به گزارش مشرق، «صدا، دوربين، حرکت». همه عوامل سر صحنه هستند تا صحنه اي حادثه اي و اکشن خلق شود. ناگهان ۲ خودرو با هم برخورد مي کنند، انفجاري صورت مي گيرد يا خودرواي واژگون مي شود. در صحنه اي ديگر هم بازيگري خودش را از ارتفاع پرت مي کند و بعد از دستور کات کارگردان، کار تمام مي شود. تمامي اين صحنه هاي خوب توسط گروه پر تلاش و حرفه اي بدل کار خلق مي شود تا بر جذابيت فيلم افزوده شود.
بدل کاران به خاطر عشق و علاقه، به اين حرفه وارد شده اند و به همين سبب تمامي خطرهايش را به جان مي خرند. در صورتي که از وضعيت دستمزدها و از همه مهم تر نداشتن امنيت شغلي، بيمه و بازنشستگي گله دارند. آن ها نمي دانند اگر روزي اتفاقي براي شان افتاد، آيا امنيت شغلي و بيمه اي وجود دارد که ادامه زندگي بدهند يا خير؟ نمونه بارزش فوت «پيمان ابدي» بدل کار کشورمان بود.
در گزارش پيش روي تان با برخي از بدل کاران، درباره مشکلات حرفه اي آن ها صحبت کرديم.
احسان صالحي شهرابي: به حرفه ما بها داده نمي شود. کارهاي بسيار خطرناکي را مثل پريدن از ساختمان، پرت شدن و تصادف با خودرو انجام مي دهيم. در حرفه بدل کاري امکانات کمي داريم. اگر هم بخواهيم امکانات را سر صحنه ببريم، تهيه کننده هزينه آن را متقبل نمي شود. دستمزد پاييني به ما داده مي شود و هنگام پرداخت چانه هم مي زنند. تهيه کننده وقتي قراردادي با گروه بدل کاران مي بندد، مي گويد که همگي تان بيمه هستيد. اما وقتي کار تمام مي شود متوجه مي شويم که ما را بيمه نکرده اند. وقتي از آن ها تقاضاي اورژانس و آتش نشاني براي برخورد با خودرو مي کنيم، هيچ کدام شان سر صحنه حضور ندارند. هميشه مورد بي مهري قرار مي گيريم. اگر علاقه نباشد نمي توان در اين حرفه ماندگار شد.
سهند خدابنده لو: تهيه کننده ها ادوات و ابزار لازم را در اختيار ما نمي گذارند اما من از حرفه ام راضي هستم. مرگ «پيمان ابدي» با توجه به اين که تمامي جوانب ايمني رعايت شده بود، يک اتفاق بود. حرفه ما پر خطر است اما امنيت شغلي نداريم. دستمزدها در حد متوسط است پس از آن که سرپرست گروه با تهيه کننده قرارداد مي بندد و دستمزد را دريافت مي کند، با توجه به سختي کار دستمزد ما را پرداخت مي کند.
ميشکا سيلاني: به خاطر هيجان حرفه بدل کاري را انتخاب کردم. متأسفانه کشور ما امکانات و ابزار بدل کاري کشورهاي ديگر را ندارد، هم چنين به لحاظ بيمه و بازنشستگي حمايت نمي شويم و چون بدل کاري را به عنوان يک حرفه رسمي نمي شناسند به ما مجوز آموزش داده نمي شود. بعد از درگذشت «پيمان ابدي» تهيه کننده ها حاضر نيستند دستمزد زيادي به ما بدهند در صورتي که ممکن است دستمزد زيادي به يک بازيگر بدهند اما حاضر نباشند براي اين که صحنه خوبي در فيلم شان اجرا شود هزينه کنند. وقتي سر کاري مي رويم، از سوي تهيه کننده بيمه مي شويم. ولي اگر در حين تمرين، اتفاقي براي ما بيفتد بيمه نيستيم. در صورتي که خلبان ها و آتش نشان ها بيمه هستند. در حالي که ما هم شغل پرخطري داريم و بايد بيمه شويم.
محمدرضا شجاع: مشکل عمده ما اين است که يک حامي مالي خوب براي انجام و ثبت کارهاي مان نداريم. هر زمان هم که فيلمي ساخته مي شود، تهيه کننده ها امکانات زيادي در اختيارمان نمي گذارند. بعد از فوت «پيمان ابدي»، توانستيم فدراسيون بدل کاري را به نام ايران به ثبت برسانيم. در کشور ما جان بدل کار براي تهيه کننده ها اهميت ندارد. دستمزدهايي را هم که پرداخت مي کنند راضي کننده نيست.اگر ما اين حرفه پرخطر را انتخاب کرديم به خاطر علاقه و عشق است.
اصغر يحيي زاده: بزرگان سينماي ايران به هيچ عنوان بدل کاران را نمي بينند. کارهاي خطرناک وسخت را ما انجام مي دهيم، سودش را ديگري مي برد. انتظار داريم از حرفه ما حمايت شود. ما که تا آخر عمر نمي توانيم حرفه خود را ادامه دهيم چون امنيت شغلي نداريم. تنها سر صحنه فيلم برداري بيمه مي شويم.
من به شخصه به خاطر علاقه اي که به بدل کاري دارم در اين حرفه فعاليت مي کنم و به پاي آن هم مي سوزم. دستمزد ما بدل کاران به سرپرست گروه پرداخت مي شود. او نيز با توجه به سختي کار، دستمزد ما را مي دهد. به طور مثال دستمزد پرش از روي خودرو يا ارتفاع از ۱۰۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان، متفاوت است.
اميرحسين خنجري: در سال هاي اخير گروه هايي وارد کار شده اند که حرفه و فن بدل کاري را ياد ندارند. اين گروه هاي غير مجاز دستمزدهاي پايين دريافت مي کنند و ارزش کار ما را پايين مي آورند. تنها آرزوي مان اين است که مسئولان براي اين شغل ارزش قائل شوند. خيلي از کارگردان ها وقتي کار تمام مي شود، در حد يک روبوسي و تشويق از ما تشکر مي کنند. ما هميشه براي اين که آسيبي نبينيم شايد ۵۰ درصد از هزينه دستمزدمان را براي گروه، امکانات مي خريم يعني به کشور تجهيزات وارد مي کنيم.
عليرضا فتحي رئيس انجمن بدل کاران: من به عنوان مسئول بدل کاران تعهدي براي بيمه آن ها ندارم و نمي توانم هر کسي را بيمه کنم. افرادي که براي شان کارت عضويت صادر کردم، زير نظر خانه سينما بيمه هستند. البته يک سري آقايان يک ساک دست شان مي گيرند و از اين دفتر به آن دفتر مي روند و خودشان را بدل کار معرفي مي کنند. ۹۰ درصد جوانان کشور علاقه مند هستند بدل کار شوند.
سينماي ما چه قدر گنجايش اين حرفه را دارد؟ مگر در سال چند فيلم اکشن ساخته مي شود؟ هنوز حرفه بدل کاري در ايران جايگاه خود را نيافته است. خيلي از آقايان با اين حرفه، تخصصي برخورد نمي کنند، در نتيجه بايد ما سر دستمزدها چانه بزنيم و صد در صد دستمزد بدل کاران ما نسبت به کشورهاي ديگر پايين است. بدل کار يعني عاشق. عاشق هم دنبال دستمزد بالا نيست. پيشنهاد مي کنم هر کسي دنبال پول زياد است برود بازار.
بدل کاري تجارت خانه نيست بلکه عشق است. کسي به خاطر درآمد وارد حرفه بدل کاري نشده است. انجمن بدل کاران هم قرار است زير نظر سازمان سينمايي کشور فعاليت کند. حرفه بدل کاري هنوز به خوبي شناخته نشده است. متأسفانه امنيت شغلي هم نداريم بنابراين نمي توانيم تهيه کننده ها را موظف کنيم که با گروه هاي حرفه اي که عضو بدل کاران سينماي ايران هستند کار کنند. سال هاست که براي امنيت بدل کاران در جلسه هاي مختلف شرکت کرده ايم ولي متأسفانه تا کنون به نتيجه اي نرسيده ايم.
* خراسان
