به گزارش مشرق، اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه امروز (دوشنبه) اول بهمن ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.

* مصداق پیروزی مقاومت در مقابل اشغالگری

وی به تشریح تحولات در منطقه از جمله توافق آتش‌بس در غزه اشاره کرد و گفت: در بیانیه‌ای مواضع خود را در این خصوص بیان کردیم. بقایی درباره توافق آتش‌بس در غزه بیان کرد: نمونه و مصداق دیگری از پیروزی اراده و مقاومت و تاب آوری در مقابل اشغالگری و ظلم بود.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره توافق آتش‌بس و شکست رژیم صهیونیستی در جنگ غزه اظهار داشت: هم کشورهای منطقه و مردم منطقه و فراتر از آن در سطح بین‌المللی همه عبرت‌ها و درس‌های روشنی را از این تحول گرفتند.

بقایی ادامه داد: اگر پیروزی را به معنای تعداد کشته‌ها و میزان تخریب و حجم جنایتی که رخ داده می‌توانیم بگوییم پیروزی با رژیم صهیونیستی بوده است. نقض قواعد بین‌المللی و قانون شکنی در بالاترین سطح به عنوان دستاوردهای این رژیم در این ۱۶ ماه است که همه خطوط قرمز قانونی، اخلاقی و انسانی را در نوردید.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: این جنایات ممکن نبود مگر با حمایت آمریکا و تعدادی از کشورهای غربی که در حوزه نظامی و سیاسی و رسانه‌ای از هیچ تلاشی برای تقویت این رژیم و استمرار جنایات دریغ نکردند.

وی گفت: آنچه در نهایت حاصل شد یک شکست و ننگ تمام عیار برای این رژیم و حامیان آن است که اولا نشان دادند به ادعاها و مفاهیم حقوق بشر باور ندارند و آن چیزی که تعیین کننده است مقاومت مردم فلسطین و مقاومتی که از درون می‌جوشد و به هیچ فرد و گروه و کشور دیگری وابسته نیست. این نوید دهنده پیروزی‌های بیشتر در آینده منطقه و تحولات فلسطین خواهد بود.

* هیچ‌ وقت درباره توانمندی‌های دفاعی و نظامی با هیچ طرفی مذاکره نکرده و نمی‌کنیم

وی در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگوها در ژنو و برخی مباحث مطرح شده درباره اینکه در این گفت‌وگوها درباره برنامه موشکی ایران صحبت شده، تصریح کرد: ایران هیچ‌ وقت درباره توانمندی‌های دفاعی و نظامی خودش به هیچ عنوان با هیچ طرفی مذاکره نکرده و نخواهد کرد. اساسا فکر نمی‌کنم ملت ایران اجازه چنین داد و ستدی را به هیچ فرد و گروهی بدهد. اگر این مباحث در این گفت‌وگوها مطرح شده، پاسخ مقتضی خود را دریافت کرده و موضع ما در این رابطه خیلی روشن است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره مباحث مطرح شده در خصوص اینکه ایران در گفت‌وگوهای ژنو درباره احتمال استفاده از مکانیسم ماشه تهدید به خروج از ان.پی.تی کرده، عنوان کرد: از ابتدا مشخص بود که این موضوع تازه‌ای نیست در مورد استفاده از بحث‌هایی که موسوم به سازوکار ماشه شده است. از همان زمانی که بحث آن مطرح شد در دولت دوازدهم مشخص کردیم که در صورتی از اهرم مکانیسم ماشه برای فشار و امتیازگیری از ایران استفاده شود، واکنش ما متناسب  و متقابل خواهد بود و شفاف گفته شده که سوءاستفاده از این سازوکار بدین معناست که توجیه و دلیلی برای ماندن ایران در برخی موافقتنامه‌های مربوطه وجود ندارد.بقایی ادامه داد: موضوع جدیدی نیست و قبلا هم گفته شده است.

* نکات مطرح شده هیچ نسبتی با موضع رسمی ما ندارد

وی درباره اظهارات یکی از مشاوران رئیس جمهور درباره مذاکره با آمریکا گفت: موضع ایران و دولت درباره مباحث سیاست خارجی توسط سخنگویان رسمی بیان می‌شود. نکاتی که مطرح شده و از رسانه‌ها شنیدم حتما هیچ نسبتی با موضع رسمی ما ندارد. حدس می‌زنم نظر شخصی گوینده بود در مقام گفت‌وگو و گعده با یک رسانه. بقایی موضوع سیاست خارجی را یک بحث تخصصی خواند و افزود: هرگونه ساده انگاری موضوعات پیچیده سیاست خارجی ولو با نیت خیر صورت بگیرد، نه مفید و نه کمک کننده است.

وی درباره ممنوعیت ورود اتباع ایرانی به سوریه که سؤال یکی از خبرنگاران بود، پاسخ داد: تردید دارم اصل خبر صحت داشته باشد و نیازمند راستی آزمایی است. درباره اتباع بارها توصیه کرده‌ایم که اتباع ایرانی فعلا سفری به سوریه نداشته باشند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره متن معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه اظهار داشت: متن این معاهده منتشر شده و هر دو معاهده ۱۹۲۱ و ۱۹۴۰ معتبر و بخشی از تاریخ روابط ایران و روسیه است.

* ذهن و نیت شرورانه دولتمردان آمریکایی در چهار سال اخیر

وی در ارزیابی از سیاست خارجی بایدن در چهار سال گذشته گفت: دولت دموکرات آمریکا در سطح منطقه‌ای یکی از بدترین عملکردها را در ۶۰ سال گذشته داشته است به خاطر اینکه ۱۶ ماه آخر عمر این دولت مصروف به حمایت از یک نسل کشی آشکار در منطقه ما شد.بقایی بیان کرد: توافق آتش‌بس در آخرین روزهای حاکمیت این دولت انجام شد باز هم معنادار است. برخی معتقدند اگر دولت ادامه می‌یافت باز هم نسل‌کشی ادامه می‌یافت. این نقطه تاریک در ذهن مردم دنیا و به ویژه مردم فلسطین و لبنان باقی خواهد ماند.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: متاسفانه در این چهار سال اقدامات ایذایی دولت آمریکا ادامه یافت. درباره مذاکرات باز اجرای برجام به هیچ عنوان جدیت نشان داده نشد و همزمان تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا علیه ایران ادامه یافت. از هر دو جهت هم به لحاظ سیاست‌های ثبات زا در منطقه غرب آسیا و هم در جهت ادامه سیاست‌های فشار و تحریم علیه ملت ایران سابقه بسیار بدی را این دولت از خود به جا گذاشت.

* توقف در طرح امحای فلسطین

وی در پاسخ به سؤالی در خصوص توقف نسل‌کشی در غزه اظهار داشت: مواضع خود را درباره توقف نسل‌کشی در غزه بیان کردیم. آتش‌بس در نظر ما به این معناست که در طرح امحای فلسطین توقف ایجاد شد. در این ۱۶ ماه تلاش زیادی برای جلب نظر و بسیج جامعه بین‌المللی برای توقف نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی انجام دادیم.

بقایی ادامه داد: هر دو نشست سازمان همکاری اسلامی به پیشنهاد ایران برگزار شد و در سطح سازمان ملل و منطقه و گفت‌وگوهای دوجانبه از هیچ تلاشی فروگذار نکردیم. ایران  با باور به اینکه راه نجات مردم فلسطین و تحقق حق تعیین سرنوشت که حق قانونی و انسانی و شناخته شده توسط حقوق بین‌الملل مقاومت و بهره‌گیری از همه توانمندی‌های ذاتی خودشان است، در ۱۶ ماه همانند قبل به حمایت‌های خود از مقاومت فلسطین ادامه داد.

سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: حفظ روح و روحیه مقاومت در کنار همدلی و انسجام ملی بین همه گروه‌ها و احزاب فلسطینی در غزه و کرانه باختری و حمایت‌های سایر اجزای مقاومت، این رژیم را وادار کرد که به آتش‌بس تن دهد.

وی گفت: همه طرف‌ها درس‌های خود را از این تحول گرفتند و در آینده از عبرت‌هایی که حاصل این تحول بود، استفاده خواهیم کرد.

* پیگیری قتل دو شهروند ایرانی در فرانسه

وی درباره پرونده قتل دو شهروند ایرانی در فرانسه گفت: پیگیری حقوق اتباع ایرانی یکی از وظایف و دستورکارهای ثابت وزارت خارجه است. معاونت کنسولی، بخش دوجانبه سیاسی و سفارت ایران در پاریس از ابتدا پیگیر موضوع بودند و مطالبه جدی از سوی ماست.

سخنگوی وزارت خارجه یادآور شد: هنوز اطلاعات قانع کننده و کافی درباره ماهیت قتلی که در فرانسه صورت گرفت و دو نفر از شهروندان ایرانی جان خود را از دست دادند، دریافت نکردیم. ما مطالبه پیگیرد کیفری، رسیدگی قضایی و صدور حکم و مجازات ضارب یا ضاربان را داشتیم. باید مشخص شود که ماهیت این اقدام چه بوده، تروریستی یا نژادپرستانه؟ این‌ها سؤالاتی است که انتظار داریم مراجع ذیربط فرانسه پاسخ دهند.

بقایی ادامه داد: هم سفارت ما مأموریت دارد این موضوع را به صورت جدی پیگیری کند و هم در تهران پیگیر موضوع هستیم.

* معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه

وی در پاسخ به سؤالی درباره معاهده مشارکت جامع راهبردی ایران و روسیه گفت: وجود تحریم‌ها هیچ وقت دلیل و مانعی برای اینکه روابط خود را با دیگر کشورها گسترش دهیم نبوده است. یکی از روش‌ها برای اینکه بر مشکلات ناشی از تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه آمریکا و برخی دیگر کشورها فائق بیاییم، این بوده که از سایر ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

بقایی بیان کرد: انعقاد موافقتنامه با کشورها بر اساس نیازسنجی دولت‌های ذیربط و با عنایت به ظرفیت‌هایی است که در سطح روابط دوجانبه از حیث اقتصادی و تجاری و سیاسی وجود دارد و براساس آن معاهده بین کشورها منعقد می‌شود. معاهده بین ایران و روسیه هم از این قاعده مسثتنی نیست.

وی در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینکه روسیه خواستار خروج ایران از لیست سیاه اف.ای.تی.اف شده است؟ گفت: معاهده با روسیه در دوره دولت روحانی شروع و در دولت شهید رئیسی مذاکرات آن انجام و در دولت چهاردهم امضا شد. اینکه در فرآیند مذاکراتی طرف‌های ذیربط نکات و پیشنهاداتی را مطرح کنند، چیز قریبی نیست. مهم این است که نهایتا محصول چیست. متن را می‌توانید مرور کنید که چه مواردی در متن هست.

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: این متن محصول توافق و اجماع نظر دو طرف است.

* حضور ظریف در اجلاس داووس

وی همچنین درباره اجلاس داووس گفت: از ایران دعوت شد در این اجلاس شرکت کند هم از وزیر خارجه و هم معاون راهبردی رئیس جمهور محمدجواد ظریف برای شرکت در نشست داووس دعوت به عمل آمده و ظریف هم در این نشست شرکت می‌کند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره رابطه با مصر بیان کرد: همان روندی که از قبل شروع کردیم مبنی بر تلاش بهبود برای روابط با کشورهای اسلامی و منطقه، بر اساس همین سیاست، تحولات و موضوعات مرتبط با مصر را دنبال می‌کنیم و دوستان در بخش‌های ذیربط پیگیر موضوع هستند.

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره سفر سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به پاکستان هم بیان کرد: همکاری‌های ایران و پاکستان در همه حوزه‌ها با یک آهنگ رو به رشد در جریان بوده و مدتی قبل عراقچی به پاکستان سفر کرد. مراودات دو کشور در زمینه‌های مختلف ادامه دارد و مباحث مرتبط با همکاری‌های دفاعی و امنیتی یکی از اجزای این موافقتنامه بوده و طبیعی است دو طرف در فواصل مشترک رفت و آمدهایی داشته باشند، هم برای اطمینان از اجرای تفاهم‌هایی که از قبل بوده و هم برای تصمیم‌گیری در رابطه با موضوعاتی که احیاناً نیازمند بهبود فرایندها و روندها در مقابله با تهدیدات مشترک است و این سفر را باید در همین قالب ارزیابی کرد.

* حق‌آبه هیرمند

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: حق‌آبه ایران از هیرمند و حق‌آبه‌هایی که از سایر رودخانه‌های جاری به سمت ایران وجود دارد، همیشه مورد پیگیری بوده و دستورکار ثابت هرگونه گفت‌وگویی بین ایران و افغانستان بوده و خواهد بود.

وی خاطرنشان کرد: همکاری درباره آب می‌تواند یکی از نقاط قوت و همکاری بین ایران و افغانستان باشد.بقایی بیان کرد: سیاست حسن همجواری و رابطه تاریخی، تمدنی، فرهنگی و پیوندهای مختلف بین دو ملت، ایجاب می‌کند هر دو طرف در این خصوص به توافق و تفاهم دست یابیم و این دور از دسترس نیست.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: امسال با توجه به بارش‌های مناسب ان‌شاءالله موضوع آب یکی از نقاط قوت در مباحث دوجانبه بین ایران و افغانستان باشد.

* اظهارات تعجب برانگیز نخست‌وزیر سوئد

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره ادعای نخست‌وزیر سوئد درباره استفاده ایران از باندهای جنایتکار سازمان یافته خشن در سوئد، اظهار داشت: این اظهارات تعجب برانگیز و غیرقابل قبول است. برای ما عجیب است. این نوع اظهارات فرافکنانه و ناموجه بدون اینکه سندی را ارائه کنند، به هیچ عنوان در عرف دیپلماتیک قابل قبول نیست و ما مراتب اعتراض خود را به نحو مقتضی به طرف‌های سوئدی اعلام کردیم.

* اعتراضات و گلایه‌ها نسبت به رویکردهای اروپا در قبال منطقه

وی در پاسخ به سؤالی گفت: نکته‌ای که عراقچی در فرصت‌ها مختلف بیان کرد این بوده که ما با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) درباره موضوعات مختلف و متنوع مورد نظر طرفین گفت‌وگو می‌کنیم. در خصوص موضوعات منطقه گلایه‌ها و اعتراضات و انتقادات جدی درباره رویکردهای کشورهای اروپایی نسبت به تحولات منطقه داریم. نمونه روشن آن حمایت‌های هر سه کشور اروپایی از رژیم اسرائیل در ۱۶ ماه بوده است. این موارد را صریح و شفاف بیان کردیم.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در مورد موضوعات مرتبط با تحولات سوریه و اوکراین در هر گفت‌وگویی با طرف‌های اروپایی مطرح می‌شود و نظرات خود را بیان می‌کنیم. آنچه مشخص است، مذاکره به معنای گفت‌وگو در خصوص داد و ستد امتیاز یا تصمیم‌گیری درباره موضوعات مشخص، در معنای شناخته شده‌اش، مذاکره ما فقط درباره موضوع هسته‌ای بوده است و بنابراین تناقضی درباره موضع وزارت خارجه از این حیث وجود ندارد.

بقایی ادامه داد: درباره سایر طرف‌هایی که زمانی عضو برجام بودند موضع ما روشن بوده است. در چهار سال گذشته حتی زمانی که آمریکا خارج از برجام بود، گفت‌وگوها به صورت غیرمستقیم ادامه داشت و این مذاکرات غیرمستقیم در دوره دولت دموکرات که امروز روز آخرش است، جریان داشت و در جریان روند مسقط هستید. این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: موضع و رویکرد ما درباره مذاکره و گفت‌وگو در خصوص موضوعات مختلف، مستمر و کاملاً روشن است.

وی گفت: من گفته بودم وزیر خارجه به نیویورک خواهد رفت و قرار بود اجلاس در نیویورک برگزار شود و می‌شود ولی با توجه به تحولات منطقه و آتش‌بس یک مقدار موضوع تغییر کرد و با توجه به اقتضائات زمانی این سفر انجام نخواهد شد.

* گفت‌وگو با اروپا درباره اوکراین

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤال درباره آمادگی ایران برای گفت‌وگو با اروپا در خصوص اوکراین و اینکه آیا در گفت‌وگوهای اخیر در ژنو در این باره صحبتی شد و بازخورد اروپا چه بود؟ اظهار داشت: این موضوع سابقه‌اش طولانی است از زمانی که اتهاماتی درباره نقش ایران در منازعه اوکراین مطرح شد اعلام آمادگی کردیم با اوکراین و طرف‌هایی که چنین ادعایی را مطرح کردند، گفت‌وگو کنیم. این موضوع در نشست‌ها و گفت‌وگوهای مختلف با طرف‌های اروپایی تکرار شده است.

بقایی بیان کرد: ما معتقدیم درگیر کردن سایر کشورها به صورت ناروا در منازعه اوکراین سیاست بسیار مخربی است. اتهامات مربوطه به دخالت ایران در این موضوع را کاملاً رد کردیم. در مواردی که طرف‌های اروپایی این بحث‌ها را مطرح کردند صریح و شفاف موضع خود را بیان کرده و اعلام آمادگی کردیم اگر سند و مدرکی وجود دارد، گفت‌وگو کنیم..

سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: در گفت‌وگوهای اخیر در ژنو این بحث مطرح شد و قاعدتا هم ما و طرف‌های اروپایی نکات و مواضع خود را مطرح کردیم.

وی در پاسخ به سؤالی گفت که ما دیدگاه‌های خود را در خصوص اف.ای.تی.اف در اختیار نهادهای تصمیم گیر قرار خواهیم داد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره با آمریکا اظهار داشت: در زمان‌های مختلف گفت‌وگو را با طرف‌های مختلف شامل آمریکا انجام دادیم. گفت‌وگو با آمریکا غیر مستقیم بوده است و درباره آینده نیز تا جایی که به دستگاه دیپلماسی مربوط می‌شود بستگی دارد به تصمیم گیری نهادهای بالادستی ذیربط در ایران که براساس عملکردها و سیاست‌های طرف مقابل تصمیم مقتضی را بگیرند.

وی درباره عملیات وعده صادق ۳ بیان کرد: تصمیم در این موارد توسط دستگاه‌های ذیربط در حوزه دفاعی و امنیتی ایران اتخاذ می‌شود.سخنگوی وزارت خارجه درباره حضور ظریف در اجلاس داووس بیان کرد: مقام‌های مختلفی در طی سال‌های گذشته در این اجلاس شرکت می‌کردند و جایگاه ظریف هم در ساختار ما روشن است. قرار بود وزیر امور خارجه این هفته به نیویورک سفر کند که این سفر هم همانطور که عرض کردم انجام نشد.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: معاهده بین ایران و روسیه شامل طیف متنوعی از موضوعات می‌شود و بخش قابل توجهی از آن مربوط به گسترش همکاری در حوزه‌های اقتصادی اعم از تجاری، بانکی، حمل و نقل، محیط زیست و ...می‌شود و بیش از ۳۰ حوزه اقتصادی است که قرار است بین دو کشور همکاری‌های اقتصادی گسترش یابد. این معاهده هم برای ما و روسیه آورده‌های زیادی خواهد داشت. در خیلی از موارد نیازمند قراردادهای اجرایی خواهد بود. این معاهده مبنا و اساسی فراهم می‌کند که بخش‌های خصوصی دو کشور در زمینه‌های مختلف همکاری خود را گسترش دهند.وی افزود: مصمم هستیم فرایند تصویب و اجرای آن را به پیش ببریم و برای اجرای آن سازوکارهای مشخصی را تدوین کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه درباره پیش بینی برای بازگشت آمریکا به مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: مذاکره درباره موضوع هسته‌ای ایران مبنای روشنی دارد و مبنای آن برجام است و طرف‌های برجام مشخص هستند. همه طرف‌هایی که در شکل گیری برجام حضور داشتند و این سند به عنوان بخشی از قطعنامه شورای امنیت جایگاه حقوقی پیدا کرد، در این روند باید مشارکت داشته باشند.

این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره حکم دادگاه نوتردام و توقیف ساختمان شرکت ملی نفت گفت:‌ این خیلی دقیق نیست و به این شکل نبوده است و به شما توصیه می‌کنم با توجه به اینکه این پرونده توسط مرکز حقوقی و  بین‌المللی ریاست جمهوری و شرکت ملی نفت پیگیری می‌شود توسط آنها پیگیری کنید.