به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، علياكبر صالحي در گزارش خود با اشاره به اينكه رياست جنبش عدم تعهد هر سه سال بر عهده يكي از كشورهاي عضو قرار ميگيرد، تصريح كرد: در اجلاس پانزدهم جنبش عدم تعهد تصميم گرفته شد كه رياست اجلاس به عهده ايران قرار گيرد البته قطر نيز به عنوان رياست جنبش پيشنهاد شد كه ايران توانست اكثريت آراء را جلب كند.
وي با اشاره به تاريخچه تشكيل جنبش عدم تعهد يادآور شد: در سال 1961 اولين اجلاس جنبش عدم تعهد در بلگراد (يوگسلاوي سابق) تشكيل شد، پيش از آن و در سال 1955 تعدادي از سران به اعتبار وجود دو بلوك شرق و غرب 10 اصل را به عنوان اصول عدم تعهد به سلطه مدنظر قرار دادند كه منجر به تشكيل جنبش شد.
وزير امور خارجه كشورمان با اشاره به اينكه ايران پيش از رياست جنبش عدم تعهد، عضو تروئيكاي جنبش بوده است، تصريح كرد: تروئيكا شامل روساي قبلي، فعلي و بعدي جنبش است. ايران سه سال در اين تروئيكا حضور داشته و سه سال آينده نيز عضو تروئيكا خواهد بود.
صالحي ادامه داد: جنبش عدم تعهد يك جنبش و نهضت است و سازمان نيست، بنابراين قاعده و سازماندهي خاصي هم ندارد. البته اين جنبش در نيويورك يك دفتر هماهنگي دارد كه گاهي نشست سفراي كشورهاي عضو در آن برگزار ميشود. در اين تشكيلات همچنين چيزي به نام تروئيكا وجود دارد كه اختياراتي دارد كه چند كميته از جمله كميته حقوق بشر و خلع سلاح در آن تشكيل شدهاند كه موضوعات اصلي مورد نظر جنبش را در نهادهاي بينالمللي پيگيري ميكنند.
وي با اشاره به تشكيل جلسه دو نشست وزراي خارجه كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در سه سال گذشته گفت: نشست اول وزراي خارجه شهريور سال 86 برگزار شد كه منجر به ايجاد دفتري در ايران به نام مركز حقوق بشر و تنوع فرهنگي شد و در حاشيه برگزاري اجلاس سران جنبش در تهران رسما آغاز به كار كرد. جلسه ديگر وزراي خارجه نيز در مرداد 87 در تهران برگزار شد كه شعار آن همبستگي براي صلح و عدالت بود و ما توانستيم تجارب خوبي از برگزاري آن كسب كنيم.
رييس شوراي سياستگذاري اجلاس سران جنبش عدم تعهد با اشاره به اقدامات صورت گرفته براي برگزاري اين اجلاس خاطر نشان كرد: ما دبيرخانه اجلاس را در وزارت خارجه تشكيل داديم و تا پيش از برگزاري اجلاس، 30 جلسه برگزار كرديم كه توانستيم اسناد را مرتب كنيم و كارهاي ديگر اجلاس را از نظر تهيهي دعوتنامه و رايزني براي حضور حداكثري انجام دهيم.
صالحي در ادامه ضمن قدرداني از صداوسيما، سايتها، خبرگزاريها،روزنامهها، نيروي انتظامي، سپاه، بسيج، ارتش، وزارت راه و شهرسازي، وزارت بهداشت و همه ارگانهايي كه در برگزاري اجلاس عدم تعهد دخيل بودند، گفت كه پيش از برگزاري اجلاس، فضايي از منفيسازي براي عدم برگزاري اجلاس يا برگزاري آن با شركت حداقلي وجود داشته است.
وي در ادامه به نامهي رسمي وزير خارجه كانادا به دبيركل سازمان ملل پيش از برگزاري اجلاس اشاره كرد و افزود: وزير خارجه كانادا رسما از دبيركل سازمان ملل خواسته بود كه در اجلاس تهران شركت نكند. همچنين كانادا از تعدادي از كشورهاي ديگر خواسته بود در اين اجلاس حضور نيابند اما الحمدالله ديديم كه اجلاس به بهترين نحو از نظر كيفي و كمي برگزار شد و از نظر جايگاه رسمي شركتكنندگان و تعداد آنها، از پانزده اجلاس قبلي موفقتر بود.
وزير خارجه كانادا رسما از دبيركل سازمان ملل خواسته بود كه در اجلاس تهران شركت نكند
وزير امور خارجه كشورمان محتواي سخنان سخنرانان جنبش عدم تعهد را مورد اشاره قرار داد و افزود: محتواي سخنرانيها بسيار خوب و شعار اجلاس (صلح پايدار در سايه مديريت مشترك جهاني) نيز گويا و متناسب با وضع امروز جهان بود. همچنين ما وب سايتي براي اطلاعرساني درباره اجلاس راهاندازي كرديم كه كماكان به فعاليت خود ادامه ميدهد و ميتواند منبع خبررساني درباره فعاليتهاي جنبش باشد.
صالحي در ادامه با بيان اينكه براي برگزاري اجلاس جنبش عدم تعهد از مترجمين خبره استفاده شده بود،گفت: ما همچنين از تجارب كشورهاي برگزاركننده اجلاس استفاده كرديم و پيشنويس اسناد را نيز آماده كرديم . در اجلاس سه جلسهي كارشناسان ارشد، وزراي خارجه و سران برگزار شد كه اين سندها در آن مورد بازبيني قرار گرفت. اسناد در اجلاس كارشناسي بدون تحفص به اجلاس وزراي خارجه رفت و از آنجا نيز بدون تحفص به اجلاس سران ارجاع داده شد كه نهايتا هشت سند به امضاي كشورهاي عضو رسيد. سند اصلي نيز 700 بند داشت كه از حيث محتوا و مفاد قابل مقايسه با بيانيه اجلاسهاي قبلي نيست.
وي در ادامه از توسعه دبيرخانه موقت شكل گرفته براي برگزاري جنبش عدم تعهد خبر داد و گفت: به فرد مشخصي حكم ميدهيم تا اين دبيرخانه كارش را شروع كند، همچنين بنا شد جواناني كه جديدا به استخدام وزارت خارجه در ميآيند را به دبيرخانه تزريق كنيم تا در اين سه سال كه فرصت مناسبي است بتوانند آموزشهاي لازم را دريافت كنند.
صالحي بررسي مسائل منطقه، جهان، اخذ مواضع كشورها و رايزني با كشورهاي ديگر در مسائل مهم بينالمللي را از جمله مسئوليتهاي ايران به عنوان رياست جنبش عدم تعهد عنوان كرد و گفت: ما روز گذشته اولين رياست يكي از دفاتر جنبش را در وين عهدهدار شديم كه آقاي سلطانيه مسئوليت آن را به عهده گرفتند. در اين جلسه وقتي موضوع به پرونده هستهيي ايران رسيد ايشان اعلام آمادگي كردند كه از رياست جلسه كنار بروند و معاون ايشان جلسه را اداره كند تا احساس سمتگيري وجود نداشته باشد.
وزير امور خارجه كشورمان تصريح كرد: تا زماني كه رياست جنبش را عهدهدار هستيم دو وجه داريم؛ يكي بيان مواضع اصولي خود به عنوان جمهوري اسلامي و ديگري رياست جنبش عدم تعهد. به هر حال رييس جنبشي كه 120 كشور در آن عضو هستند نميتواند مواضع خود را بيان كند و ما بايد دربرگيرنده نظر 120 عضو جنبش باشيم و به گونهاي عمل كنيم كه مصوبات جنبش با اجماع پيش برود و اين مديريت ظرفيتي را ميطلبد.
وي در ادامه به سند 700 پاراگرافي اجلاس سران جنبش عدم تعهد اشاره كرد و گفت: اين سند شامل موضوعات مهمي از جمله چندجانبهگرايي، حل و فصل صلحآميز مناقشات، مسائل منطقهاي و مسائل اقتصاد جهاني بود. در بيانيه اجلاس آمده كه كشورهاي عضو جنبش در قبال دخالت در امور داخلي يكي از اعضا بايد مخالفت كنند و اجازه ندهند كشورهاي عضو دستخوش دخالتهاي بيگانگان شوند. ما ميتوانيم از اين منظر به موضوع سوريه ورود پيدا كنيم.
صالحي با اشاره به محتواي سخنان برخي سخنرانان اجلاس يادآور شد: انشاءالله ما در آينده سخنرانيها را تدوين و توزيع ميكنيم. در اين سخنرانيها براي اولين كار تعدادي از كشورها بحث دلار را مطرح كردند. من هيچگاه اينگونه راجع به انحصارگري دلار نشنيده بودم كه اعضا آن را به عنوان ظلم در مراودات جهاني مطرح كنند. جا دارد شخصا از آقاي احمدينژاد تشكر كنم كه اينقدر به اين موضوع پرداختند تا عموميت پيدا كرده است.
وزير امور خارجه كشورمان به طرح مساله فلسطين در بيانيه پاياني اجلاس نيز اشاره كرد و افزود: در بيانيههاي جنبش همواره قدس شرقي به عنوان پايتخت فلسطين عنوان ميشود اما اين بار براي اولين بار از عبارت قدس شريف استفاده شده كه تحولي اساسي و جدا شدن از مسير سنتي است. همچنين در كميته پانزده نفره فلسطين كه متشكل از كشورهاي عضو جنبش بود و رياستش به عهده اينجانب بود، خلاف رويه سنتي كه مصوباتي آورده ميشد كه دردي را دوا نميكرد اين بار مصوبهاي داشتيم كه بنا شد كارگروه ويژهاي در نيويورك تشكيل شود و پنج موضوع فلسطين را بررسي كرده و راههاي عملياتي آن را بيابد. از جمله اين موضوعات، مطالعه در خصوص رفتارهاي غيرقانوني رژيم غاصب صهيونيستي و نحوه مقابله با آن و چگونگي ايجاد وحدت بين گروههاي مختلف فلسطيني بود.
وي با اشاره به تاريخچه تشكيل جنبش عدم تعهد يادآور شد: در سال 1961 اولين اجلاس جنبش عدم تعهد در بلگراد (يوگسلاوي سابق) تشكيل شد، پيش از آن و در سال 1955 تعدادي از سران به اعتبار وجود دو بلوك شرق و غرب 10 اصل را به عنوان اصول عدم تعهد به سلطه مدنظر قرار دادند كه منجر به تشكيل جنبش شد.
وزير امور خارجه كشورمان با اشاره به اينكه ايران پيش از رياست جنبش عدم تعهد، عضو تروئيكاي جنبش بوده است، تصريح كرد: تروئيكا شامل روساي قبلي، فعلي و بعدي جنبش است. ايران سه سال در اين تروئيكا حضور داشته و سه سال آينده نيز عضو تروئيكا خواهد بود.
صالحي ادامه داد: جنبش عدم تعهد يك جنبش و نهضت است و سازمان نيست، بنابراين قاعده و سازماندهي خاصي هم ندارد. البته اين جنبش در نيويورك يك دفتر هماهنگي دارد كه گاهي نشست سفراي كشورهاي عضو در آن برگزار ميشود. در اين تشكيلات همچنين چيزي به نام تروئيكا وجود دارد كه اختياراتي دارد كه چند كميته از جمله كميته حقوق بشر و خلع سلاح در آن تشكيل شدهاند كه موضوعات اصلي مورد نظر جنبش را در نهادهاي بينالمللي پيگيري ميكنند.
وي با اشاره به تشكيل جلسه دو نشست وزراي خارجه كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در سه سال گذشته گفت: نشست اول وزراي خارجه شهريور سال 86 برگزار شد كه منجر به ايجاد دفتري در ايران به نام مركز حقوق بشر و تنوع فرهنگي شد و در حاشيه برگزاري اجلاس سران جنبش در تهران رسما آغاز به كار كرد. جلسه ديگر وزراي خارجه نيز در مرداد 87 در تهران برگزار شد كه شعار آن همبستگي براي صلح و عدالت بود و ما توانستيم تجارب خوبي از برگزاري آن كسب كنيم.
رييس شوراي سياستگذاري اجلاس سران جنبش عدم تعهد با اشاره به اقدامات صورت گرفته براي برگزاري اين اجلاس خاطر نشان كرد: ما دبيرخانه اجلاس را در وزارت خارجه تشكيل داديم و تا پيش از برگزاري اجلاس، 30 جلسه برگزار كرديم كه توانستيم اسناد را مرتب كنيم و كارهاي ديگر اجلاس را از نظر تهيهي دعوتنامه و رايزني براي حضور حداكثري انجام دهيم.
صالحي در ادامه ضمن قدرداني از صداوسيما، سايتها، خبرگزاريها،روزنامهها، نيروي انتظامي، سپاه، بسيج، ارتش، وزارت راه و شهرسازي، وزارت بهداشت و همه ارگانهايي كه در برگزاري اجلاس عدم تعهد دخيل بودند، گفت كه پيش از برگزاري اجلاس، فضايي از منفيسازي براي عدم برگزاري اجلاس يا برگزاري آن با شركت حداقلي وجود داشته است.
وي در ادامه به نامهي رسمي وزير خارجه كانادا به دبيركل سازمان ملل پيش از برگزاري اجلاس اشاره كرد و افزود: وزير خارجه كانادا رسما از دبيركل سازمان ملل خواسته بود كه در اجلاس تهران شركت نكند. همچنين كانادا از تعدادي از كشورهاي ديگر خواسته بود در اين اجلاس حضور نيابند اما الحمدالله ديديم كه اجلاس به بهترين نحو از نظر كيفي و كمي برگزار شد و از نظر جايگاه رسمي شركتكنندگان و تعداد آنها، از پانزده اجلاس قبلي موفقتر بود.
وزير خارجه كانادا رسما از دبيركل سازمان ملل خواسته بود كه در اجلاس تهران شركت نكند
وزير امور خارجه كشورمان محتواي سخنان سخنرانان جنبش عدم تعهد را مورد اشاره قرار داد و افزود: محتواي سخنرانيها بسيار خوب و شعار اجلاس (صلح پايدار در سايه مديريت مشترك جهاني) نيز گويا و متناسب با وضع امروز جهان بود. همچنين ما وب سايتي براي اطلاعرساني درباره اجلاس راهاندازي كرديم كه كماكان به فعاليت خود ادامه ميدهد و ميتواند منبع خبررساني درباره فعاليتهاي جنبش باشد.
صالحي در ادامه با بيان اينكه براي برگزاري اجلاس جنبش عدم تعهد از مترجمين خبره استفاده شده بود،گفت: ما همچنين از تجارب كشورهاي برگزاركننده اجلاس استفاده كرديم و پيشنويس اسناد را نيز آماده كرديم . در اجلاس سه جلسهي كارشناسان ارشد، وزراي خارجه و سران برگزار شد كه اين سندها در آن مورد بازبيني قرار گرفت. اسناد در اجلاس كارشناسي بدون تحفص به اجلاس وزراي خارجه رفت و از آنجا نيز بدون تحفص به اجلاس سران ارجاع داده شد كه نهايتا هشت سند به امضاي كشورهاي عضو رسيد. سند اصلي نيز 700 بند داشت كه از حيث محتوا و مفاد قابل مقايسه با بيانيه اجلاسهاي قبلي نيست.
وي در ادامه از توسعه دبيرخانه موقت شكل گرفته براي برگزاري جنبش عدم تعهد خبر داد و گفت: به فرد مشخصي حكم ميدهيم تا اين دبيرخانه كارش را شروع كند، همچنين بنا شد جواناني كه جديدا به استخدام وزارت خارجه در ميآيند را به دبيرخانه تزريق كنيم تا در اين سه سال كه فرصت مناسبي است بتوانند آموزشهاي لازم را دريافت كنند.
صالحي بررسي مسائل منطقه، جهان، اخذ مواضع كشورها و رايزني با كشورهاي ديگر در مسائل مهم بينالمللي را از جمله مسئوليتهاي ايران به عنوان رياست جنبش عدم تعهد عنوان كرد و گفت: ما روز گذشته اولين رياست يكي از دفاتر جنبش را در وين عهدهدار شديم كه آقاي سلطانيه مسئوليت آن را به عهده گرفتند. در اين جلسه وقتي موضوع به پرونده هستهيي ايران رسيد ايشان اعلام آمادگي كردند كه از رياست جلسه كنار بروند و معاون ايشان جلسه را اداره كند تا احساس سمتگيري وجود نداشته باشد.
وزير امور خارجه كشورمان تصريح كرد: تا زماني كه رياست جنبش را عهدهدار هستيم دو وجه داريم؛ يكي بيان مواضع اصولي خود به عنوان جمهوري اسلامي و ديگري رياست جنبش عدم تعهد. به هر حال رييس جنبشي كه 120 كشور در آن عضو هستند نميتواند مواضع خود را بيان كند و ما بايد دربرگيرنده نظر 120 عضو جنبش باشيم و به گونهاي عمل كنيم كه مصوبات جنبش با اجماع پيش برود و اين مديريت ظرفيتي را ميطلبد.
وي در ادامه به سند 700 پاراگرافي اجلاس سران جنبش عدم تعهد اشاره كرد و گفت: اين سند شامل موضوعات مهمي از جمله چندجانبهگرايي، حل و فصل صلحآميز مناقشات، مسائل منطقهاي و مسائل اقتصاد جهاني بود. در بيانيه اجلاس آمده كه كشورهاي عضو جنبش در قبال دخالت در امور داخلي يكي از اعضا بايد مخالفت كنند و اجازه ندهند كشورهاي عضو دستخوش دخالتهاي بيگانگان شوند. ما ميتوانيم از اين منظر به موضوع سوريه ورود پيدا كنيم.
صالحي با اشاره به محتواي سخنان برخي سخنرانان اجلاس يادآور شد: انشاءالله ما در آينده سخنرانيها را تدوين و توزيع ميكنيم. در اين سخنرانيها براي اولين كار تعدادي از كشورها بحث دلار را مطرح كردند. من هيچگاه اينگونه راجع به انحصارگري دلار نشنيده بودم كه اعضا آن را به عنوان ظلم در مراودات جهاني مطرح كنند. جا دارد شخصا از آقاي احمدينژاد تشكر كنم كه اينقدر به اين موضوع پرداختند تا عموميت پيدا كرده است.
وزير امور خارجه كشورمان به طرح مساله فلسطين در بيانيه پاياني اجلاس نيز اشاره كرد و افزود: در بيانيههاي جنبش همواره قدس شرقي به عنوان پايتخت فلسطين عنوان ميشود اما اين بار براي اولين بار از عبارت قدس شريف استفاده شده كه تحولي اساسي و جدا شدن از مسير سنتي است. همچنين در كميته پانزده نفره فلسطين كه متشكل از كشورهاي عضو جنبش بود و رياستش به عهده اينجانب بود، خلاف رويه سنتي كه مصوباتي آورده ميشد كه دردي را دوا نميكرد اين بار مصوبهاي داشتيم كه بنا شد كارگروه ويژهاي در نيويورك تشكيل شود و پنج موضوع فلسطين را بررسي كرده و راههاي عملياتي آن را بيابد. از جمله اين موضوعات، مطالعه در خصوص رفتارهاي غيرقانوني رژيم غاصب صهيونيستي و نحوه مقابله با آن و چگونگي ايجاد وحدت بين گروههاي مختلف فلسطيني بود.