به گزارش خبرنگار اقتصادي مشرق، در حالي كه دو ماه پيش قيمت سكه تمام بهار آزادي يك ميليون تومان شده بود، بانك مركزي تلاش كرد بر اساس همين قاعده عرضه و تقاضا، عرضه سكه را افزايش بدهد. فروش نقدي سكه در بانك ملي ايران در راستاي همين سياست آغاز شد و صفها طويل مردم را جلوي بانكها تشكيل داد.
در اين ميان اتفاقات عجيبي هم رخ داد، به عنوان مثال افرادي بودند كه براي خريد سكه، شبها جلوي شعب ميخوابيدند، بعضي كارمندان بانك در ازاي نگهداشتن سكه و تحويل آن به دوستانشان كارمزد ميگرفتند و حتي كيف قاپي جلوي بانكها افزايش يافت!
اين نحوه افزايش عرضه سكه اگرچه كمي قيمتها را تعديل كرد، اما تبعات ناخوشايند آن چنان زياد شد كه باعث شد مسوولان بانك مركزي به فكر راه جايگزين باشند. از سوي ديگر عرضه نقدي سكه آن قدر مشتري داشت كه در مدت كوتاهي حجم قابل توجهي از ذخاير سكه بانك مركزي به فروش برسد و در واقع مزيد بر علت شود تا فروش نقدي سكه متوقف شود.
از دي ماه، بانك مركزي روش جديدي برا عرضه سكه در پيش گرفت و آن هم پيش فروش سكه بود.
اين سياست هم چندان مستدل و محكم نبود، چرا كه در كمتر از چهار ماه از شروعش، چهار بار دچار تغيير شد. ابتدا پيش فروش سكه براي دوره هاي چهار ماهه با قيمت 546 هزار تومان بود. پس از مدتي، دوره شش ماهه با قيمت 598 هزار تومان هم وارد طرح شد، اما استقبال گسترده مردم براي پيش خريد سكه، دوباره اين طرح را متحول كرد.
بانك مركزي اعلام كرد كه پيش فروش در دورههاي چهار ماهه متوقف شده و فقط براي دورههاي شش ماه قابل انجام است، در حالي كه پس از مدت كوتاهي، همين دوره نيز افزايش يافت و پيش فروش سكه، هشت ماهه شد.
علت متغير بودن اين دورهها اين بود كه پيش فروش سكه بر خلاف فروش نقدي، بدون محدوديت انجام ميشد و ميشود. در واقع هر كس به هر تعداد كه بخواهد ميتواند سكه پيش خريد كند، به همين دليل حجم سكههاي پيش فروش شده به طور چشمگيري زياد شد. طي دو مرحله نخست، بيش از 8.5 ميليون قطعه سكه پيش فروش شده و به نظر ميرسد در حال حاضر اين رقم به بيش از 10 ميليون قطعه رسيده باشد.
نخستين مرحله تحويل سكههاي پيش فروشي اواخر ارديبهشت ماه سال آينده است و به نظر ميرسد بانك مركزي هم اكنون به شدت در حال تلاش است تا اين سكهها را در موعد مقرر تحويل بدهد.
امكانات بانك مركزي براي ضرب سكه محدود است، از سوي ديگر حجم طلاي استفاده شده براي ضرب اين تعداد سكه پيش فروش شده نيز قابل توجه است. با احتساب وزن هر سكه 8.13 گرم، تا كنون بيش از 80 تن طلاي كشور تبديل به سكه شده و در دست مردم قرار گرفته است. اين يك نگراني است و ادامه روند پيش فروش ميتواند به ذخاير طلاي كشور آسيب بزند.
از سوي ديگر، اجراي سياست پيش فروش، تغيير چنداني در قيمت سكه ايجاد نكرده و در حالي حاضر قيمت سكه در بازار و بانك، حدود 250 هزار تومان اختلاف دارد.
شايد مجموعه اين عوامل باعث شده كه بانك مركزي به دنبال راهكار ديگري براي كاهش قيمت سكه و خالي كردن حباب قيمتي آن باشد، چون به تازگي مدير كل نشر و ريالي اين بانك از احتمال توقف پيش فروش سكه خبر داده است.