به گزارش مشرق، برای تأثیرگذاری در مناسبات بین المللی دولت ها و سازمان های بین المللی تنها دو ضلع این مثلث سه ضلعی هستند. اما ضلع دیگر آن به شخصیت هایی بر می گردد که به عنوان تصمیم گیران اصلی عرصه ی سیاست خارجی و روابط بین الملل ظاهرشده و تلاش دارند تا معضلات و بحران ها را از دریچه ی ذهن خود حل کنند. البته باید ذکاوت، توان تحلیل و هنر دیپلماسی را نیز دارا باشند.

اخضر ابراهیمی، بازنشسته سازمان ملل در سال 2005 است که عمری را در وادی سیاست و دیپلماسی گذارنده و زندگی پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است. از این رو اگر او خود بخواهد سیاست را کنار بگذارد سیاست او را رها نمی کند. مردی در مرز هشتاد سالگی و مأموریتی مهم.

وی بعد از استعفای کوفی عنان نمایندگی بحران سوریه را از طرف سازمان ملل متحد پذیرفت. این سیاستمدار الجزایری الاصل سوابق زیادی در حوزه ی سیاست خارجی و روابط بین الملل دارد. اما این بار به عقیده خودش مأموریتی غیر ممکن را پذیرفته است. توصیف غیر ممکن از سوی او به نحوی نشان دهنده پایان کار دیپلماتیک سوریه نیز هست و به این صورت او خود را تنها راه ممکن برای حل سیاسی این بحران خطاب کرده است. امری که از هم اکنون برخورد جانبدارانه سازمان ملل را با بحران سوریه هشدار می دهد. 

در پذیرفتن مسئولیت نمایندگی سازمان ملل متحد در بحران سوریه از سوی اخضر ابراهیمی چند سؤال مهم و جدی وجود دارد.

چرا او برای این مأموریت در نظر گرفته شد؟

چرا طرف های غربی و عربی از این انتخاب استقبال کردند؟

چرا وی که علل شکست طرح کوفی عنان در حل بحران سوریه را می دانست، حاضر شد راه رفته را دوباره برود؟

جواب این سؤالات را باید در شخصیت ابراهیمی و مأموریت هایی که او تا حال پذیرفته جستجو کرد!

 

 

 

 

 

سیاستمدار کهنه کار 78 ساله الجزایری مقیم فرانسه است. وی بیشتر از آن که در الجزایر باشد در غرب به سر برده و بیشتر از آنکه برای الجزایر کاری کند، شخصیتی بین المللی است. به زبان های عربی، انگلیسی و فرانسوی مسلط است و تحصیلات آکادمیک او در رشته های حقوق و علوم سیاسی بوده است. جالب آنکه الجزایر در موضوع سوریه موضعی متفاوت با اکثر کشورهای عربی دارد و در زمره ی حامیان بشار اسد تلقی می شود، از این رو شاید بتوان گفت ابراهیمی چندان همسویی با سران زادگاهش ندارد.

وی روابط خوبی با کشورهای غربی نظیر انگلستان، فرانسه و از جمله آمریکا دارد. در نزد اعراب نیز به دلیل پذیرفتن مأموریت های متعدد در حوزه کشورهای اسلامی و عربی به عنوان مهره ای قابل اعتماد و اطمینان تلقی می شود. او سال ها به عنوان معاون دبیرکل اتحادیه عرب در این سازمان عربی فعالیت داشت و بعد از استعفای عمرو موسی از دبیرکلی اتحادیه عرب به سودای ریاست جمهوری مصر، از گزینه های جدی برای تصدی منصب دبیرکلی اتحادیه عرب بود. از طرف دیگر برادر ناتنی پادشاه اردن امیرعلی داماد وی محسوب می شود.

 

 

 

 

دختر وی ریم الابراهیمی خبرنگار سبکه سی ان ان آمریکا در جریان جنگ امریکا و عراق بود. این وصلت باعث شد تا روابط گرمی بین اخضر الابراهیمی و خاندان حاکم در اردن برقرار شود. 

از این رو مهمترین امتیاز اخضر ابراهیمی بر کوفی عنان توافق گسترده ی محور عربی ـ غربی بر روی اوست که ظرفیت دیپلماسی او را بالا برده و دو چندان می کند. او مهره ای مورد توافق برای بیشتر کشورهای عربی و غربی است. عاملی که کوفی عنان به صورت نیم بند و لزارن از آن بهره داشت.

 

 

 

ابراهیمی یکی از فعالین انقلاب استقلال الجزایر بود و بعد از استقلال این کشور مسئولیت های مختلفی پذیرفت. مناصبی چون: نمایندگی الجزایر در اتحادیه ی عرب، سفیر این کشور در بریتانیا، سفیر این کشور در مصر و سودان، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور الجزایر و همچنین وزارت امور خارجه ی الجزایر از او سیاستمداری کهنه کار ساخت.

او بعد از واگذاری منصب وزارت امورخارجه ی الجزایر، خود را برای پذیرفتن مسئولیت های بین المللی آماده کرد. ابراهیمی در مهمترین مناقشات و بحران های سه دهه ی اخیر جهان اسلام یعنی بحران افغانستان، جنگ عراق، بحران داخلی لبنان، مسأله ی سودان و هائیتی نقش نماینده سازمان ملل متحد را بازی کرد. نکته جالب توجه اینکه او پس از حمله آمریکا به افغانستان و عراق از سوی سازمان ملل به این دو کشور اعزام شد تا شرایط را آرام کرده و به طور غیر مستقیم به آمریکا یاری رساند. 

اما سابقه این سیاستمدار الجزایری نشان می دهد که ساختار تحلیلی ذهن او قومیتی است. یعنی او حل مناقشات و بحران ها در کشورهای عربی و اسلامی را با راهکارهای قومیتی پاسخ می دهد و درصدد حل آن بر می آید. نظیر نسخه ای که برای عراق پیچید و طرحی که برای تجزیه ی سودان داد. او در عراق طراح اصلی طرح نظام قومیتی بود و طرح امریکا را اجرایی ساخت. نظامی که باعث شد هنوز عراق رنگ آرامش و امنیت را نبیند. طرح او در سودان نیز باعث تجزیه سودان شد. الابراهیمی مدافع جدی رفراندوم در سودان بود.

 

 

 

 

 

اخضر ابراهیمی برای پذیرفتن مسئولیت نمایندگی سازمان ملل متحد در بحران سوریه ابتدا با کوفی عنان مشورت کرد. او خود بیان داشت که کوفی عنان به صراحت گفت هیچ دیوانه ای حاضر نیست این مسئولیت را بپذیرد اما الابراهیمی در جواب او گفت چرا دیوانه هایی مثل من زیاد پیدا می شوند!

وی در نطق خود پیش از سفر به مصر و سوریه گفت: «هنوز زود است از کناره گیری اسد سخن بگوییم.» او با این سخن همه را دور خود جمع کرد. هم به مخالفان فهماند که اسد باید برود اما اندکی دیرتر و هم موافقان سوریه را راضی داشت که اسد فعلا ماندگار است و او طرحی برای برکناری او ندارد.

طرف های غربی و عربی با مطرح کردن الاخضر الابراهیمی به عنوان نماینده ی سازمان ملل متحد در بحران سوریه او را وارد بازی خطرناکی کرده اند. مشخص است که غرب و برخی از کشورهای عربی مایل به ماندن اسد نیستند و خواستار سقوط این کشور هستند اما نمی توانند یکباره از روش های خشونت آمیز نظیر جنگ به صورت عریان استفاده کنند. از این رو طرف های غربی و عربی با مطرح ساختن کوفی عنان در ابتدا و به شکست کشاندن طرح او و در مرحله بعد با مطرح کردن یکی از خبره ترین سیاستمداران عربی - الاخضر الابراهیمی - در ظاهر تلاش می کنند بحران سوریه را به صورت مسالمت آمیز حل کنند. این تاکتیک افکارعمومی را مجاب ساخته و اقناع می کند که وقتی راه های مسالمت آمیز جواب نداد راهی جز ورود نظامی نیست. چرا که اگر راهی برای حل مسالمت آمیز بحران سوریه بود ابراهیمی به سوی آن می رفت.

نکته قابل توجه آنکه اخضر ابراهیمی مأمویت خود را برای حل بحران سوریه از مصر و همچنین از دیدار با حمد بن جاسم نخست وزیر قطر آغاز کرد و سپس راهی سوریه شد. قطر سرسخت ترین دشمن اسد است و حاکمان این کشور بارها از اسد خواسته بودند تا قدرت را واگذار کند. هر چند ابراهیمی حاضر نشد تا جزئیات طرح خود را قبل از شنیدن سخنان بشار اسد، در اختیار طرف های غربی و عربی از جمله نخست وزیر قطر قرار دهد اما جالب آنکه وی نیز قبل از دیدار با اسد با گروه های مخالف اسد در سوریه دیدار کرد و اذعان داشت که بحران در سوریه رو به گسترش است.

 

 

 

 

از این رو باید منتظر بود و دید که در روزهای آینده چه رخ خواهد داد. ابراهیمی فعلا در حال گوش دادن است اما قبل از اتمام این تحلیل باید سخن سردبیر روزنامه القدس العربی را دوباره برای الابراهیمی خواند: الاخضر الابراهیمی هنگامی که به عنوان نماینده سازمان ملل در عراق مأمور شد، در یک برنامه جنایتکارانه شرکت یافت تا اوضاع این کشور و آینده آن را زیر سایه آمریکا و با هماهنگی ژنرال "برمر" ساماندهی کند؛ وی در آن هنگام دست به اشتباهات بزرگی در عراق زد. عطوان با اشاره به عذرخواهی الابراهیمی در سال 2009 به دلیل اشتباهات خود در عراق، گفت: به همین دلیل نمی خواهیم وی وارد مأموریتی شود که برای خود او و کل امت بسیار خطرناکتر است؛ زیرا با نزدیک شدن او به 80 سالگی فرصتی برای عذرخواهی دوباره وجود ندارد!
دیدبان