آیا می‌دانید رهبری چیست و چند نوع است؟ یا با تفاوت‌های آن با مدیریت آشنا هستید؟ رهبر شامل سرپرستی گروهی است که به منظور دسترسی به اهداف مشترک گرد هم آمده‌اند. فردی که رهبری گروه را بر عهده می‌گیرد تلاش می‌کند در راستای اهداف سازمان چشم انداز روشنی برای آن ایجاد کند. در واقع رهبر باید با استراتژی خاصی که از هنر و استعداد ذاتی او برای سرپرستی نشات می‌گیرد، انگیزه لازم برای تأمین نیازها و رسیدن به اهداف شرکت را در زیر مجموعه خود ایجاد کند. رهبر نقش پررنگی در انجام و جهت‌گیری درست کارها دارد.
اگر مشتاق دریافت اطلاعات بیشتری در رابطه با موارد ذکر شده هستید، پیشنهاد می‌دهیم، با این مقاله از سایت پادکست دومان سهند همراه شوید و با مفهوم رهبری و دیگر موضوعات مرتبط با آن بیشتر آشنا شوید.
رهبری چیست؟
رهبری واژه‌ای هیجان‌انگیز، الهام بخش و پویا است. زیرا شخص رهبر همواره تلاش می‌کند، با الگوبرداری از جایی زمینه را برای موفقیت تیم خود فراهم سازد. بنابراین زمانی که قرار است شخصی رهبری و هدایت تیم یا گروهی را بر عهده بگیرد، باید مهارت و هنر کافی برای مدیریت تیم در راستای هدف مورد نظر را داشته باشد. همچنین باید قدرت یافتن روشی کارآمد و کاربردی برای دستیابی به آن چیزی که هدف مشترک تیم است، نیز در وجود او نهادینه باشد.
جالب است بدانید، هر فرد و هر رهبری تعریف و برداشت متفاوتی از رهبری دارد. پس هر فردی که رهبری گروه یا سازمانی را بر عهده بگیرید باید بتواند برای خود یک تعریف مشخصی از رهبری داشته باشید. تعریفی که هم راستا با اهداف مشترک تیمی باشد که رهبریش را بر عهده گرفته است.
البته ناگفته نماند که تعریف رهبری با توجه به فرهنگ‌های مختلف نیز می‌تواند متفاوت باشد و حتی اگر جای رهبر با شخص دیگری عوض شود و شخص جدید به جای رهبر اولیه، رهبری تیم را بر عهده بگیرد، تعریف متفاوت از آن چیزی که رهبر اولیه از رهبری دارد، ارایه می‌دهد. به همین دلیل ناخودآگاه با تغییر رهبر استراتژی تیم نیز متحول می‌شود
رهبری سازمانی چیست؟
مفهوم واژه رهبری سازمانی، تعاریف متنوعی دارد. اما به‌طور کلی هر فردی به عنوان یک رهبر سازمانی، باید بتواند به خود و افراد حاضر در سازمان جهت انجام درست کارها کمک کند. همچنین رهبر باید قادر باشد جهت‌گیری مشخصی به سازمان بدهد و چشم انداز مشخصی از اهداف سازمان ایجاد کنید. در واقع رهبری سازمان به معنی، ایجاد نقشه جهت پیروزی است یا رسیدن به نقطه‌ای که هدف سازمان است.
رهبری سازمان نیز همانند رهبری کاملاً مهیج، الهام بخش و پویا است. یک رهبر سازمانی باید از مهارت‌های مدیریتی قابلی بهره‌مند باشد. به نحوی که بتواند یک چشم انداز الهام بخش برای آینده سازمان تعیین کند و انگیزه لازم را جهت رسیدن به چشم انداز تعیین شده برای افراد سازمان ایجاد کند. همچنین باید قدرت انتقال چشم انداز را داشته باشد و بتواند سازمان را در دستیابی به چشم انداز بسازد.
تفاوت رهبری سازمانی با مدیریت چیست؟
مدیریت با رهبری تفاوت دارد. یک مدیر جهت رسیدن به هدفی مشخص به بهترین شکل ممکن، به دنبال منابعی است که با توجه به آن کارهایی را انجام دهد. اما رهبر نقش هدایتی دارد و اقدام به تعریف چشم انداز می‌کند. به طور کلی مهمترین تفاوت‌های قابل ذکر برای رهبری به شرح زیر است:
- تمرکز رهبر بر روی اهداف و چشم انداز است. اما مدیر اغلب بر وظایف سازمان تمرکز می‌کند. رهبران اقدام به جهت‌گیری در راستای اهداف و چشم انداز می‌کنند و تصویری کلان برای سازمان یا تیم می‌آفرینند و حتی امکان دارد گاهی نیز قانون شکنی کنند. اما مدیران استاد وظیفه بوده و کاملاً مطابق با سیاست‌های تعیین شده برای گروه عمل می‌کنند.
- رهبران در نوک پیکان نوآوری بوده و همواره اقدام به خلق ایده می‌کنند. اما مدیران ایده‌ای ایجاد نمی‌کنند و نقش اجرایی ایده‌های ایجاد شده را دارند.
- رهبران ریسک‌پذیر هستند در حالی که مدیران تلاش می‌کنند امکان وقوع ریسک را به حداقل ممکن برساند. در واقع این شخص شیوه نگارشی متفاوتی نسبت به تغییرات و راهکارهای جدید دارد.
- رهبران نقش تشویقی دارند در صورتی که نقش مدیران دستوری است و اصولی شفاف را در مورد جنبه‌های متفاوت دارند.
- رهبران نیاز به چالش کشیدن وضعیت سازمان دارند و معمولاً برخلاف حرکت جریان حرکت می‌کنند. اما مدیران در مقابل حرکت جهت جریان قرار گرفته و برای حفظ وضعیت کنونی تلاش می‌کنند.
- رهبران به اعضای گروه انگیزه می‌دهند. درصورتی که مدیران اغلب نقش تأیید کردن دارند و از چشم‌اندازی شفاف برخوردار هستند.
- رهبران قانون شکن هستند و پیشرفت نهایی را بر رعایت قوانین ترجیح می‌دهند. در صورتی که مدیران از قانون تبعیت می‌کنند.
- رهبران تلاش می‌کنند، اعتماد اعضای گروه جلب کنند. اما مدیران اغلب درصدد کنترل وضعیت هستند.
- رهبران در راستای پرورش نوآوری گام برمی‌دارند، اما مدیران وظایف گروه را بین اعضا تقسیم کرده و وظایف را محول می‌کنند.
انواع رهبری سازمان
همانطور که گفتیم رهبری تعریف بسیار متعددی دارد. بنابراین وجود بینش‌های مختلف در رابطه با رهبری سبب شده است رهبری سازمان دارای انواع مختلفی باشد:
- رهبری اقتدارگرایانه: در این سبک رهبری، رهبر سازمان قدرت و اقتدار قانونی دارد و بدون مشورت با اعضای سازمان، تصمیمات را می‌گیرد.
- رهبری بوروکراتیک: این سبک تقریباً مشابه رهبری اقتدارگرایانه است و وظایف اعضای گروه را به صورت دقیق مشخص می‌کند. منتهی همه اقدامات او بر اساس سیاست‌ها و دستورات سازمان صورت می‌گیرد.
- رهبری کاریزماتیک: این شیوه رهبری با عنوان فرهمند نیز خوانده می‌شود و معمولاً این نوع رهبر در دوران بحران و بی‌ثباتی سازمان شکل می‌گیرد.
- رهبری مشارکتی: این سبک رهبری همان سبک دموکراتیک است که همه اعضای سازمان در تصمیم‌گیری‌های آن مشارکت می‌کنند.
- رهبری تفویضی: در این سبک رهبری اختیارات به طور کامل به زیر دستان واگذار می‌شود و رهبر در هیچ اموری دخالت نمی‌کند.
رهبری چه تأثیری بر سازمان دارد؟
رهبری در حوزه رفتار سازمانی و روابط انسانی مهمترین موضوع بوده و رهبر نفوذپذیرتربن و تأثیرگذارترین فرد بر اعضای سازمان است. همانطور که متوجه شدید، مفهوم قدرت با مفهوم رهبر کاملاً متفاوت بوده و رهبر رابطه بسیار نزدیکی با اعضای سازمان دارد.
منتهی بینش رهبری برای نفوذ با قدرت تفاوت دارد. به هر حال رهبر می‌تواند با در پیش گرفتن بینش و استراتژی کاربردی منجر به الهام بخشی اعضای سازمان شده و انگیزه لازم برای رسیدن به هدف مشترک تیم را در اعضا به وجود می‌آورد.
نتیجه‌گیری
با توجه به توضیحات ارائه شده باید گفت که رهبری واژه‌ای هیجان‌انگیز، الهام بخش و پویا است. شخص رهبر همواره تلاش می‌کند، با الگوبرداری از جایی زمینه را برای موفقیت تیم خود فراهم سازد. شخص رهبر هدایت تیم یا گروهی را بر عهده می‌گیرد و همواره تلاش می‌کند، چشم‌اندازی روشن از اهداف گروه یا سازمان را برای اعضای آن در راستای اهداف سازمان ایجاد کند.
شخص رهبر باید مهارت و هنر کافی برای مدیریت تیم در راستای هدف مورد نظر را داشته باشد. همچنین باید قدرت یافتن روشی کارآمد و کاربردی برای دستیابی به آن چیزی که هدف مشترک تیم است، نیز در وجود آن نهادینه باشد. رهبری با مدیریت تفاوت دارد و مدیریت نسبت به رهبری اقتدار بیشتری دارد و اغلب قانونمند است. اما رهبر چندان در قید و بند قوانین نیست و در سبک‌های مختلفی وجود دارد. برای رهبری در سازمان شما نیاز به تمامی این عوامل تاثیر گذار و نگرشهای درست دارید.
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است
