دولت سالهاست براساس طرحی به دنبال نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی و جاده ای است که در قالب این طرح میانگین سن این ناوگان را کاهش دهد که هم در کاهش آلودگی هوا و هم در مصرف سوخت موثر است.

در چارچوب این طرح ۱۷۶ هزار و ۵۰۰ کامیون، اتوبوس، مینی بوس، کامیونت درون و برون شهری باید نوسازی شود که در همین راستا اوایل سال جاری بود که طرح نوسازی کامیون های برون شهری در دستور کار سازمان راهداری قرار گرفت.

مسئولان این سازمان اعلام کردند به دلیل آنکه قیمت ارز در کشور بالا رفته است قیمت تمامشده کامیون ساخت داخل نیز بالا رفته است که این مسئله موجب شده است تا رانندگان نتوانند به خودروی روز دنیا دست پیدا کنند؛ از این جهت موضوع واردات کامیون های سه سال کارکرد مطرح شد.

بعد از انکه این موضوع رسانه ای شد بسیاری سازندگان خودروهای سنگین نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و اعلام کردند در حالی که دولت باید از تولیدکنندگان ناوگان خودروهای سنگین حمایت کند تصمیم به واردت خودروهای سنگین گرفته است.

مشاورسازمان راهداری در امر نوسازی خودروهای سنگین در این خصوص اظهار کرد: در خرداد ماه فراخوان واردات کامیون‌های زیر ۳ سال ساخت اروپایی، ژاپنی و کره‌ای را منتشر کردیم که از آن زمان تا کنون، حدود ۲ هزار دستگاه از این ناوگان در گمرکات از طریق مرزهای کشور وارد شده و باید ثبت سفارش شوند؛ ضمن اینکه استانداردهای متناسب با کشور از جمله استانداردهای آلایندگی را هم می‌بایست دریافت کنند.

وی افزود: در حال دریافت خدمات پس از فروش و همچنین در حال گرفتن استانداردها هستیم و امیدواریم ظرف حداکثر یک تا ۲ ماه آینده این ناوگان به دست مصرف کنندگان و رانندگان برسد.

یکی از نمایندگان سابق مجلس طی گفت‌وگویی اعلام کرده است کامیون های وارداتی که گفته می شود سه سال کار کرد هستند عملا کامیون های از رده خارج شده اند که بارها و بارها اورهال شده و چندین مرتبه کیلومتر شمار آنها صفر شده اند.

در همین رابطه یکی از ترخیص کاران گمرک بازرگان نیز اعلام کرده است بیش از ۴۰۰ تریلر در انتظار ترخیص و فروش در مرز ماکو قرار دارند. اغلب این تریلی‌ها بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار کیلومتر کار کرده اند. که عملا می توان نام از رده خارج شده را بر روی این تریلر ها گذاشت.

بنابراین باید گفت ورود این ناوگان به حمل و نقل جاده ای علاوه بر اینکه نمی تاند مشکل آلودگی هوا را برطرف کند بلکه خسارت های سنگینی را به رانندگان و مالکان این تریلر ها خواهد زد.

محمد سینا خلیفه یکی از کارشناسان خودروهای سنگین و حمل و نقل جاده ای به خبرنگار ما گفت: واردات کامیون های کارکرده با بهانه کاهش سن ناوگان حمل و نقل جاده ای صورت گرفت و بارها مسئولان وزارت راه اعلام کردند چون قیمت خودروهای سنگین ساخت داخل گران است بنابراین می توانیم با این کار خودروهای روز خارجی را وارد کنیم تا رقابت ایجاد شود و قیمت خودروهای سنگین ساخت داخل نیز کاهش یابد.

وی ادامه داد:  اکنون خودروهایی وارد کشور شده اند که بابتش ده ها هزار دلار پول پرداخت شده است که اولا ظاهر این خودروها سالم است اما متاسفانه با بررسی های صورت گرفته باطن این خودروها چندان قابل تعریف نیست زیرا به طور میانگین هر کدام از این خودروها چندین بار کیلومتر شمارشان صفر شده است.

خلیفه با تاکید براینکه این خودروها نیاز به قطعه دارند، گارانتی شان تمام شده و نمایندگی هایی در داخل کشور ندارند که آنها را تعمیر کند بنابراین مشخص نیست با چه هدفی این خودروها وارد شده اند.

به گفته این کارشناس خودروهای سنگین اگر دولت به جای واردات این خودروها ارز در اختیار خودروسازان داخلی قرار میداد و از تولید داخل حمایت می کرد قطعا خودروهای باکیفیت داخلی می توانست با قیمت مناسب تری به دست مصرف کنندگان برسد ولی مشخص نیست چرا و به چه دلیلی تصمیم به این کار گرفته شد.

وی اظهار کرد: برای فروش خودروهای داخلی می شد راه کارهایی را به کار بست و با بانک ها هماهنگی کرد که خودروها با اقساط بیشتری به دست مصرف کننده و راننده برسد ولی ظاهرا نفع عده ای در واردات این خودروهای اسقاطی خارجی بود و دنبال این بودند که از این خودروها نیز سود کنند و هیچ منفعتی برای رانندگان و مالکان خودروها نخواهد رسانید.

علاوه بر این واردات خودروهای تجاری نظیر کامیون و اتوبوس و ... آن‌هم به صورت دست دوم و کارکرده ارزبری زیادی دارد که می‌توان به جای آن با حمایت از تولیدکنندگان داخلی علاوه بر رونق تولید داخل کشور، صرفه جویی ارزی نیز داشت.

به عنوان نمونه سعید لیلاز معاون بازاریابی و فروش ایران خودرودیزل در این خصوص گفته بود:‌ این که در قوانین تحریم امریکا علیه ایران، واردات خودروی ساخته شده از تحریم مستثنی شده باید ما را به فکر بیاندازد از این رو تصمیم گیران باید میان واردات و ساخت داخل به صورت عادلانه رفتار کنند یعنی در حالی که قیمت گذاری در محصولات ما از طرف سازمان‌های نظارتی مانند سازمان حمایت انجام می‌شود واردکننده هیچ محدودیتی ندارد.به عنوان نمونه همین اتوبوسی که در تهران تحویل می‌دهیم اگر بخواهند وارد کنند ۲۰ تا ۳۰ درصد گرانتر در می‌آید، و نکته بعدی این که با وجود محدودیت‌های ارزی چگونه می‌خواهند ارز مورد نیاز واردات اتوبوس را تامین کنند.

گذشته از نکاتی که تاکنون درباره معایب واردات کامیون‌های کارکرده خارجی مطرح شد، طبق قانون، کامیون‌هایی می‌توانند وارد شوند که پیش‌تر زیرساخت تولید و به تبع آن، خدمات پس از  فروش آنها در کشور ایجاد شده باشد. بنابراین به نظر می‌رسد هرچند وجود مشکلات خدمات پس از فروش به‌عنوان یک چالش کلی برای کامیون‌های دست دوم مطرح است.