امروزه از آلودگی محیط زیست كه ناشی از پلاستیك هاست به عنوان ' آلودگی سفید ' یاد می كنند كه این مشكلات زیادی را برای انسان به وجود آورده است .
استفاده ناخواسته حیوانات از این پلاستیك ها و مشكلات بعدی حاصل از عدم هضم آنها ، رها شدن در محیط و حمل میكروبها ، قارچ ها و كپك ها - به ویژه از بیمارستانها به محیط اطراف - از جمله مواردی است كه جهان امروز با آن دست به گریبان است.
از سوی دیگر جمع آوری پلاستیكهای مصرف شده هم از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست و هم از لحاظ بهداشتی توصیه نمی شود و از این رو معضل آلودگی سفید بحران جوامع رو به رشد به حساب می آید .
امسال روز21 تیر ماه به عنوان 'روز خرید بدون نایلكس' انتخاب شده است كه بدون شك این نامگذاری به خودی خود می تواند اولین گامها برای فرهنگ سازی مصرف صحیح نایلكس در كشور و جهان تلقی شود.
برای اولین بار كیسه های پلاستیكی در اواخر دهه 50 میلادی به بازار عرضه شد و از همان زمان مورد استقبال قرار گرفت و به نماد خرید تبدیل شد. در ابتدا توجهی به میزات تخریب این مواد در طبیعت نمی شد و با گذشت زمان توجه محققان و مسوولان را به تخریب طبیعت و تهدیدی كه 'آلودگی سفید' جهان را به مخاطره اندااخته است به خود جلب كرد.
از اوایل دهه 90 كشورهای مختلف به فكر بازیافت پلاستیك ها افتادند و تولید پلاستیك هایی را آغاز كردند كه قابلیت بازیافت داشت ؛همچنین در كنار این كار دستگاه هایی نیز برای بازیافت نایلكس هایی با ماندگاری زیاد در طبیبعت ایجاد كردند.
وجود پلاستیك در طبیعت نه تنها موجب تخریب محیط زیست می شود، بلكه باروری خاك را كاهش می دهد و موجب پراكنده شدن انواع میكروب ها و قارچ ها می شود كه در نهایت سلامت انسان را به خطر می اندازد.
همچنین تحقیقات نشان داده استفاده از این ظروف برای مواد داغ انواع سرطان ها برای انسان رقم می زند. به به گفته ' فرهاد پورسخا ' مدیر دفتر آب و خاك سازمان محیط زیست خوشبختانه با كمك بخش خصوصی این فناوری وارد كشور ما شده و در حال حاضر برخی از تولید كنندگان اقدام به تولید این محصول كرده اند اما این میزان تولید هنوز جوابگوی نیاز كشور نیست.
وی اظهارداشت: استانداردهای تدوین شده تولید كنندگان را ملزم می كند حداقل یك تا دو سال بعد از ابلاغ ، تمام ظروف یك بار مصرفی كه تولید می كنند، زودتجزیه پذیر باشد.
ایران به دلیل اینكه از تولید كنندگان فرآورده های پتروشیمی است جزو كشورهای پر مصرف دنیا از لحاظ كیسه های پلاستیكی به شمار می رود ، به گفته ' محمد هادی حیدر زاده ' رییس ستاد محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران ، میزان پلاستیك تولیدی در ایران سالانه حدود 570 هزارتن است .
وی اظهارداشت: از اول تیرماه استفاده از پلاستیك های تجزیه پذیر در فروشگاههای شهروند و میدان های تره بار تهران به صورت صد در صد آغاز شد اما این دو مجموعه درصد كمی از بازار را تشكیل می دهند و بدون شك محدود هستند.
وی ابراز امیدواری كرد سازمان محیط زیست ، دولت و مجلس به این موضوع ورود بیشتری پیدا كنند و استفاده از پلاستیك های تجزیه پذیر را به صورت قانون در آورند چرا كه تا این اقدام قانونمند نشود و سیاست های تشویقی ، تنبیهی و محدود كننده حاكم نشود نتیجه ای نخواهد داشت.
حیدرزاده اظهارداشت: یكی از تكالیف قانون می تواند طراحی و برنامه ریزی سند راهبردی دراین زمینه باشد كه دراین سند تمام راهها را از لحاظ نوع كیسه ها ، مواد مصرفی ، مشخص كردن شاخص های تشویقی و تنبیهی ، مالیات ، عوارض و نحوه آموزش را مشخص كند.
وی درادامه به تغییر ذائقه مردم در خرید اشاره كرد و گفت: مردم در خرید به سمت مصرف پلاستیك كشیده شده اند و اگر بتوانیم با فرهنگ سازی و آموزش مردم را به سمت استفاده از كیسه های تجزیه پذیر و یا پارچه ای سوق دهیم تا حد زیادی موفق خواهیم بود.
حیدرزاده معتقد است :نیاز مصرف كننده نوع كیفیت تولید را تعیین می كند بنابراین اگر مردم را ترغیب به مصرف كیسه های تجزیه پذیر كنیم بدون شك تولید كنندگان و عرضه كنندگان این محصولات نیز به سمت تولید این گونه محصولات می روند.
امروزه كشورهای پیشرفته و توسعه یافته راههای مختلف تنبیه و تشویق را كنترل مصرف نایلكش در پیش گرفته اند به عنوان مثال كشوری مانند كانادا و انگلیس اخذ مالیات را به عنوان یك سیاست در پیش گرفته اند
و فروشندگانی كه از عرضه نایلكس خودداری می كنند از پرداخت مالیات معاف می شوند.