به گزارش مشرق، با کنار رفتن بشار اسد و بازگشت بازرسان بین‌المللی، ابومحمد الجولانی، رئیس جمهور موقت سوریه آمادگی کشورش را برای همکاری هسته‌ای، دریافت کمک‌های فناوری پزشکی و توسعه بالقوه انرژی هسته‌ای ابراز کرد، در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به دنبال پاسخ‌هایی درباره گذشته مبهم اتمی و شیمیایی سوریه است.

دولت موقت سوریه به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) اجازه داده است که بلافاصله به سایت‌های مشکوک هسته‌ای پیشین این کشور دسترسی داشته باشند. این خبر را رافائل گروسی، مدیرکل این آژانس، روز چهارشنبه در گفت‌وگو با آسوشیتدپرس اعلام کرد.

گروسی که در دمشق با ابومحمد الجولانی و مقامات دیگر دیدار کرده بود، گفت که رهبر جدید سوریه از گروه تروریستی تحریرالشام علاقه‌مند به پیگیری انرژی هسته‌ای در آینده برای کشورش است و به‌صراحت گفته: «چرا که نه؟»

گروسی اظهار داشت هدف آژانس «شفاف‌سازی کامل درباره برخی فعالیت‌های ادعایی است که در گذشته صورت گرفته و احتمالاً به برنامه تسلیحات هسته‌ای مربوط بوده‌اند.»

در سال ۲۰۲۴، تیمی از آژانس برخی سایت‌های موردنظر را در دوران حکومت بشار اسد بازدید کرد. اما پس از سقوط اسد در دسامبر گذشته، آژانس تلاش کرده است تا دسترسی به سایت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای سوریه را بازیابد.

ادعا می‌شود که سوریه در دوران اسد دارای یک برنامه مخفی گسترده هسته‌ای بوده است، که شامل یک رآکتور اعلام‌نشده در دیرالزور در شرق کشور بود؛ این رآکتور توسط کره شمالی ساخته شده بود.

وجود این سایت تنها پس از حملات هوایی اسرائیل در سال ۲۰۰۷ علنی شد؛ حملاتی که تأسیسات را نابود کرد. سوریه بعدها این سایت را به‌طور کامل با خاک یکسان کرد و هرگز پاسخ‌های کامل و شفافی به پرسش‌های آژانس نداد.

گروسی اعلام کرد بازرسان قصد دارند به رآکتور در دیرالزور و سه سایت مرتبط دیگر بازگردند. سایر سایت‌های تحت نظارت آژانس شامل یک رآکتور کوچک نوترونی در دمشق و تاسیساتی در حمص هستند که توانایی فرآوری «کیک زرد» اورانیوم را دارد.

او گفت: «ما در تلاش هستیم تا تمرکز خود را محدود به سایت‌هایی کنیم که واقعاً از نظر ما اهمیت دارند.»

گرچه هیچ نشانه‌ای از نشت پرتوهای رادیواکتیو از این سایت‌ها وجود ندارد، گروسی مدعی شد که «اورانیوم غنی‌شده ممکن است جایی انبار شده باشد و این احتمال وجود دارد که دوباره مورد استفاده قرار گیرد، قاچاق شود یا به دست افراد نامناسب بیفتد.»

وی افزود که ابومحمد الجولانی— که از زمان به قدرت رسیدن تلاش کرده با دولت‌های غربی رابطه برقرار کند — «برای گفت‌وگو و اجازه به آژانس برای انجام وظایفش نشان داده است.»

علاوه بر ازسرگیری بازرسی‌ها، گروسی اعلام کرد آژانس آماده است تجهیزات مربوط به پزشکی هسته‌ای را به سوریه منتقل کند و به بازسازی زیرساخت‌های پرتودرمانی، پزشکی هسته‌ای و انکولوژی در نظام سلامت سوریه — که طی نزدیک به ۱۴ سال جنگ داخلی به شدت آسیب دیده — کمک کند.