نرخ شیر خام درب دامداری با تصمیم مستقیم وزیر جهاد کشاورزی، از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان افزایش یافت؛ رشد ۲۷.۷ درصدی در ماده اولیه‌ای که ستون فقرات صنعت لبنیات کشور است. همان زمان، فعالان صنعت لبنیات هشدار دادند که این تغییر ناگهانی، موجب افزایش ۱۵ تا ۲۷ درصدی هزینه تولید خواهد شد.

طبق این گزارش، مقایسه سالانه قیمت‌ها از خرداد ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴ نیز آمارهای هشداردهنده‌تری را نمایان می ‌کند. بر اساس گزارش مرکز آمار از میانگین قیمتها در خرداد ماه ۱۴۰۴:

خامه پاستوریزه: افزایش ۶۵.۳ درصدی،

کره پاستوریزه: جهش ۸۹.۴ درصدی،

ماست پاستوریزه: رشد ۵۰.۴ درصدی،

شیر پاستوریزه: افزایش ۴۵.۸ درصدی،

دوغ: افزایش ۴۴ درصدی،

و پنیر ایرانی: رشد ۳۸.۷ درصدی داشته‌اند.

در روزهای گذشته البته متولیان مرتبط با بازار نیز واکنش هایی هم داشته اند.

علی‌احسان ظفری، فعال صنفی صنعت لبنیات در ۱۹ تیرماه به باشگاه خبرنگاران گفت: دولت در حالی نرخ خرید شیر خام را به ۲۳ هزار تومان افزایش داد که هیچ مصوبه مشخصی برای افزایش قیمت محصولات لبنی و جبران هزینه تولیدکنندگان ارائه نکرده است. جلساتی برای بررسی و اصلاح قیمت محصولات لبنی برگزار نشد و تعدادی از تولیدکنندگان بدون هماهنگی با نهادهای مسئول و خارج از چارچوب مصوبات دولتی اقدام به افزایش قیمت محصولات لبنی کرده‌اند که این رفتار تخلف قانونی محسوب می‌شود.

او افزوده است:‌ با افزایش بهای مواد اولیه، تغییر قیمت محصولات لبنی امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد، اما برنامه‌ریزی برای برگزاری جلسه‌ای فوری در خصوص بازنگری قیمت‌ها در دستور کار قرار گرفته است. نظارت‌ها بر بازار لبنیات باید افزایش یافته و با هرگونه تخلف در زمینه افزایش قیمت برخورد قانونی صورت گیرد.

مسعود امرالهی، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی نیز در این باره تصریح می‌کند: طی توافقی بین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و وزارت جهاد کشاورزی باید قیمت محصولات لبنی حدود ۲۰ درصد افزایش داشته باشد و رشد بیش از ۲۰ درصدی قیمت محصولات لبنی منطقی نیست. هر گونه افزایش بیش از نرخ توافقی گران ‌فروشی محسوب می‌شود.

با این حال، تا کنون هیچ اقدام موثر و شفافی در مدیریت بازار مشاهده نشده است و این بی‌نظمی به ضرر مصرف‌کنندگان تمام شده است. این روند مستمر و بدون پاسخگویی افزایش قیمت‌ها در بازار لبنیات، سوال‌های جدی درباره مدیریت بازار و مسئولیت‌پذیری دستگاه‌های متولی به وجود آورده است. چرا باید افزایش نرخ شیر خام به تصمیم ناگهانی و بدون هماهنگی کارشناسی انجام شود؟ چرا تولیدکنندگان بدون نظارت دقیق و مصوبه رسمی دست به افزایش‌های غیرقانونی می‌زنند؟ و مهم‌تر از همه چرا خانواده‌ها باید بار سنگین گرانی را تحمل کنند، در حالی که سرانه مصرف لبنیات به کمتر از نصف میانگین جهانی سقوط کرده است؟ [۴]

*پیش از این، گرانی بیقاعده در بازار برنج نیز انتقادات شدیدی را برانگیخت که در این راستا رئیس قوه قضائیه شخصا به موضوع ورود کرده و خواستار برخورد قضایی با گرانفروشی شده است. [۵]

امر واضح آن است که از بین اینهمه نهاد نظارتی عریض و طویل در ایران که مسئول مستقیم برخورد با گرانی بیقاعده و نظارت بر بازار و قیمت‌ها هستند؛ اقلا یک نهاد باید مجاهدانه به میدان بیاید و با این گرانی بیقاعده برخورد کند.

دقت شود که این گرانی نه یک گرانی ناشی از تنش در آیتم‌های اقتصادی که یک گرانی بیقاعده است که از هیچ قاعده بازاری، دلاری، تحریمی و تورمی پیروی نمی‌کند و داروی درد آن نیز کنترل بازار و برخورد قضایی و امنیتی با گرانفروش است.

ما تجربه‌های موفقی نیز در زمینه این برخوردها داریم که اگر عزمی برای ورود به مسئله باشد، می‌توان از آنها بهره جست. [۶]

گفتنیست غیر از نهادهای دولتی مرتبط که وظیفه نظارت بر بازار و مقابله با گرانفروشی را دارند؛ قوه قضائیه نیز قانونا و به عنوان مدعی‌العموم وظیفه دارد که جلوی گرانی بیقاعده در بازار را بگیرد و حق مردم در این وادی را استیفا کند.

***

1_https://irna.ir/xjV3mF

2_ https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1674938

3_ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-1661868

4_https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1674799

5_mshrgh.ir/1732823

6_https://fa.shafaqna.com/?p=723716