اين گل بهاري از اواسط ارديبهشت تا اواخر خرداد رويش دارد و از خواص درماني فراواني برخوردار است. طبيعت گلاب گرم است و مقوي معده، قلب، كبد و اعصاب بوده و آرامبخشي قوي به حساب ميآيد. به همين دليل است كه قديميترها مصرف گلاب را در روزهاي سخت و پرتنش لازم ميدانستند. اين مايع خوشبو و معطر تا حدودي تحريككننده جريان خون بوده و بافت پوست را به توليد سلولهاي جديد تحريك ميكند.
خوردن گلاب براي رفع سردرد و بوي بد دهان مفيد است و همچنين تحريككننده هورمونها بنیز هست. پزشکان خوردن گلاب را به بيماران قلبي توصيه ميكنند و نوشيدن روزانه يك ليوان دوغ مخلوط با گلبرگهاي گل محمدي را براي تنظيم كار جهاز هاضمه خصوصا در روزهاي گرم سال را بسیار عالی می دانند..
گلاب گیری:
طبق سنت قديم، براي هر 30 كيلوگرم گل، 50 ليتر آب در نظر ميگيرند كه گلاب حاصل از اين مقدار 30 ليتر است و به آن «گلاب مايه يا عطري» گويند. از تقطير مجدد گلاب مايه، فرآوردهاي به دست ميآيد كه به آن «گلاب دو آتشه» يا استاندارد گفته ميشود.
اين نوع مرغوبتري از گلاب است كه مزه و بوي آن بسيار تلختر از گلاب مايه است ولي به دليل آنكه آب به كار رفته در آن بيشتر تبخير شده و گلاب حاصله غليظتر است بيشترين اثر درماني را دارد لذا تهيه اين گلاب براي مصارف خانگي و درماني مناسب است. البته از تقطير مجدد، گلاب دوآتشه غليظتري به دست ميآيد كه بسيار معطر است و در حقيقت آن را «گلاب ناب و خالص» مينامند كه كمتر در بازار عرضه ميشود.
گاهي نيز از گلهايي كه به صورت تفاله درآمدهاند به همراه كمي گل تازه براي توليد مجدد گلاب استفاده ميشود كه گلاب به دست آمده را «پساب» گويند كه كيفيت بسيار نازلي دارد و طبيعتا اثرگذاري ضعيفي داشته و در اصل خاصيت درماني ندارد.
توصيههایی در مورد تولید و نگهداری گلاب
1ـ از آنجا كه گلاب در اثر ماندگاري زياد اثر خود را از دست ميدهد نبايد آن را بيش از يك سال نگه داشت. گلاب را بايد در يخچال و ظروف شيشهاي رنگي نگهداري كنيد و اين را بدانيد كه اسانس گلاب نسبت به مواد تشكيلدهنده ظروف پلاستيكي واكنش نشان داده و كيفيت خود را از دست ميدهد. لذا از نگهداري آن در اين نوع ظروف اجتناب كنيد.
2ـ محيط و تمامي وسايلي كه براي توليد گلاب به كار ميروند بايد استريل باشد. زيرا در غير اين صورت، قارچ و كپك ميتواند در آن رشد كرده و به اين ترتيب موجب كدورت گلاب و تجزيه مواد موثره آن شود كه به اين ترتيب نهتنها اثر درماني نخواهد داشت، بلكه عوارض جانبي نيز دارد لذا هنگام خريد گلاب به شفافيت آن توجه كنيد و محصولي را كه داراي تاريخ مصرف و كد بهداشتي است انتخاب نماييد.
3ـ توجه داشته باشيد با مصرف گلاب در بالاي مايع آن هوا جمع خواهد شد كه اكسيژن آن ميتواند موجب اكسيد شدن اسانس گلاب شود كه با وجود آنكه ضرري براي مصرفكننده ندارد، فايدهاي هم نخواهد داشت.
خواص درمانی گلاب:
گل سرخ گلابگيري داراي تانن، كوئرستيرن، اسيد گاليك، اسانس معطر و يك ماده رنگي است. گل سرخي كه از آن گلاب ميگيرند، مقوي قلب، معده، كبد و اعصاب بوده و براي قوه حافظه مفيد است و در بيماريهاي سل و اسهالهاي مزمن و گلو درد و سردرد و بيماريهاي اعصاب مورد استفاده قرار ميگيرد. طبيعت گلاب گرم است و بعضي از اقسام سرفهها را درمان ميكند.
گلاب ضداستفراغ بوده و در رفع خلط خوني موثر است. نوشيدن و بوييدن گلاب براي درمان سر درد ناشي از استنشاق هواي كثيف و شنيدن جار و جنجال مفيد است. همچنين بوييدن گل محمدي، موجب آرامش و تمدد اعصاب ميشود و از استرس و فشارهاي رواني ميكاهد.
برگهاي گل محمدي را وقتي با قند نرم بسايند، خميري ساخته ميشود كه آن را «گلقند» گويند كه مسهلي بسيار قوي است.
روزانه نوشيدن دوغ مخلوط با كمي گلبرگهاي گلمحمدي براي تنظيم كار جهاز هاضمه بسيار نافع است.
جهت رفع بوي بد دهان كه ممكن است در اثر جمع شدن صفرا در معده با نشانههايي نظير تلخي دهان، كمي اشتها و زردي چشم باشد، بهتر است از روش غرغره گلاب با قدري سركه استفاده كنيد.
از جوشانده گل محمدي، جهت التيام اورام چشم و شستشوي زخمها استفاده ميشود. خوردن گلاب از ميل جنسي ميكاهد، ولي در عوض براي رفع سردرد و تقويت اعصاب مفيد است.
اگر 100 گرم فشرده گلبرگ تازه گل گلاب را با 100 گرم روغن كنجد و يا روغن زيتون بجوشانيد از آن روغني باقي ميماند كه مسكن التهاب معده بوده و در تسكين دردهاي موضعي اثر شفابخش دارد.
همچنین گلاب برای زمان خواب نیز بسیار عالی است و شما می توانید با استفاده از یک پارچه که به گلاب آغشته شده است به راحتی بخوابید.
شما می توانید از گلاب در غذاهایی مانند قیمه و یا برای طبخ شله زرد استفاده کنید. همچنین شما می توانید از آن به عنوان نوشیدنی نیز لذت ببرید. برای مثال می توانید از آن در کنار چای استفاده کنید.
برای تهیه چای گلاب تنها کافی است تا آب را بگذارید تا جوش بیاید و سپس چای و شکر را به آن اضافه می کنیم. سپس بعد از چند دقیقه هل و گلاب را چای اضافه می کنیم و بعد از 15 دقیقه می توانید آن را میل کنید.