يک سر مربي در کنار زمين در حال داد و فرياد کردن است و چيزهايي مي گويد که گاه به جاي صداي گرفته آقاي مربي تلويزيون صداي صوت ممتدي را پخش مي کند تا به مخاطب بگويد اين حرف ها از دايره حرف هاي شنيدني خارج است، تصوير بسته مي شود دوربين و گزارشگر به سراغ چند تماشاچي مي روند، اولين مخاطب گزارگر برو بابايي مي گويد و دومي مي ايستد به تحليل، يک موسيقي تند ورزشي پشت بند اين جر و بحث ها شنيده مي شود يک دفعه تصوير در استوديوي شبکه سوم سيما باز مي شود.عادل فردوسي پور پشت ميز نشسته، پاسي از شب گذشته ولي برنامه 90 همچنان داغ است.آنقدر داغ هست که مخاطبانش را همچنان بيدار نگه دارد. پخش 90 و جذب بالاي مخاطب آن فارغ همه اما و اگرهايي که در حاشيه اين برنامه مطرح کرد؛ خيلي ها را وسوسه کرد که اي کاش مي شد تا از اين تجربه موفق براي ساخت نود هاي ديگر استفاده کنند. اين بود که بسياري پيشنهاد پخش نود سياسي را دادند که هيچ وقت اتفاق نيفتاد. بعد از سال هايي که از پخش نود ورزشي گذشته است تنها يک نمونه از آن، آن هم در حيطه سينما عرضه شده که هفت نام دارد.
اينکه اساسا اين برنامه توانسته جريان ساز باشد يا اينکه تنها به عنوان برنامه اي براي پرداختن به بخشي از حرفهاي مگو در سينما تبديل شده بحثي ديگر است اما برنامه هفت، که با حضور امين حيايي پخش شد،نکته جالبي داشت که حيف است از کنار آن بگذريم.
حتما اين اتفاق تا به حال افتاده که در يک سريال تلويزيوني يا در فيلمي سينمايي هنرپيشه اي تازه کار را ببينيد که انگار از زمان تولد براي تنها کاري که آفريده نشده است بازيگري است. مخاطب تعجب مي کند که با اين همه سخت گيري که کارگردانها براي انتخاب بازيگر مي کنند، هنرپيشه تازه کار و تا اين حد بي استعداد چطور وسط فيلم سر و کله اش پيدا شده است.
حيايي در "هفت" توضيح جالبي مي دهد:" : خيلي مواقع تهيه‌کننده خصوصي دو سه بازيگر مي‌‌آورد و مابقي را از دوستان و آشنايان‌شان مي‌گذارد و ما بايد آن‌ها را هم راه بيندازيم." اين يعني بازيگري سفارشي، که به مقوله سفارشي هاي ديگر هم اضافه شده است.
اگر چه از دل برخي سفارشيها چيزهاي خوبي بيرون مي آيد و گاه اين سفارشي ها نقش زنده نگاه داشتن فعالان يک بخش و فعاليتشان ايفا مي کنند، اما بازيگرسازي سفارشي از آن وصله هايي است که به هر لباسي زده شود، مي گريد.غير از بازيگرها گاه بعضي آثار هم به سفارش ساخته مي شوند. البته اين اتفاق غريبي نيست.آثاري که براي ساخت شان نياز به حمايت وجود دارد و يا سوژه هايي که به دلايل متعدد پرداختن به آن ها فراموش شده مي توانند با اين سفارش ها زنده شوند، اما آيا اگر يک جشنواره يا دست کم بخشي از يک جشنواره با سفارش اثر توسط آن جشنواره گرم شود هم، ماجرا همين گونه است؟
علي‌اصغر شادروان کارگردان فيلم تيرباران حالا مشغول رساندن اثري کوتاه براي جشنواره فيلم دفاع مقدس است. اما کم و کيف اين اثر را خودش در گفت و گو با خبرنگار فارس توضيح مي دهد: اين روزها مشغول سفارشي هستم که جشنواره فيلم انقلاب و دفاع مقدس از من خواسته است. يک فيلم کوتاه 5 دقيقه‌اي با نام «ما را رها نکن» که پيش‌توليد آن آغاز شده و تا نيمه‌هاي مرداد بايد آن را تحويل دهم. اگر چه اين نوع فيلم سازي بدعت جديدي است که معمولا هيچ جشنواره اي اسپانسر فيلم هاي شرکت کننده اش نمي شود و اين فيلم ها هستند که خود را به جشنواره ها مي رسانند،اما اين اتفاق در جشنواره هاي ديگر از همين دست افتاده است.
مشکل کجاست؟ کمبود اثر؟ آيا برگزار کنندگان نگران اختتاميه و بيلان کاري هستند؟خبرها مي گويد: 121 عنوان فيلم در مرحله توليد فيلم‌هاي 313 ثانيه‌اي جشنواره دفاع مقدس قرار دارد.
اين آثار پس از تصويب طرح، توسط شوراي تصويب بخش نگاه نو جشنواره، در قالب مشارکت و حمايت ستاد برگزاري جشنواره وارد مرحله توليد شده است.
توليد فيلم‌هاي 313 ثانيه‌اي جشنواره دفاع مقدس که با عنوان نگاه نو و با هدف کشف ظرفيت‌هاي جديد و افق‌هاي تازه در عرصه توليد فيلم‌هاي کوتاه دفاع مقدس و ارائه ايده‌ها و تفکرات جديد و به منظور غني‌سازي سينماي دفاع مقدس و بسترسازي براي تبادل تجربه پيشکسوتان و فيلمسازان حرفهاي و سينماگران جوان طراحي و پيگيري شده با استقبال قابل توجه‌اي از سوي خانواده سينماي کشور روبرو گرديده است.
اما آيا اين وظيفه جشنواره ها است که بستر سازي و حمايت کنند؟ به نظر مي رسد که تعاريف عوض شده و احتمالا براي نهادهاي فرهنگي کشور بايد تعاريف جديدي انديشيد، احتمال ديگري که وجود دارد اين است که اين نهادها مربوط به به طور مثال سينما غير از وجوه ملي و ايدئولوژيک آن هستند و به مباحثي مانند سينماي انقلاب و دفاع مقدس بايد در جشنواره ها پرداخته شود.
راستي بد نيست نگاهي هم به انجمن سينماي انقلاب و دفاع مقدس انداخته شود.ماجراي توليد اثر با محتواي انقلاب و دفاع مقدس فقط محدود به سينما نيست که به سمت سفارشي سازي مي رود و سال ها است که يک اثر شاخص آن هم از جنس انقلاتب و دفاع مقدس و نه با ژست هاي جشنواره اي ساخته نشده استع.
شايد يکي از بخش هايي که بسيار مورد انتقاد قرار گرفته است وزارت ارشاد اسلامي باشد. منتقدين حرف هاي جدي هم دارند. برخي از انها با مقايسه دوره حاکميت اصول گرا ها بر دولت يک سوال جدي مي پرسند، در دوره اصلاح طلب ها و سيطره روشنفکري بر فرهنگ، وزارت ارشاد محوري براي توليد آثار از اين جنس بود، اما پس از استقرار اصول گراها همچنان نمي توان به جرياني قوي در عرصه توليد آثار فرهنگي و هنري آن هم با رنگ و بوي انقلابي استناد کرد.
جرياني که نمونه آن را در طول سال هاي دهه شصت در نهادهايي مانند حوزه هنري مي ديديم.حسيني وزير ارشاد دولت دهم در مشهد به سرود "دايه دايه وقته جنگه" اشاره مي کند و از اين سرود که خواننده آن متاسفانه اخيرا از دنيا رفت تقدير مي کند، حسيني مي گويد که تلاش در جهت توليد آثار موسيقيايي و سرودهاي اثرگذار و ماندگار را موثر و مفيد بوده و از اهالي فرهنگ و هنر مي خواهد تا در توليد آثار ارزشمند و حماسي همت کرده و سرودها و آثار موسيقايي با موضوعات مختلف در سطح ملي تهيه کنند.اما آقاي حسيني از اين مساله که سرود به عنوان يک ژانر هنر انقلابي و خودجوش سال ها است که گرد فراموشي به خود گرفته و خبري از آن در محافل فرهنگي و هنري حتي در ميان نوجوانان و دانش آموزان نيست اشاره اي نمي کند.
در زمينه کتاب نيز آقاي وزير از اينکه انتقاد وي از فضاي انتشار کتاب را به عنوان احتمال در پيش گرفتن سياست هاي سخت گيرانه در زمينه نشر بدانند انتقاد کرده و مي گويد: اگرچه هدف ما حمايت از کتاب‌هايي است که به ارتقاء دانش، بينش، معرفت و آگاهي مردم بينجامد اما چنين نيست که به ساير آثار مجوز انتشار ندهيم در مجموع بحث ما صرفا معطوف به حمايت‌هاي وزارت ارشاد از برخي کتاب‌ها است نه ايجاد محدوديت براي انتشار آثار. با اين حال وزير ارشاد باز هم اشاره اي به اينکه اين تصميم يعني حمايت از آثاري که به ارتقاء دانش و بينش،معرفت و آگاهي بيانجامد بر اساس چه ساز و کاري صورت خواهد گرفت؛ اتفاقي که پيش از اين و در دوره هاي پيشين نيز قول وقوع آن داده شده بود. بي جهت نيست که اصحاب و فعالان فرهنگ و هنر انقلاب در نگراني باشند که نکند اتفاقي که براي سرود هاي انقلابي افتاد در ادبيات و آثار مکتوب، کم و بيش بوقوع بپيوندد.
