به گزارش مشرق، با مراجعه به منابع تاريخي پاسخ اين سوال روشن خواهد شد:

بر اساس گواهي تـاريـخ و تـصـريـح شـيـخ مـفـيـد و طـبـري، پـس از آن کـه مـسـلم بـن عـقيل وارد کوفه شد، مستقيما به خانه مختار وارد شد، مختار او را گرامي داشت و رسما از او اعلام حمايت و پشتيباني کرد.(1)

بلاذري مي‌نويسد: خانـه مختـار محل ورود مسلم بود.(2) اما با ورود مزوّرانه و غـيـرمـنتظره ابن زياد به کوفه، ناگهان اوضاع به هم ريخت و مسلم صلاح ديد از خانه مختار بـه خـانـه هـانـي بـن عـروه، کـه مرد مقتدر و با نفوذ شيـعـه در کوفه بـود، نقل مکان کند.

مختار پس از ورود مسلم، آرام ننشست و پس از بيعت با مسلم، به منطقه خطرنيّه و اطراف کوفه براي جمع آوري افراد و گرفتن بيعت براي مسلم حرکت کرد. اما با دگرگوني اوضاع کوفه و تسليم مردم در مقابل ابن زياد، دوباره به کوفه بازگشت.

ابن زيـاد دسـتور داد که دعوت کنندگان امام حسين(عليه السلام) و حاميان مختار با او بيعت کنند، وگرنه دستگيـر و اعدام مي‌شوند. ابن اثير نوشته است: هنگام دستگيري مسلم و هاني، مختار در کوفه نبود و او براي جذب نيرو به اطراف شهر رفته بود و وقتي خبر ناگوار دستگيري مسلم را شـنـيـد، بـا جمعي از افراد و يارانش به کوفه آمد. هنگام ورود به شهر، با نيروهاي مسلح ابن زياد بـرخـورد کـرد و در پـي يـک گـفت و گوي لفظي شديد، بين آنان و مختار و افرادش، درگيري پـيـش آمـد و فـرمـانـده آن گـروه مـسـلح کـشته شد و افراد مختار متفرق شدند؛ زيرا مقاومت را به صـلاح نـديـدنـد؛ مـخـتـار از آنـان خـواست محل را ترک گويند تا ببينند چه پيش خواهد آمد.(3)
ابن زياد پس از مسلط شدن بر اوضاع و شهادت مسلم و هاني، به شدت در جست و جوي مختار بـود و براي دستگيري او جايزه‌اي معيّن کرد.(4)

دستگيري مختار توسط ابن زياد

يکي از دوستان مختار بـه نـام هاني بن جبّه، نزد عمرو بن حريث، نماينده ابن زياد رفت و ماجراي مخفي شدن مختار را به عمرو اطلاع داد. عمرو به آن شخص گفت: به مختار بگويد مواظب خود باشد که تحت تعقيب است و در خطر مي‌باشد.
مختار به حمايت عمرو نزد ابن زياد رفت. وقـتـي چـشـم ابـن زياد به مختار افتاد، فرياد زد: "تو هماني که به ياري پسر عقيل شتافتي؟ "مختار قسم ياد کرد که من در شهر نبودم و شب را هم نزد عمرو بن حريث به سر بردم."(5)

ابن زياد که عصباني بود، عصاي خود را محکم به صورت مختار کوبيد، به طوري که از نـاحيه يک چشم صدمه ديد. عمرو برخاست و از مختار دفاع کرد و شهادت داد که او در ماجرا نبوده و بـه وي پناهنده شده است. ابن زياد کمي آرام گرفت و گفت: "اگر شهادت عمرو نبود، گردنت را مي‌زدم." و دستور داد مختار را به زندان افکندند.

همچنان در زندان بود تا امام حسين(عليه السلام) به شهادت رسيد.(6)
با توجه به اين مطالب مشخص مي شود که اوضاع کوفه در هنگام قيام امام حسين(ع)،بگونه اي بود که مختار نتوانست در قيام امام حسين(ع) شرکت کند.

پي نوشتها:

1 - الارشاد، ص 205؛ تاريخ طبري، ج 5، ص 355
2- انساب الاشراف، ج 6، ص 376.
3- کامل ابن اثير، ج 4، ص 169.
4- تـاريـخ طـبـري، ج 5، ص 381؛ کـامـل ابـن اثـيـر، ج 4، ص 36.
5- مقتل الحسين(ع) ، ابي مخنف، ص 268-270.
6- انـسـاب الاشـراف، ج 6، ص 376- 377؛ کامل ابن اثير، ج 4، ص 116؛ مقتل ابي مخنف، ص 271؛ البداية والنهاية، ج 8، ص 249.

خبرآنلاين