به گزارش مشرق، مسئله زن و خانواده از چالشبرانگیزترین موضوعات جهان امروز است. جهانی که سالهاست با جنبشهای آزادی خواهی زنان مواجه شده و نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهای جهان تلاشهایی برای اصلاح قوانین و حمایت از زنان در حال انجام است.
در خصوص نگاه اسلام به زنان و مسائل مرتبط با خانواده نیز نظرات و دیدگاههای متعددی در طول تاریخ اسلام مطرح و تلاش شده قوانین براساس دیدگاه حقیقی اسلام و به دور از دیدگاههای شخصی یا برداشتهای سلیقهای از آیات و روایتها تدوین شود.
خبرگزاری ایکنا و مؤسسه شمیم ایمان و اندیشه با در نظر گرفتن همین چالشها، با هدف بررسی دیدگاههای اسلام در خصوص زن و خانواده با حضور حجتالاسلام والمسلمین محمد حاج ابوالقاسم دولابی، عضو مجلس خبرگان رهبری مجموعه آموزشی «خانواده و زن از دیدگاه قرآن» را تدوین کرده است.
در جلسه هجدهم موضوع «حفظ عفت و پیشگیری از ترویج بیحیایی در جامعه» مورد بررسی قرار گرفته است که در ادامه با هم میخوانیم و میبینیم.
«إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ؛ کسانی که دوست دارند که زشتکاری در میان آنان که ایمان آوردهاند شیوع پیدا کند برای آنان در دنیا و آخرت عذابی پردرد خواهدبود و خدا[ست که] میداند و شما نمیدانید».
برای تشکیل دادن، تحکیم و به تعالی رساندن خانواده نیاز به بسترهایی است که با وجود این بسترها، خانواده رو به رشد و تعالی حرکت میکند و اوج میگیرد. سوره مبارکه نور یک بسته جامع از دستورات الهی که به استحکام خانواده کمک میکند را بیان فرموده است. برای جلوگیری از رابطه نامشروع که موجب انهدام کانون خانواده است، فرموده اگر این رابطه اثبات شود و حداقل چهار نفر بر این رابطه شهادت بدهند باید به صورت علنی مجازات شرعی بر شخص جاری شود.
«الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْکُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ؛ به هر زن زناکار و مرد زناکاری صد تازیانه بزنید و اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید در [کار] دین خدا نسبت به آن دو دلسوزی نکنید و باید گروهی از مؤمنان در کیفر آن دو حضور یابند».(آیه ۲ سوره نور).
برای حفظ آبروی اشخاص فرموده است که اگر شخصی در این مورد شهادت دروغ بدهد، علاوه بر اینکه مجازات او به صورت علنی انجام خواهدشد، تا ابد شهادت او مورد پذیرش قرار نمیگیرد، مگر اینکه توبه کند و اصلاح شود.
«وَالَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَلَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا وَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ؛ و کسانی که نسبت زنا به زنان شوهردار میدهند سپس چهار گواه نمیآورند هشتاد تازیانه به آنان بزنید و هیچگاه شهادتی از آنها نپذیرید و اینانند که خود فاسقند».(آیه چهارم سوره نور).
برای رعایت عفت اجتماعی به مؤمنان دستور میدهد اگر کسی در مسائل اخلاقی اتهامی را به مؤمنی نسبت داد، تا زمانی که این اتهام اثبات نشده است، موظف هستید این اتهام را رد کنید و حق ندارید در برابر این اتهام سکوت کنید چه برسد به اینکه آن را بپذیرید.
لَوْلَا جَاءُوا عَلَیْهِ بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَإِذْ لَمْ یَأْتُوا بِالشُّهَدَاءِ فَأُولَئِکَ عِنْدَ اللَّهِ هُمُ الْکَاذِبُونَ؛ چرا چهار گواه بر [صحت] آن [بهتان] نیاوردند پس چون گواهان [لازم] را نیاوردهاند اینانند که نزد خدا دروغگویانند». (آیه ۱۳ سوره نور). از مجموع این دستورات ضرورت حفظ عفت و پیشگیری از ترویج بیحیایی در جامعه استفاده میشود. همچنین قرآن کریم مؤمنان را به رعایت حریم خصوصی دعوت کرده است.
قطعاً خانه افراد حریم خصوصی آنها محسوب میشود. افراد باید در روابط خودشان با یکدیگر به این موضوع احترام بگذارند. در جزء ۱۸ سوره نور میخوانیم: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتًا غَیْرَ بُیُوتِکُمْ حَتَّی تَسْتَأْنِسُوا وَتُسَلِّمُوا عَلَی أَهْلِهَا ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید به خانههایی که خانههای شما نیست داخل مشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام گویید این برای شما بهتر است باشد که پند گیرید». (آیه ۲۷ سوره نور).
قض بصر، فروانداختن چشم در خانمها و آقایان و همچنین حدود حجاب و بیان محارم از دیگر موضوعاتی است که در این سوره مبارکه به آن امر شده است. «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَی لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا یَصْنَعُونَ؛ به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند که این برای آنان پاکیزه تر است زیرا خدا به آنچه میکنند آگاه است». (آیه ۳۰ سوره نور).
به ازدواج درآوردن دختر و پسر و در واقع تلاش برای رفع برخی نیازها از راه صحیح از نکات دیگری است که در این سوره مبارکه به آن امر شده است. «وَأَنْکِحُوا الْأَیَامَی مِنْکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ؛ بیهمسران خود و غلامان و کنیزان درستکارتان را همسر دهید اگر تنگدستند خداوند آنان را از فضل خویش بینیاز خواهد کرد و خدا گشایشگر داناست». (آیه ۳۲ سوره نور).
از نکات دیگر که در جزء ۱۸ به آن اشاره شده مسئله حریم خصوصی والدین در منزل است. علاوه بر اینکه این مسئله از طرف والدین مورد توجه قرار بگیرد و رفتارهای خودشان را در برابر فرزندان مدیریت کنند، باید به فرزندان هم آموزش دهند که برای ورود به خلوت پدر و مادر لازم است که اجازه بگیرند. «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لِیَسْتَأْذِنْکُمُ الَّذِینَ مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ وَالَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْکُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ...؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید قطعاً باید غلام و کنیزهای شما و کسانی از شما که به [سن] بلوغ نرسیدهاند سه بار در شبانه روز از شما کسب اجازه کنند».(آیه ۵۸ سوره نور).
اگر این قوانین رعایت شود خانه انسان مصداق خانهای الهی میشود که در آیات این سوره به آن اشاره شده است. «فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ در خانههایی که خدا رخصت داده که [قدر و منزلت] آنها رفعت یابد و نامش در آنها یاد شود در آن [خانه]ها هر بامداد و شامگاه او را نیایش میکنند». (آیه ۳۶ سوره نور).
نکته مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که مسائلی که مطرح شد در فضای مجازی هم باید رعایت شود که از جمله میتوان به عفاف در کلام، عفاف در رفتار، عفاف در گفتوگوهای شخصی، گروهی و جمعی، عدم ارسال و پخش تصاویر و فیلمها و سخنان دروغ، شایعه و یا بهتان، احترام به حریم خصوصی افراد اشاره کرد. اینها از جمله مسائلی است که در فضای مجازی هم باید مورد توجه قرار گیرد و در فعالیتهای رسانهای مثل فضای حقیقی باید رعایت شود.
عدم رعایت این دستورات در فرهنگ غربی موجب گسترش بیعفتی و ولنگاری فرهنگی، سست شدن بنیان خانواده، افزایش بیماریهای مقاربتی و تجاوز جنسی شده است. به دلیل عدم پایبندی اخلاقی و مسئولیتگریزی مردان و زنانی که از راه غیر مشروع دارای فرزند شدهاند، یکی از آنها پس از دنیا آمدن فرزند تصمیم به ترک خانواده گرفته است و معمولاً کودکان به دنیا آمده از طریق نامشروع با مادرانی تنها زندگی میکنند.
براساس گزارش یک مؤسسه تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ میلادی ۶۵ درصد از کودکان نامشروع با پدران یا مادران به صورت تنها زندگی میکردند. همچنین طبق آمار مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، روند بیماریهای مقاربتی بعد از انقلاب جنسی غرب صعودی بوده است. همچنین بنابر گزارش بخش مبارزه با جرائم و مواد مخدر سازمان ملل نرخ تجاوز در آمریکا و کشورهای اسکاندیناوی و غرب اروپا بالاتر از نقاط دیگر جهان بوده است.
باید مراقب باشیم که غرب گرایان این بلا را بر سر فرهنگ غنی ما نیاورند.
منبع: ایکنا