59 درصد كل مرگهاي جهان و46 درصد بار بيماريها ناشي از بيماريهاي غيرواگير يا ديابت است و آمارها نشان از افزايش شيوع اين بيماريها دارد.
خسارتهاي ناشی از اين بيماريها و هزينههاي سرسامآور آنها براي سيستمهاي بهداشتي، همواره محركي جدي و قوي براي طرح و اجراي برنامههاي پيشگيري در سطوح مختلف بوده است. در اين ميان، ديابت به عنوان يك بيماري با عوارض ناتوانكننده كه در ابتدا سير مزمن و نامحسوسي دارد روندی صعودي به خود گرفته است.
وجود حداقل دو ميليون مبتلا در كشور كه در نيمي از موارد از بيماري خود بياطلاعند، نگرانيها در رابطه با شيوع اين بيماري را بيش از پيش افزايش داده است.
نتايج تحقیقات وزارت بهداشت طی سالهاي 1386 تا 1389 نشان داده است که بيش از 15درصد مردان و 33درصد زنان در معرض خطر بودند و شيوع ديابت در مناطق روستايي 21/2درصد و در مناطق شهري بيش از دوبرابر آن يعني پنجدرصد بود.
همچنين زنان دوبرابر مردان مبتلا به ديابت و دوبرابر بيش از مردان از بيماري خود بياطلاع بودند. اين يافتهها در كنار دادههاي قبل نشان ميدهد شيوع ديابت در كشور سير صعودي داشته و بسياري از بيماران با كشف عوارض ديررس آن نسبت به بيماري چندساله خود آگاه ميشوند.
آخرين وضعيت ديابت در ايران
تا چندي پيش آمار دقيقي از شيوع ديابت در كشور وجود نداشت. اما بر اساس بررسيهاي صورتگرفته توسط مراكز تحقيقات غدد و متابوليسم دانشگاههاي شهيد بهشتي و تهران در شهرستانهاي اطراف تهران، شيوع بيماري در زنان بالاي 30 سال، 6/7درصد و در مردان همان گروه سني 1/7درصد، همچنين شيوع اختلال تحمل گلوكز در زنان 9/14درصد و در مردان 9/8درصد می باشد. اين بررسيها در تهران نيز انجام شده و شيوع ديابت و در افراد بالاي 30 سال به ترتيب 3/7درصد و 2/7درصد بوده است.
در حقیقت در شهر تهران و حومه آن از هر پنج فرد بالاي 30 سال يك نفر به عبارت ديگر حدود 20 درصد آنها، مبتلا به ديابت يا اختلال تحمل گلوكز است. همچنين با توجه به مطالعاتي كه طي سالهاي بعد در كشور صورت گرفت، شيوع ديابت در كل جمعيت 2-3 درصد و در افراد بالاي 30 سال 3/7درصد برآورد شد.
جمعيت بالغان جهان (بالاي 20 سال) طي سالهاي 2025-1995 ميلادي در حدود 64درصد افزايش مييابد و پيشبيني ميشود كه شيوع ديابت نيز از چهاردرصد در سال 1995 به 4/5درصد در سال 2025 برسد. طي اين مدت جمعيت افراد مبتلا به ديابت 122درصد افزايش خواهد يافت. تعداد بيماران در كشورهاي توسعهيافته با 42درصد افزايش از 51 ميليون نفر به 72 ميليون نفر ميرسد، اما در كشورهاي در حال توسعه با 170درصد افزايش، تعداد بيماران از 84 ميليون نفر به 228 ميليون نفر خواهد رسيد.
سالانه چهار ميليون مرگ ناشي از اين بيماري در جهان رخ ميدهد. به اين ترتيب ديابت عامل 9درصد كل مرگهاي جهان است.
بسياري از مرگهاي منسوب به ديابت ناشي از عوارض قلبي، عروقي است.
بررسي هزينههاي تحميلشده ديابت در ايران
هزينههاي مستقيم و غيرمستقيم ديابت و عوارض آن در مقايسه با ساير بيماريها نيز در نوع خود بسيار زياد است. در سال 1380 هزينههاي جاري مراقبت و ناتواني ديابت سالانه متجاوز از 700 ميليارد ريال (معادل 233 ميليون دلار) براساس قيمت هر دلار سههزار ريال در سال 1375 بوده است و چنين برآورد ميشود كه حدود صدهزار مرگ به علت ديابت در سال 1381 به وقوع پيوسته است.
برابر بررسيهاي انجامشده هزينههاي مستقيم بيماران و خانواده آنها عبارتند از: مراقبتهاي طبي، داروها، انسولين و ديگر ملزومات. این بيماران ممكن است متحمل برخي هزينههاي مشخص ديگر از قبيل افزايش حق بيمه اتومبيل، عمر و خدمات درماني شوند.
كيفيت انجام فعاليتهاي شغلي روزمره افراد، با ابتلا به ديابت كاهش مييابد و حتي تعدادي از آنها توانايي كار كردن را از دست ميدهند.
بيماري، غيبت، ناتواني و زمينگيري، بازنشستگي پيش از موعد يا مرگ زودهنگام موجب افت بازدهي و از بين رفتن بهرهوري ميشود.
برآورد هزينههاي ناشی از كاهش بهرهوري در جامعه آسان نيست، اگرچه در بسياري موارد تخمين اين هزينهها برابر يا حتي بيش از هزينههاي مستقيم مراقبت ديابت است. به عنوان مثال هزينههاي غيرمستقيم ناشي از ديابت در ايالات متحده 54 ميليارد دلار در سال 1997 بوده، در حالي كه هزينههاي مستقيم بيماري در همان سال 44 ميليارد دلار بوده است.
چطور از دیابت جلوگیری کنیم؟
به گزارش مشرق، دیابت از جمله بیماری هایی است که می توان با روش های درست از آن پیشگیری کرد. پس باید راه های پیشگیری از این بیماری خطرناک را بلد باشیم و از آن ها پیروی کنیم.
*ورزش کنید:
مهمترین عاملی که میتواند به شما در پیشگیری از این بیماری کمک کند ورزش کردن است. چرا که این کار باعث کم شدن وزن، پایین آمدن سطح قند خون، متوسط نگه داشتن قند خون می شود. متخصصین پیشنهاد می کنند که ورزش های هوازی می توانند کمک بسزایی در این امر به شما کنند.
*فیبر مصرف کنید:
فیبرها بهترین موادی هستند که می توانید برای جلوگیری از دیابت از آن ها استفاده کنید. البته استفاده از فیبرها بسیار سخت هستند چرا که بیشتر آن ها خوش خوراک نیستند. فیبرها باعث می شود تا حد قند خون شما رعایت شود، خطر بیماری های قلبی در شما کاهش یابد و همچنین به شما در کاهش وزن نیز بسیار کمک می کند. موادی مانند لوبیا، آجیل ها و بیشتر سبزیجات و میوه ها دارای فیبرهستند.
*غلات عالی هستند:
متخصصین پیشنهاد می کنند ت از غلات برای پیشگیری از این بیماری استفاده کنید. شما می توانید از ماکارونی، نان های سبوس دار مانند سنگک استفاده کنید تا میزان خطر ابتلای به دیابت در شما کاهش پیدا کند. بهتر است تا از این مواد به طور روزانه اما با میزان مشخص استفاده کنید.
*اضافه وزن را از بین ببرید:
این امر بیشتر برای افرادی است که از اضافه وزن رنج می برند. این افراد باید متوجه باشند که به ازای هر یک کیلوگرم اضافه وزن میزان ابتلای شما به دیابت تا 16 درصد افزایش پیدا می کند. محققان به این نتیجه رسیده اند که افرادی که مرتب ورزش می کنند در طی سه سال تا 60 درصد خطر ابتلا به این بیماری در آن ها کاهش پیدا میکند.
چه موقع به دکتر برویم؟
با کمک این پیشنهاد ها می توانید تا حد زیادی از دیابت جلوگیری کنید اما بازهم باید در مواقعی به دکتر مراجعه کنید. افرادی که بالای 45 سال سن دارند و بدن مناسبی نیز دارند باید با دکتر متخصص مشورت کنند تا بتوانند در ادامه زندگی نیز بدون دیابت باشند. همچنین اگر شما کمتر از 45 سال سن دارید ولی اضافه وزن دارید و یا در خانواده شما سابقه دیابت بوده است حتما به پزشک مراجعه کنید تا از روند رشد این بیماری پیشگیری کنید.