سرویس جهان مشرق _ ۵ روز دیگر (۲۴ اردیبهشت ماه) انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه برگزار خواهد شد؛ رجب طیب اردوغان از حزب عدالت و توسعه و کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریت خلق ترکیه دو رقیب اصلی برای پیروزی در انتخابات خواهند بود.
در هفته های گذشته کمپین انتخاباتی دو رقیب حواشی و جنجال های بسیار زیادی داشته است؛ از رونمایی های متعدد تجهیزات نظامی با حضور اردوغان تا "همجنس باز" خطاب کردن قلیچدار اوغلو و طرح رقیب اردوغان برای دور زدن دالان زنگه زور از مسیر ایران و بهبود روابط با دنیای غرب؛ در مطلب زیر به بررسی دقیق تر این موارد خواهیم پرداخت.
کدام نامزد شانس بیشتری برای پیروزی دارد؟
اگرچه نظرسنجی ها و پیش بینی های قبل از انتخابات در هر کشوری الزاما تبدیل به واقعیت نشده و معمولا با خطا همراه هستند، اما سیاست های تنش زای منطقه ای دولت اردوغان، بحران اقتصادی و تورم افسار گسیخته در این کشور و مسئله برخورد با اقلیت های قومی، موجب کاهش شدید محبوبیت رجب طیب اردوغان و حزب حاکم ترکیه شده است.
در عمده نظرسنجی های انجام شده از در سطح جامعه ترکیه، کمال قلیچدار اوغلو با اختلاف اندکی آرای بیشتری نسبت به اردوغان داشته است؛ این مسئله در خصوص انتخابات پارلمانی نیز صادق بوده و پیش بینی می شود حزب جمهوریت خلق و گروه های متحد آن کرسی های بیشتری نسبت به رقیب کسب کنند، اما به هر ترتیب در روز برگزاری انتخابات ممکن است نتایج کاملا متفاوت با نظرسنجی های قبلی رقم بخورد.
تلاش اردوغان برای افزایش محبوبیت با رونمایی از تجهیزات نظامی
در طول یک ماه گذشته، صنایع نظامی بومی ترکیه به شدت فعال بوده و طرح هایی را به مرحله رونمایی یا تولید رسانده اند که پیش بینی می شد مدت زمان بیشتری به درازا بینجامند؛ به نظر می رسد دستور مستقیم اردوغان رئیس جمهور ترکیه پشت پرده این رونمایی ها بوده است تا به نوعی نقش تبلیغات نهایی پیش از انتخابات را برای وی ایفا کند.
تانک های اصلی میدان نبرد "آلتای"، بالگرد رزمی ATAK-۲، پیش نمونه جنگنده نسل پنجم ترکیه با نام "KAAN" که مستقیما توسط اردوغان انتخاب شد، جنگنده آموزشی-رزمی Hurjet و پهپاد رزمی ANKA-۳ از مهمترین موارد رونمایی شده با حضور اردوغان در هفته های گذشته بوده اند.
سیاستهای منطقه ای اردوغان، ایجاد روابط نزدیک با روسیه و برخی اختلاف با یونان دیگر عضو ناتو موجب شده در سالهای گذشته روابط این کشور با غرب دچار تنش شده و صنایع نظامی ترکیه تحت تحریم قرار بگیرند؛ از جمله مهمترین موارد تحریمی اخراج ترکیه از برنامه جنگنده F-۳۵ بوده است.
تنش لفظی شدید میان قلیچدار اوغلو و اردوغان
شعار و وعده اصلی کمال قلیچدار اوغلو رقیب اردوغان در انتخابات اخیر، تغییر سیاست های داخلی و خارجی دولت حاکم، بازگشت آزادی های اجتماعی به ترکیه و بهبود روابط با همسایگان و کشورهای غربی بوده است؛ روابطی که در چند سال گذشته به علت سیاست های توسعه طلبانه اردوغان به شدت تخریب شده است.
در سمت مقابل اردوغان، قلیچدار اوغلو را به تلاش برای از بین بردن استقلال ترکیه و تقدیم آن به کشورهای غربی متهم می کند؛ اردوغان در سخنانی جنجالی مدعی شد قلیچدار اوغلو حامی همجنسبازان بوده و قصد دارد کشور اسلامی ترکیه را تبدیل به محلی برای ترویج تفکرات ضد دینی نظیر همجنسبازی کند.
اما قلیچدار اوغلو با رد اتهامات اردوغان مدعی شد قصد دارد ترکیه را به نقطه ثقل روابط میان شرق و غرب تبدیل کند؛ او با نمایش یک تابلوعکس جالب در خصوص طرح مسیر ترانزیتی از خاک ترکیه به شدت خبرساز شده است.
در طرح مدنظر قلیچدار اوغلو مشاهده می شود که طرح مشهور "یک کمربند-یک راه" چین که به نوعی جاده ابریشم نوین محسوب می شود پس از عبور از آسیای میانه از درون خاک جمهوری اسلامی ایران عبور کرده و به ترکیه می رسد؛ این طرح کاملا در تضاد با اندیشه های اردوغان برای همراهی با الهام علی اف و باکو به منظور ایجاد دالان زنگه زور و اشغال خاک ارمنستان قرار دارد و به نوعی انتقام قلیچدار اوغلو از الهام علی اف محسوب می شود.
علی اف رئیس جمهور جمهوری آذربایجان به تازگی طی سفر خود و دیدار با اردوغان به شکل رسمی از نامزدی وی در انتخابات پیش رو حمایت کرده بود؛ قمار سنگینی که به نظر می رسد در صورت شکست اردوغان در انتخابات تاوان سنگینی برای باکو به همراه داشته و به منزله شکست سرمایه گذاری های عظیم این کشور در راه ایجاد کریدور زنگه زور محسوب شود.
وعده قلیچدار اوغلو برای صلح کامل با دولت سوریه
اما مهمترین وعده انتخاباتی کمال قلیچدار اوغلو به بحث پایان جنگ سوریه، صلح با دمشق و بازگشت آوارگان سوری به کشورشان باز می گردد. در سالهای اخیر قلیچدار اغلو اصلی ترین تریبون مخالفت با دولت حاکم ترکیه بر سر جنگ سوریه و دخالت های بیجای این کشور در ادلب و حلب بوده است.
قلیچدار اوغلو رسما اعلام کرده در صورت پیروزی نسبت به ترمیم کامل روابط با بشار اسد و دولت سوریه و خروج نظامیان ترک از پایگاه های غیر قانونی در این کشور اقدام خواهد کرد.
همچنین در رابطه با بحث میلیون آواره سوری که در جنوب ترکیه مستقر هستند قلیچدار اوغلو می گوید:
"ما برادران سوری خود را ظرف ۲ سال به کشورهایشان می فرستیم؛ با بودجهای که از اتحادیه اروپا دریافت میکنیم، خانهها، پلها و جادههای آنها را در آنجا خواهیم ساخت؛ حرف من این است که بهار را میآورم، آرامش را به این مملکت میآورم، آری بهار میآید، نگران نباشید.