به گزارش مشرق، در سال‌های اخیر، شرایط اقتصادی بسیاری از خانواده‌ها را به سمت اتخاذ راهکارهای مختلف برای تأمین نیازهای معیشتی سوق داده است. یکی از این راهکارها، کار چند شغله است که به‌ویژه در میان کارگران و قشرهای کم‌درآمد رواج یافته است. این پدیده اگرچه می‌تواند بخشی از مشکلات مالی را حل کند، اما پیامدهای متعددی برای افراد و جامعه به همراه دارد.

به اعتقاد کارشناسان بازار کار افزایش هزینه‌های زندگی، پایین بودن حقوق و دستمزدها, نبود فرصت شغلی پایدار و با کیفیت باعث گسترش چند شغله شدن کارگران شده است. رشد تورم و گرانی کالاهای اساسی، کارگران را مجبور به جستجوی منابع درآمدی بیشتر کرده است, همچنین در بسیاری از موارد، دستمزد دریافتی کارگران حتی کفاف نیازهای اولیه زندگی را نمی‌دهد. از سوی دیگر بسیاری از مشاغل موجود یا موقتی هستند یا دستمزد کمی دارند، که کارگران را به سمت کار دوم و حتی سوم سوق می‌دهد.

خستگی و فرسودگی جسمی و روحی, کاهش کیفیت زندگی خانوادگی, مشکلات سلامت و کاهش بهره وری شغلی از پیامدهای چند شغله بودن کارگران است. کارگران چند شغله به دلیل ساعات طولانی کار، با مشکلاتی نظیر خستگی مفرط، استرس و کاهش بازدهی مواجه می‌شوند. زمان محدود برای استراحت و تعامل با خانواده می‌تواند روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار دهد.عدم استراحت کافی و تغذیه مناسب می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های جسمی و روانی شود, خستگی ناشی از چند شغله بودن ممکن است تأثیر منفی بر کیفیت کار اصلی کارگران بگذارد.

افزایش حقوق و دستمزدها,بهبود شرایط شغلی،اجرای طرح‌های حمایتی و توجه به سلامت کارگران را می توان به عنوان راهکارها برای کاهش چند شغله بودن کارگران به کار برد. تنظیم دستمزدها بر اساس نرخ تورم و هزینه‌های واقعی زندگی می‌تواند نیاز به چند شغله بودن را کاهش دهد. ایجاد شغل‌های پایدار و باکیفیت همراه با حمایت‌های اجتماعی از کارگران ضروری است.دولت می‌تواند از طریق ارائه یارانه، تسهیلات ارزان‌قیمت و خدمات اجتماعی، به کاهش فشار اقتصادی بر کارگران کمک کند.ارائه برنامه‌های سلامت و حمایت روانی می‌تواند از تأثیرات منفی چند شغله بودن بکاهد.

کارشناسان معتقدند چند شغله بودن کارگران اگرچه پاسخی به مشکلات اقتصادی است، اما نباید به یک رویه دائمی تبدیل شود. نیاز است که دولت، کارفرمایان و جامعه به طور جدی به مسائل معیشتی کارگران توجه کنند تا شرایطی فراهم شود که آنها بتوانند بدون فشار مضاعف، زندگی باکیفیت و با ثباتی داشته باشند. این اقدام نه تنها به نفع کارگران بلکه به نفع کل جامعه خواهد بود.

حمید حاجی اسماعیلی, فعال کارگری معتقد است که مطابق گزارش میدانی, حدود۶۰ درصد افراد شغل دوم یا سوم دارند. طبیعتاً بحران اقتصادی، تورم، گرانی و مشکلات عدیده در سال‌های اخیر کارگران را مجبور به شغل بعدی کرده است تا بتوانند با درآمدی دیگر از پس هزینه های زندگی بر بیایند. اما یکی از مشکلات این است که کارمندان، کارگران و حتی بازنشستگان اگر شغلی رسمی پیدا نکنند، معمولاً در فعالیت‌های غیررسمی مانند رانندگی، حمل و نقل و دلالی کاری برای خود دست و پا می‌کنند.

حاجی اسماعیلی افزود: بنابراین جنبه اقتصادی چندشغله بودن برای عموم مردم مهم است. چون در سال‌های اخیر درآمد و قدرت خرید آنها بصورت روزانه کاهش یافته که ناشی از ساختار بیمار اقتصاد کشور است.متأسفانه، سیاست گذاران نیز نتوانستند تناسبی بین تورم و حقوق و دستمزد ایجاد کنند و شاهد هستیم که ارزش حقوق‌ها نسبت به تورم روند کاهشی به خود گرفته است.

هادی ابوی, فعال کارگری با بیان اینکه میزان دستمزد به‌اندازه‌ای است که کارگران از کار کردن در واحدهای تولیدی امتناع می‌کنند گفت: کارگران معتقدند با ساعت کاری بالا و درآمد کم نمی‌توانند از پس هزینه‌های زندگی برآیند و مجبور هستند بعد از پایان ساعت کاری در یک واحد تولیدی یا اداری به‌سمت شغل دوم بروند و معاش خانواده را تأمین کنند. بعد از مدتی که در شغل دوم به‌طور مثال (تاکسی اینترنتی) می‌روند، تمایلشان به اینکه آن را به‌عنوان شغل دائمی خود انتخاب کنند، بیشتر می‌شود و ترجیح می‌دهند به‌سمت آن مشاغل بروند.

سعید فتاحی، مشاور کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران در مورد مهم‌ترین خواسته‌ی کارگران گفت: امروز مهم‌ترین مشکل کارگران معیشت بسیار بد آن‌هاست. سفره‌ی کارگران خالیست، هزینه‌ی تحصیل فرزندانشان را ندارند، درآمد آن‌ها در بهترین حالت تنها یکی دو مورد از نیازهای اساسی آن‌ها را تأمین می‌کند، و حتی با شغل دوم هم نمی‌توان به حداقل‌های یک زندگی چیزی که در قانون کار به عنوان معیار تعیین دستمزد کارگر ساده آمده دست یافت.

فتاحی ادامه داد: سیاست هایی که هرساله از آن به عنوان تنها راه توسعه نام می‌برند، کار را به جایی رسانده که امروز تأمین گوشت و مرغ و حتی لبنیات برای کارگران دشوار شده است و این وضعیت به زودی خود را در فقر غذایی فرزندان خانواده‌های کارگری نشان می‌دهد.امروز با این حجم از عقب‌ماندگی دستمزد از تورم و هزینه‌های زندگی مواجه نبودیم. همچنین اگر بخشنامه‌ها و دادنامه‌ها امنیت شغلی را از کارگر نمی‌گرفتند امروز کارگران و تشکل‌های آن‌ها تا این اندازه ضعیف نبودند.

افزایش دستمزد، در صورتی که متناسب با نرخ تورم باشد، می‌تواند به بهبود سطح زندگی کارگران منجر شود. بسیاری از کارگران، به‌ویژه در بخش‌های کم‌درآمد، از تورم سالانه آسیب می‌بینند و افزایش دستمزدها می‌تواند بخشی از این فشار اقتصادی را کاهش دهد.دلیل اصلی کارگران در مشاغل دوم و سوم صرفاً تأمین معاش است.