سرویس دفاع و امنیت مشرق _ عملیات "تار عنکبوت" ارتش اوکراین در روز ۱ ژوئن ۲۰۲۵ میلادی منحصر به فرد بوده و نتایج درخشانی نیز برای این کشور به همراه داشت.

اوکراینی‌ها با استفاده از ضعف همیشگی سرویس‌های امنیتی کشور روسیه و ناتوانی در تامین امنیت کشوری بسیار بزرگ به وسعت بیش از ۱۷ میلیون کیلومتر مربع موفق شدند با طراحی عملیاتی شگفت انگیز که ۱.۵ سال آماده سازی آن به طول انجامیده بود به ۴ پایگاه هوایی روسیه و محل استقرار ناوگان بمب افکن های راهبردی این کشور حمله کردند؛ سرویس عملیات ویژه نظامی اوکراین SBU مدعی بود طی این حمله بیش از ۴۰ فروند هواگرد روسی شامل بمب افکن های توپولوف۹۵ و توپولوف۲۲ام۳ و هواپیماهای آواکس A-۵۰ روسی را منهدم کرده یا هدف قرار داده است.

اکنون با تکمیل ویدئوهای منتشر شده از سوی منابع اوکراینی و انتشار تصاویر ماهواره ای با کیفیت از خاک روسیه می توان جمع بندی نسبتا دقیقی از میزان موفقیت قوای اوکراینی و تعداد اهداف منهدم شده واقعی انجام داد.

بررسی جزئیات عملیات "تار عنکبوت"

حمله نیروهای نفوذی اوکراین با استفاده از چند دستگاه کامیون با محفظه های مخصوص برای پرواز پهپادهای FPV انجام شد که پس از پارک شدن در نزدیکی فرودگاه های روسیه عملیات از راه دور انجام شد.

ویدئوی ۵ دقیقه ای منتشر شده از سوی سرویس امنیتی اوکراین، مکان نمایی دقیق محل استقرار هواگردها و مقایسه با تصاویر ماهواره ای به ما کمک می کند تا موارد انهدامی و آسیب دیده غیر تکراری را مشخص کنیم:

پایگاه هوایی اولنیا در منطقه مورمانسک: مجموعا ۷ فروند هواگرد روسی در حملات اوکراین به این پایگاه هدف قرار گرفتند (۴ بمب افکن توپولوف۹۵، ۲ بمب افکن توپولوف۲۲ام۳ و یک هواپیمای ترابری انتونوف۱۲)

۱- بمب افکن توپولوف۹۵ که ۳ فروند پهپاد انتحاری برای حمله به آن مورد استفاده قرار می گیرد (ثانیه های ۶ ، ۱۰ و ۳۱ ویدئو) که منجر به انهدام کامل و آتش سوزی آن می شود.

۲- دومین بمب افکن Tu-۹۵ که در ثانیه های ۱۵ و ۴۱ ویدئو هدف اصابت دو فروند پهپاد انتحاری اوکراینی قرار گرفته و دچار آتش سوزی می شود.

۳- سومین بمب افکن Tu-۹۵ که هدف حمله سه فروند پهپادی اوکراینی قرار گرفته و منهدم می شود.

۴- چهارمین بمب افکن Tu-۹۵ که توسط ۲ پهپاد اوکراینی مورد اصابت قرار گرفت و منهدم شد.

۵- بمب افکن Tu-۲۲M۳ که هدف حمله دو فروند پهپاد انتحاری اوکراینی قرار گرفت اما نشانه ای از انهدام و آتش سوزی نه در ویدئو و نه در تصویر ماهواره ای برای آن دیده نمی شود (احتمالا آسیب جزئی)

۶- دومین بمب افکن Tu-۲۲M۳ که هدف حمله دو فروند پهپاد انتحاری اوکراینی قرار گرفت اما نشانه ای از انهدام و آتش سوزی نه در ویدئو و نه در تصویر ماهواره ای برای آن دیده نمی شود (احتمالا آسیب جزئی)

۷- هواپیمای ترابری انتونوف۱۲ که بر اثر اصابت یک فروند پهپاد اوکراینی منهدم می شود.

پایگاه هوایی ایوانوفو سورنی: در این پایگاه دو فروند هواپیمای هشدار راداری و فرماندهی هوابرد آواکس A-۵۰ هدف حمله پهپادهای اوکراینی قرار گرفتند.

اما به گفته عمده کارشناسان هر دو هواپیما در حالت غیر عملیاتی بوده، از سال ۲۰۱۵ در این رمپ پارک شده و زنگ زدگی بشقاب رادار نیز گواهی بر غیر عملیاتی بودن آنها است.

پایگاه هوایی دیاگیلوو: سه فروند بمب افکن توپولوف۲۲ام۳ در این پایگاه هدف حمله پهپادهای اوکراینی قرار گرفته و دچار آسیب شدند.

به گفته کارشناسان نظامی هر ۳ مورد غیر عملیاتی بوده و سالها در شرایط فعلی در رمپ فرودگاه رها شده بودند.

پایگاه هوایی بلایا در ایرکوتسک: بیشترین حجم صدمات در این پایگاه به نیروی هوایی روسیه وارد شده است.

۶ فروند بمب افکن توپولوف۲۲ ام۳ هدف حملات پهپادهای اوکراینی قرار گرفتند که ۴ فروند به طور کامل نابود شده و ۲ فروند آسیب دیدند.

۴ فروند بمب افکن توپولوف۹۵ نیز هدف حمله قرار گرفتند که ۳ فروند نابود شده و ۱ فروند آسیب دید.

جمع بندی نهایی از خسارات وارد شده بر ناوگان هواگردهای روسی

تحلیل دقیق ویدئوهای منتشر شده منابع اوکراینی و تصاویر ماهواره ای با کیفیت از ۴ پایگاه هوایی روسیه نشان می دهد مجموعا ۲۲ فروند هواگرد روسی هدف قرار گرفته اند که تقریبا معادل ۵۰ درصد از ادعای ارتش اوکراین (۴۱ فروند) است.

از مجموع هواگردهای هدف قرار گرفته ۱۷فروند در حالت عملیاتی قرار داشتند ( هشت فروند Tu۲۲ ، هشت فروند Tu۹۵ و یک فروند انتونوف ۱۲)؛ از این تعداد ۱۲ فروند به شکل قطعی منهدم شده و ۵ فروند نیز دچار آسیب شده اند.

۲ فروند آواکس A-۵۰ و ۳ فروند بمب افکن Tu۲۲ نیز در حالت غیر عملیاتی و رها شده بودند.

به طور کلی اگرچه مدارک کافی منتشر شده از آثار حمله نشان می دهد تنها نیمی از ادعای طرف اوکراینی قابل اثبات است، اما با توجه به اینکه هیچ گونه خطوط تولیدی برای بمب افکن های خانواده توپولوف در خاک روسیه وجود ندارد (به دلیل جا ماندن صنایع و نقشه های تولید آنها در کشورهای جدا شده شوروی سابق از جمله اوکراین) ضربه وارد شده به نیروی هوایی روسیه و توان شلیک موشک های کروز دوربرد آنها (متعارف و اتمی) بسیار سنگین بوده و تا زمان طراحی و ساخت بمب افکنی جدید در آینده دور قابل جبران نخواهد بود.