سرویس اقتصاد مشرق- حسن روحانی در جلسه هیات دولت، از دو ویژگی مهم لایحه بودجه ۱۴۰۰ سخن گفت، یکی متکی نبودن به نفت و دیگری کاهش نرخ ارز که هر دو مورد، اطلاعات روحانی برخلاف آمار و ارقام بودجه است.

روحانی پیام   لایحه بودجه ۱۴۰۰ را متکی نبودن به نفت عنوان کرد و گفت: این پیام به این معنا نیست که نفت نفروشیم. نفت استخراج می‌کنیم و می‌فروشیم اما مهم این است که بودجه جاری ما بودجه نفت نباشد. برای توسعه کشور از نفت حتما استفاده می‌شود.  

روحانی در ادامه به اصلاح نرخ ارز در بودجه اشاره کرد و ابراز داشت: ما در این بودجه اعلام کردیم که قیمت امروز ارز کاهش خواهد یافت، این یکی از نقاط مهم بودجه ما است که ارزش پول ملی تقویت می‌شود. لذا ارز را بر مبنای ۱۱۵۰۰ تومان نوشته شده، هیچ کدام از این‌ها آرزو نیست بلکه دولت به دقت محاسبه و بررسی کرده و حاضر است که همه جزئیات آن را برای مردم توضیح دهد.

افزایش وابستگی بودجه به نفت

در حالی که روحانی متکی نبودن بودجه ۱۴۰۰ به نفت را ویژگی مهم آن خوانده است، اما اتفاقا و کاملا برعکس، لایحه بودجه ۱۴۰۰ به شدت به نفت وابسته‌تر شده است.

 لایحه بودجه سال آینده با افزایش ۸ برابری درآمد نفت بسته شده است. بر اساس برآوردها درآمد فروش نفت کشور تا آخر امسال ۲۳ هزار میلیارد تومان خواهد بود در حالی که در بودجه ۵۶.۹ هزار میلیارد تومان دیده شده بود.

اما دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، رقم درآمدهای نفتی را حدود ۱۹۹ هزار میلیارد تومان دیده یعنی ۸ برابر عملکرد امسال افزایش داده است.  

برای تحقق ۱۹۹ هزار میلیارد تومان درآمد نفتی در بودجه، ایران باید بتواند ۲.۳ میلیون بشکه در روز نفت بفروشد و کل درآمد آن هم قابل دسترس باشد، یعنی شرایط عاری از تحریم که قطعا غیرممکن است.

وابستگی بودجه سال آینده به درآمد نفت ۲۷۵ هزار میلیارد تومان شامل ۱۹۹ هزار میلیارد تومان درآمد فروش نفت و ۷۵.۵ هزار میلیارد تومان برداشت دولت از سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی است. این در حالی است که وابستگی بودجه امسال به درآمد نفت ۱۲۹هزار میلیارد تومان شامل ۵۶۹۰۰ میلیارد تومان درآمد فروش نفت و ۷۲۱۰۰ میلیارد تومان برداشت از صندوق توسعه ملی بود. به عبارت دیگر مصرف درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است.

وابستگی بودجه جاری به نفت

روحانی همچنین از عدم وابستگی بودجه جاری به نفت، به عنوان یکی دیگر از ویژگی‌های لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ سخن گفت که این ادعا هم اشتباه است.

کل هزینه‌های جاری لایحه بودجه ۱۴۰۰ رقم ۶۳۷هزار میلیارد تومان است که فقط ۳۱۷هزار میلیارد تومان آن از محل درآمدهای دولت تامین خواهد شد و ۳۲۰ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده باید از محل واگذاری دارایی‌های مالی و سرمایه‌ای تامین شود.

مجموع درآمدهای دولت در بودجه سال آینده ۳۱۷ هزار میلیارد تومان، واگذاری دارایی‌های مالی بدون احتساب برداشت دولت از صندوق توسعه ملی (که درآمد نفتی است) ۲۲۳ هزار میلیارد تومان و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای غیر از نفت ۲۵ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که مجموعا ۵۶۵ هزار میلیارد تومان می‌شود.

به عبارت ساده‌تر از ۶۳۷هزار میلیارد تومان هزینه‌های جاری دولت، حتی با فرض تحقق تمام درآمدهای مالیاتی، فروش اوراق، فروش سهام شرکت‌های دولتی و ... در بودجه ۱۴۰۰ و با این فرض که دولت یک ریال هم برای بودجه‌های عمرانی و بازپرداخت اوراق منتشره در سال‌های قبل، بازپرداخت وام‌های خارجی و سایر تعهدات غیرجاری خود هم  هزینه نکند، باز هم مجبور است بیش از ۷۲هزار میلیارد تومان از درآمدهای نفتی استفاده کند. بنابراین ادعای آقای روحانی درباره متکی نبودن بودجه جاری سال آینده به نفت هم اشتباه است.

نرخ ارز

اظهارات آقای روحانی درباره کاهش نرخ ارز در بودجه ۱۴۰۰ هم اشتباه است. در بودجه ۱۳۹۹ نرخ ارز غیرترجیحی ۸۵۰۰ تومان تعیین شده بود که قرار است در بودجه ۱۴۰۰ به ۱۱۵۰۰ تومان افزایش پیدا کند اما روحانی می‌گوید که دولت در بودجه سال آینده نرخ ارز را کاهش داده است.