به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، گل سوسن چلچراغ نخستین گیاهی است که به عنوان میراث ملی در ایران به ثبت رسیده است. از آنجا که شکوفه‌‌های این گل با رنگ سفید به صورت واژگون باز می‌‌شوند نام سوسن چلچراغ به خود گرفته است. انتهای گلبرگ‌های آن پوشیده از دانه‌‌های برجسته و پرچم‌های بسیار بلند است. قامت این گل حدود یک متر است.

گل سوسن چلچراغ از جمله گل‌های نادر و کميابي است که تاکنون، فقط در دو نقطه جهان يکي در روستاي داماش و ديگري در منطقه "لنکرن" جمهوري آذربايجان شناسايي شده است. اين گل زيبا نخستين بار توسط يک محقق انگليسي به نام «لدر بودي» کشف شد و در سال 1354، از سوي اداره کل محيط زيست استان گيلان، زيستگاه اين گل کمياب به عنوان اثري طبيعي و ملي به ثبت رسيد.


در گذشته، در هفت نقطه روستای داماش در حدود شش هکتار، اين گل به ثمر مي‌نشست، ولي متأسفانه امروزه، فقط در يک نقطه در حدود دو هکتار به ثمر مي‌نشيند كه از سوي اداره محيط زيست شهرستان رودبار مورد حفاظت قرار مي‌‏گيرد.

هر ساله، در نيمه دوم خرداد، هنگامي که سوسن چلچراغ به گل مي‏‌نشيند، از طرف سازمان محيط زيست يک روز به نام روز طبيعت و گل‌گشت تعيين مي‌‏شود و جشنواره باشکوهي در اطراف داماش برگزار مي‌‏شود؛ اهالي منطقه عمارلو با لباس‌های محلي زيبا در آن شرکت می‌کنند و با شادي و نشاط به رقص و پايکوبي و انجام ورزش‌های بومي می‌پردازند.همچنين در اين روز، بازارچه‌های محلي برپا مي‌‏شود و ترانه‌هاي دلنشين روستايي با همراهي سازهاي ني، تنبک، تنبور، کمانچه و سنتور به گرمي جشنواره سوسن چلچراغ مي‌‏افزايند.