به گزارش مشرق به نقل از فارس، صادق سالمی تولیدکننده
«میگو» با توجه به نامگذاری سال‌جاری گفت: پرورش و تولید میگو
یکی از مهمترین مشاغلی است که از نظر اشتغال پایدار، محرومیت‌زدایی و
ارز‌آوری بسیار حائز اهمیت است.
متاسفانه طی سالهای گذشته تولیدکنندگان در این صنعت با مشکلات عدیده‌ای روبرو شده‌اند که مانع رشد و پیشرفت هر چه بیشتر این صنعت شده است که عدم حمایت دولت از مهمترین این مشکلات است، چنانچه این روند ادامه داشته باشد باید منتظر نابودی کامل تولید میگو در کشور باشیم.
* طرح ملی «تولید میگو» علیرغم وعده‌ها بدون حمایت دولت مانده است
وی در ادامه افزود: چالش‌های بسیار سنگینی از ابتدای طرح ملی تولید میگو وجود داشته است و بزرگترین آن عدم حمایت دولت از تولیدکنندگان این صنعت بوده است. علیرغم آنکه طرح توجیهی آن توسط دولت ارائه و تنظیم شده و به عنوان یک طرح ملی در سالهای 75-74 دولت از سرمایه‌‌داران خواست تا وارد این صنعت شوند و سرمایه‌گذاری کنند.
این فعال صنعت میگو بیان داشت: پیش‌بینی شده بود نه تنها کل تسهیلات تکلیفی داده شده توسط بانک‌های عامل در این بخش طی چهار سال بازپرداخت خواهد شد، بلکه از سود نسبتاً خوبی نیز برخوردار خواهد بود، که این اتفاق نه تنها تا این زمان صورت نگرفته بلکه ضرر و زیان پیش آمده‌‌ی انباشته شده باعث شد تا تولیدکنندگان این بخش نتوانند نسبت به تعهدات بانکی خود عمل نمایند و عمدتاً با تعطیلی مواجه شوند.
سالمی گفت: با گذشت 15 الی 16 سال از آغاز این طرح ملی کلی ضرر و زیان ایجاد و صنعت با رکورد مواجه شده است و آن انتظاری که از حضور تولیدکنندگان در این صنعت پیش‌بینی می‌شد تحقق نیافت و می‌توان گفت طرح با شکست نسبی مواجه شده و کلی بدهی پرداخت نشده از سوی تولیدکنندگان به بانکها داریم که عامل مهم آن نیز دولت با آن طرح توجیهی که نوشته شده بود، است.
وی در ادامه افزود: در سال‌هایی که توجیه اقتصادی این طرح توسط شیلات و دولت نوشته شد قرار بود قیمت هر کیلو غذای میگو 350 تومان و بچه میگو 25 ریال باشد که این امر به هیچ عنوان اتفاق نیفتاد در حال حاضر قیمت یک کیلو غذای میگو با هزینه‌های جانبی بیش از 2200 تومان است و بچه میگو علیرغم اینکه یک سری معضلات و مشکلات مربوط به تهیه‌اش حل شده هنوز به قیمت پایه 25 ریال نرسیده و قیمت آن در منطقه با هزینه حمل و رهاسازی حدود 70 ریال است.
این پرورش‌دهنده میگو در خصوص مشکل تولیدکنندگان از نظر سرمایه در گردش و تسهیلات، و اینکه چه انتظاری از بانکها و دولت دارید گفت: سرمایه در گردشی که در سالهای اول طرح در اختیار تولیدکنندگان میگو قرار گرفته بود هنوز بازپرداخت نشده است زیرا در سالهای (80 - 79) ضرر و زیانی برای تولید کنندگان میگو ایجاد شد و همان عاملی شد که کلیه تولیدکنندگان میگو نتوانند بازپرداخت داشته و به دنبال عدم پرداخت اقساط وام‌ها و انباشته شدن آن سود و جرایم دیرکرد نیز به آن اضافه شد و در نتیجه با شکست مواجه شدند.
* با گذشت پنج سال از مصوبه هیئت دولت مبنی بر بخشش جرایم دیرکرد وام‌ها هنوز این مصوبه به بانکها ابلاغ نشده است
سالمی در پاسخ به این سؤال که بخشش دیرکرد جرایم وام‌های تولیدکنندگان میگو به کجا رسید، گفت: در سال 86 هیئت دولت مصوبه‌ای مبنی بر بخشش دیرکرد جرایم وام‌های دریافتی تولیدکنندگان میگو داشت که متاسفانه تا این لحظه هنوز اجرایی نشده و هنوز آن مصوبه به بانکها ابلاغ نشده و نسبت به آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند همچنین تولیدکنندگان میگو با گذشت 5 سال از تصویب این مصوبه در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که دلایل عمده شکست و ضرر و زیان حادث شده در سالهای تحت تولید (80 - 79) که به آن اشاره کردید چه بود و تأثیر آن بر روی حضور تولیدکنندگان در این صنعت چگونه بود گفت: سه عامل اساسی ایجاد ضرر و زیان در آن سال‌ها عبارتند از: 1) تک نرخی شدن نرخ ارز توسط دولت 2) کاهش قیمت‌های جهانی میگو 3) کاهش تولید در سطح به واسطه تغییر در شرایط آب و هوایی که در نتیجه آن تولیدکنندگان میگو نتوانستند وام‌های دریافت شده را به بانکها بازگردانند و به تبع آن از سوی بانکها نیز دیگر تسهیلاتی به این افراد پرداخت نشد و سرمایه‌ای را که خودشان داشتند به همراه عمر و جوانی‌شان در این راه و به واسطه آن سه عامل از دست دادند.
این تولیدکننده میگو بیان داشت: طبیعی است وقتی بانکها تسهیلاتی را به تولیدکنندگان پرداخت می‌کنند و بازپرداختی از سوی آنها صورت نمی‌گیرد مجددا تسهیلاتی به این افراد پرداخت نمی‌شود.
سالمی در پاسخ به این سؤال که آیا در حال حاضر با توجه به عدم بازپرداخت وام‌ها از سوی تولیدکنندگان میگو برای این افراد مشکلات حقوقی ایجاد شده، اظهار داشت: وثیقه‌هایی که در اختیار بانکها بوده توقیف شده همچنین ضامنین آنها به زندان افتاده‌اند و در حال حاضر هیچ انگیزه‌ای برای تولید باقی نمانده و این در حالی است که توجیه اقتصادی این طرح توسط دولت نوشته شد و دولت با اعلام حمایت از سرمایه‌گذاران از آنها خواست که وارد این صنعت شوند و به تولید در این زمینه بپردازند در حالیکه هیچ‌کدام از وعده‌های دولت در خصوص حمایت از تولیدکنندگان میگو محقق نشد و تولیدکنندگان در این بخش از ادامه مسیر منصرف یا به ناچار حذف شدند و عده‌ای نیز با کوهی از مشکلات تنها مانده‌اند.
وی در پاسخ به سؤال دیگر خبرنگار فارس، که در حال حاضر با این همه مشکلات که در نتیجه آن تعدادی از این صنعت خارج و تعدادی نیز حذف شدند چگونه هنوز هم افرادی در این صنعت حضور دارند و ادامه مسیر می‌دهند گفت: در استان سیستان و بلوچستان از سه فازی که حدود 120 مزرعه را تشکیل می‌دهد 10 درصد آن فعال است و این 10 درصد افرادی هستند که پس از گروه اول که پیشتازان و پیش‌قراولان طرح بودند کار را شروع کردند و با آن مشکلات بخصوصی که گریبان پیشتازان تولید میگو را گرفت مواجه نشدند.
این تولیدکننده میگو در ادامه افزود: دولت اگر بخواهد از این صنعت حمایت کند باید قیمت نهاده‌ها را پایین آورد به دلیل وارداتی بودن نهاده‌ها در این صنعت قیمت‌ها افزایش چشمگیری داشته به طوریکه قیمت هر کیلو غذای میگو از 350 به 2200 تومان افزایش یافته است. عوارض گمرکی در واردات مواد اولیه عاملی برای افزایش قیمت تمام شده میگو به شمار می‌رود.
سالمی گفت: اگر دولت حمایت کند و سودش را در بخش گمرکات نبیند طبیعتا قیمت نهاده‌ها پایین می‌آید و به دنبال آن قیمت تمام شده هر کیلو میگو کاهش یافته و با قیمت کمتری به دست مصرف کننده می‌رسد. در کشورهای اروپایی کارمزد در این صنعت به دلیل اینکه این صنعت اشتغال‌زا، ارز‌آور و پایدار است منفی است.
وی در ادامه افزود: در کشور ما متأسفانه برعکس است هر کسی به فکر سود خودش است. بجز پرورش‌دهنده که مواجه می‌شود با کلی افزایش قیمت، در نتیجه افزایش قیمت‌ها، قیمت تمام شده نیز بالا می‌رود و در نتیجه خلعی بین قیمت تولید و قیمت فروش پیش می‌آید که این خلاء قابل جبران نیست.
* بدون حمایت از صنایع جایگزین مطمئنی برای صادرات نفت نخواهیم داشت
این تولیدکننده میگو در پاسخ به این سؤال که آیا صادرات میگو داریم و وضعیت آن چگونه است بیان داشت: بله صادرات داریم، بستر آن فراهم است اما این بخش هم مشکلاتی دارد. یارانه و جوایز صادراتی در سالهای اول تولید به صادر‌کنندگان پرداخت می‌شد بطوریکه برای هر کیلو میگو مبلغی معین شده بود.
وی در ادامه افزود: طبق ضوابط پس از صدور محصول توسط تولیدکننده با ارائه مدارک مورد تأیید دستگاه‌های مربوطه و تایید آن مبلغ یارانه پرداخت شود که البته طولانی شدن زمان پرداخت یارانه‌ها و جوایز صادراتی از ارزش واقعی آن می‌کاست و زمانی به دست تولیدکننده می‌رسید که در نتیجه افزایش تورم سالانه ارزش مالی اولیه آن کم شده بود ضمنا پس از چالش‌های ایجاد شده در ابتدای دهه 80 نیز جوایز و یارانه‌های صادراتی به طور کامل حذف شده است.
این تولیدکننده میگو بیان داشت: وقتی شعار می‌دهیم که کشاورزی محور استقلال است و از نظر درآمد باید از صادرات نفت و درآمد حاصل از آن چشم‌پوشی کرد لازم است که صنعتی جایگزین برای آن داشته باشیم و از آن حمایت کنیم.
سالمی در خصوص وضعیت بازار داخلی میگو گفت: بازار داخلی هم نیازمند حمایت است، اگر بُعد ارز‌آوری آن هم مدنظر نباشد بازار داخلی برای این تولید جایگاه خوب و امنی می‌تواند باشد مضاف بر اینکه این محصول ارزش غذایی بالایی دارد و جزو مواد پروتئینی محسوب می‌شود.
* برای مصرف میگو در جامعه فرهنگ‌سازی لازم است مردم از ارزش غذایی میگو بی‌اطلاع‌اند
وی در ادامه افزود: برای مصرف این محصول متأسفانه فرهنگ‌سازی نشده و اغلب مردم از ارزش غذایی آن بی‌اطلاع‌اند و میگو را به عنوان کالایی لوکس می‌شناسند. در سبد خانوار مصرف سرانه میگو 300 گرم است ولی در کشورهای اروپایی این رقم حتی بیشتر از 10 کیلو است. اگر مصرف سرانه هر فرد در کشور فقط 100 گرم در سال باشد نه تنها تولید داخلی کفاف نمی‌کند بلکه نیاز به واردات هم خواهیم داشت.
این تولیدکننده با اشاره به تبلیغات گسترده و قابل ملاحظه برای محصولاتی مانند چیپس و پفک اظهار داشت: متأسفانه برای مواد غذایی مانند چیپس و پفک که هیچگونه ارزش غذایی ندارند بلکه بسیار مضرند تبلیغات گسترده‌ای انجام می‌شود و مصرف آن نیز در بین اقشار مختلف مردم بسیار زیاد است ولی برای ماده غذایی مانند میگو هیچگونه تبلیغاتی صورت نمی‌گیرد اگر هم تبلیغاتی باشد این تبلیغات توسط بخش خصوصی و با هزینه شخصی انجام می‌شود و نتوانسته نقش چندانی در آگاه‌سازی مردم ایفا کند.
سالمی همچنین به حضور دلالان و واسطه‌ها در بازار میگو اشاره کرد و گفت: از معضلاتی که می‌توان به آن اشاره کرد حضور برخی دلالان و واسطه ها است که فقط به دلیل در اختیار داشتن پول وارد بازار می‌شوند و محصول را از تولید کننده خریداری و با چند برابر قیمت در بازار عرضه می‌کنند که این عمل در نهایت به ضرر تولیدکننده و مصرف‌کننده تمام می‌شود.
وی در پاسخ به این سؤال که راه‌حل در این خصوص چیست و چه راهکاری باید اندیشیده شود گفت: برای کوتاه کردن دست واسطه‌ها خرید تضمینی توسط دولت می‌تواند راهکار مناسبی باشد بطوریکه محاسبه قیمت تمام شده محصول توسط دولت با در نظر گرفتن هزینه استهلاک کالاها، سود بانکی و سود سرمایه‌گذار انجام شود.
این تولیدکننده میگو گفت: در صورت بروز حادثه یا بیماری برای محصول و از بین رفتن آن تولیدکننده با توجه به اینکه سرمایه‌اش را از دست داده دیگر قادر نخواهد بود آن ضرر و زیان را جبران کند. حتی آماده‌سازی برای دوره‌های بعد و پاکسازی منطقه از آن بیماری نیز بر عهده پرورش‌دهنده است و دولت و شیلات هیچ حمایتی در این زمینه ندارد.
سالمی به وضعیت بیمه محصولات اشاره کرد و بیان داشت: متأسفانه بسیاری از مزارع با مشکل کمبود نقدینگی مواجه‌اند در نتیجه از بیمه محصول چشم‌پوشی می‌کنند و کسانی نیز که اقدام به این کار می‌نمایند در صورت ایجاد و بروز مشکلی برای محصول مبالغ پرداختی بابت خسارت از سوی بیمه‌‌ها بسیار اندک است بطوری که دردی از آنها را دوا نمی‌کند.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت بیمه حوادث غیرمترقبه گفت: در سالهای 85 و 86 در منطقه سیلی آمد و متعاقب آن ستاد حوادث غیرمترقبه اعلام کرد که این سیل در 100 سال گذشته بی‌نظیر بوده است و کلی خسارت در نتیجه آن به منطقه وارد شد و کلیه کارشناسی‌ها پس از آن صورت پذیرفت شیلات و بانکها برآورد خسارت کردند ولی علیرغم مشخص شدن خسارت وارده به استخرها، موتورآلات و سایر سازه‌ها هیچگونه پرداختی صورت نگرفت.
این تولیدکننده میگو در مورد تأثیر اجرایی شدن فاز اول هدفمندی یارانه بر روی این صنعت همچنین در صورت اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها اظهار داشت: در صورت افزایش قیمت تمام شده به دلایل مختلف از جمله واردات نهاده‌ها و مواد اولیه‌ای که کارخانه‌های تولید غذا و هچری‌های تولید بچه میگو به همراه دارند طبیعتا اگر دربخش هدفمندی یارانه‌ها افزایش قیمت انرژی داشته باشیم این عاملی می‌شود تا قیمت تمام شده محصول و نهاده‌ها نیز افزایش یابد و با توجه به اینکه یارانه‌‌ای به تولیدکننده تعلق نمی‌گیرد بنابراین قیمت‌تمام شده باز هم افزایش یافت.
سالمی در ادامه اظهار داشت: در صورت اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها باز هم مشکلات فاز اول به شکل شدیدتری تکرار خواهد شد و نتیجه آن چیزی جز افزایش هزینه‌های تولید نخواهد بود و در این بین پرورش‌دهنده با توجه به اینکه باید محصولش را هر چه سریعتر به فروش برساند مجبور است با قیمت نازلی محصول را به فروش برساند زیرا نگه‌داشتن محصول نیازمند پرداخت هزینه‌های گزاف سردخانه است همچنین با توجه به سررسید وام‌ها چاره‌ای جز فروش محصول به قیمت پایین ندارد و در نتیجه این عوامل تولیدکننده که زحمات زیادی را برای تولید محصول کشیده است یا متضرر می‌شود و یا ناچار با سود بسیار اندک محصولش را به فروش می‌رساند.
* تولید میگو محکوم به شکست و نابودی است
وی در ادامه گفت: چرخه تولید نیاز به حمایت دارد وقتی تولید‌کننده‌ای با تحمل مصائب و مشکل فراوان در نهایت دچار خسارت می‌شود ناچار است بالاخره از این چرخه خارج شود و راه دیگری برایش نمی‌ماند.
این پرورش‌دهنده میگو در پاسخ به این سؤال که آیا با وجود این مشکلات شما راه را ادامه خواهید داد یا اینکه بالاخره از مسیر تولید میگو خارج می‌شوید گفت: با این شرایط امکان ندارد بتوانم راه را ادامه بدهم. نهایتا 2 یا 3 سال آینده من نیز مانند دیگران از این مسیر حذف می‌شوم. طبیعی است هیچ کس حاضر نیست سرمایه‌گذاری کند، زحمت بکشد و در آخر هم جز ضرر و زیان چیزی نصیبش نشود سال 74 که وارد این صنعت شدم اگر در بخش مسکن سرمایه‌گذاری می‌کردم طبیعتا از لحاظ مالی وضعیت بسیار مطلوب‌تری نسبت به حال داشتم.
سالمی در خصوص اینکه آیا از ورود به این صنعت و پرداختن به کار تولید پشیمان شده‌اید یا خیر، اظهار داشت: خیر، پشیمان نیستم به دلیل اهداف مقدسی که پیرامون این قضیه داشتم تولیدکنندگان به دلیل عرق ملی از واسطه‌گری و واسطه بودن خوشمان نمی‌آید اگر دولت حمایت کند باز هم آستین‌ها را بالا خواهیم زد و این مسیر را ادامه می‌دهیم.
وی افزود: تولیدکننده نیاز به حمایت دارد در این شرایط نه تنها حمایت نمی‌شویم بلکه با تهدید نیز مواجهیم علیرغم اجرایی نشدن مصوبه بخشش جرایم دیرکرد شیلات به تولیدکنندگان میگو می‌گوید گر امسال تولید نکنید آن مصوبه شاملتان نمی‌شود.
این تولیدکننده میگو درخصوص اینکه در صورت خروج از این صنعت آیا باز هم به کار تولیدی می‌پردازید یا خیر گفت: متأسفانه به دلیل عدم حمایت دولت از تولید و اینکه در کشور تولید محکوم به نابودی و شکست است و علی‌الخصوص تولیدی که با جاندار سر و کار دارد که به واسطه ماهیت آن احتمال خسارت نیز در آن بسیار است به هیچ عنوان حاضر به ادامه کار تولید نیستم.
سالمی در خصوص تأثیر اشتغالزایی این صنعت در منطقه سیستان و بلوچستان چگونه بوده است، گفت: از لحاظ اشتغالزایی این صنعت در منطقه تأثیر بسیار مفیدی دارد. سیستان و بلوچستان منطقه صفر مرزی است مردم در این منطقه برای گذران زندگی به قاچاق روی می‌آورند البته نه قاچاق موارد مخدر بلکه قاچاق سوخت، آرد و ... . تولید کنندگان میگو به واسطه صنعت میگو در این منطقه اشتغال پایدار ایجاد کردند و طبیعی است اگر فردی که سرپرست خانوار می‌باشد به عنوان یک کارگر در بخش پرورش میگو مشغول به کار باشد از نظر اجتماعی جایگاه بسیار مطلوب‌تری نسبت به یک قاچاقچی سوخت خواهد داشت.
وی در ادامه بیان داشت: حضور تولیدکنندگان میگو با تحمل شرایط سخت از نظر اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی در استان سیستان و بلوچستان تأثیر چشمگیری داشته است ولی متأسفانه نتیجه آن برای تولیدکنندگان مطلوب نبوده است.
این تولیدکننده میگو در ادامه گفت: آب خوردن در این منطقه تانکری 140 هزار تومان است در استان سیستان و بلوچستان حدود 4 هزار هکتار زمین کاملا مستعد برای پرورش میگو وجود دارد که نیاز به حمایت دولت دارد.
سالمی در خصوص اینکه چه تمهیداتی به منظور شکوفایی و رونق در این صنعت باید اندیشیده به چند مورد اشاره کرد و بیان داشت: اول) معافیت‌های گمرکی واردات مواد اولیه کارخانه‌های غذا و تولید لارو میگو جهت کاهش قیمت تولیدات، دوم) کاهش کارمزد تسهیلات پرداختی از سوی بانکها (در‌حد صفر) ، سوم) فرهنگ سازی و تبلیغات مستمر جهت مصارف داخلی از سوی دولت و دستگاه‌های ذیربط، چهارم) خرید تضمینی با در نظر گرفتن سود سرمایه‌گذاری و استهلاک مزارع پرورش میگو.
وی همچنین در ادامه به چند مورد دیگر اشاره کرد و اظهار داشت: پنجم) به اجرا در آمدن کامل مصوبه سال 86 هیئت دولت در رابطه با بخشودگی کلیه سود و جرائم و بازپرداخت اصل یا باقیمانده تسهیلات داده شده در درازمدت بدون کارمزد، ششم) بازسازی و مرمت کلیه مجتمع های تولید میگو و زیر ساخت ها از سوی دولت، و هفتم) پرداخت تسهیلات سرمایه در گردش مورد نیاز تولید با کارمزد کم و ضوابط بسیار سهل و آسان است.
* دولت در زمینه فراهم‌سازی بستر تولید از سود خود در برخی بخش‌ها چشم‌پوشی کند
این تولید کننده میگو بیان داشت: همانطور که ما تولیدکنندگان میگو برای ایجاد اشتغال پایدار از بسیاری از راحتی‌ها خود گذشتیم و به این استان آمدیم دولت نیز باید از سودش در بخش‌های مختلف از جمله گمرکات، بانکها و ... در راستای تولید و اشتغال پایدار بکاهد و به محرومیت‌زدایی توجه بیشتری کند تا به این ترتیب حتی افرادی که عشق و علاقه‌ای به محرومیت‌زدایی و ایجاد اشتغال پایدار هم ندارد و هدفشان کسب سود خالص است در این مناطق حضور یابند.
