جام جهانی 1966 برای مردم انگلیس تداعی کننده قهرمانی است و برای مردم دنیا یادآور درخشش پلنگ سیاه موزامبیکی.

ویژه‌نامه جام جهانی مشرق – اوزه‌بیو، پلنگ سیاه پرتغال، تنها یک بار در جام جهانى فوتبال حضور پیدا کرد، اما همین یک بار کافى بود تا این مهاجم ۲۴ ساله با گل‌هایی سرنوشت‌ساز و درخششى کم‌نظیر نام خود را در دفتر تاریخ جام جهانی ابدی سازد.



در تاریخ ۲۵ ژانویه سال ۱۹۴۲ در لورنزو مارکز موزامبیک به دنیا آمد. اوزه بیو فوتبال را در ۱۵ سالگی در باشگاه اسپورتینگ لورنزو مارکز، شعبه‌ای از باشگاه اسپورتینگ لیسبون پرتغال آغاز کرد. بنفیکا، بزرگ‌ترین رقیب تیم لیسبونی، اوزه‌بیو را پس از ورودش به اروپا به خدمت خود درآورد. کاشف او و بزرگ‌ترین حامی‌اش نیز مربی آن زمان بنفیکا، بلا گاتمن بود.


تیم ملی فوتبال پرتغال در سال ۱۹۶۶ برای نخستین بار به دور نهایی رقابت‌های جام جهانی راه یافت.این تیم در آن رقابت‌ها شگفتی‌ساز شد و در نهایت پس از انگلیس و آلمان به مقام سوم رسید. اوزه‌بیو با ۹ گل زده به‌عنوان آقای گل مسابقات برگزیده شد.

اوزه‌بیو که به "پلنگ سیاه" مشهور بود، تبار موزامبیکی داشت و در ۲۵ ژانویه ۱۹۴۲ در این کشور به دنیا آمد. از او به‌عنوان بهترین فوتبالیست تاریخ پرتغال یاد می‌شود. اوزه‌بیو که در صف خطرناک‌ترین مهاجمان تاریخ فوتبال قرار دارد، در فهرست بهترین فوتبالیست‌های قرن جایگاه نهم را به خود اختصاص داد.


بسیاری از کارشناسان اوزه‌بیو را در سال‌های اوج درخشش (نیمه نخست دهه ۱۹۶۰ میلادی) پس از پله (چپ در تصویر) فوتبالیست برتر جهان می‌دانند.

او با زدن ۹ گل برای پرتغال در مسابقات جام جهانی ۱۹۶۶ انگلیس، آقای گل شد و نام خود را در دفتر تاریخ این رقابت‌ها برای همیشه ثبت کرد.
در دور گروهی جام جهانى، تیم پرتغال موفق شد، ۳ بر ۱ مجارستان را مغلوب کند، ۳ بر صفر از سد بلغارستان بگذرد و ۳ بر ۱ هم برزیل، یعنى مدافع عنوان قهرمانى را به زانو در آورد. جالب توجه این که اوزه‌بیو در دیدار پرتغال مقابل برزیل، دو بار دروازه پله و یارانش را باز کرد. در دیدار برابر کره شمالی در یک چهارم نهایی در حالی که پرتغال 3-0 عقب بود اوزه بیو با زدن 4 گل کولاک کرد تا پرتغال 5-3 پیروز و راهی مرحله بعد شود.

او در سال ۱۹۷۰ به عنوان اولین فوتبالیست جایزه مرد سال اروپا را دریافت کرده و در سال ۱۹۷۳ نیز این افتخار را تکرار کرد.


تصویر اوزه‌بیو روی سکه‌های "پادشاهان فوتبال" هم نقش بسته است. این سکه‌های یادبود با تصویر بسیاری از ستارگان فوتبال جهان ضرب شده‌اند.

این ستاره‌ بزرگ در پى مصدوم شدن از ناحیه زانو، در سال ۱۹۷۸ سرانجام به فعالیت حرفه‌اى خود خاتمه داد. او پس از جدایی از بنفیکا (۱۹۷۵) تا خداحافظی از مستطیل سبز (۱۹۸۰) با پیراهن باشگاه‌هایی از کانادا، آمریکا و مکزیک بازی کرد.
اوزه‌بیو ستاره‌اى بود که به تیم ملى فوتبال پرتغال قدرت و اعتماد به نفس لازم را براى حضور در رقابت‌هاى بین المللى بخشید. این مهاجم پرتوان در ۶۴ بازی که براى پرتغال انجام داد، مجموعا ۴۱ گل به ثمر رساند.


اوزه‌بیو و یورگن کلینزمان، ستاره فوتبال آلمان، چهارم ژوئیه ۲۰۰۴ در ورزشگاه "لوز" لیسبون.

در سال ۱۹۷۵ اروپا را ترک کرد و به تیم بوستون مینتمن در لیگ فوتبال آمریکای شمالی پیوست. تنها بعد از هفت بازی و زدن دو گل، به تیم مکزیکی سی. اف. مونتری منتقل شد. در اینجا هم مدت زیادی نماند و در سال ۱۹۷۶ به لیگ آمریکای شمالی برگشت و به عضویت تیم تورونتو متروس-کرواتیا درآمد. برای این تیم کانادایی ۱۸ گل در ۲۵ بازی زد و قهرمانی آمریکای شمالی را به دست آورد. پس از این فصل به تیم بیرا مار پرتغال رفت و یک بار دیگر به آمریکای شمالی و تیم لاس وگاس کوئیک سیلور رفت. این تیم را هم بعد از ۱۷ بازی و زدن ۲ گل ترک کرد. یک ماه در تیم تومار پرتغال بازی کرد و یک مرتبه دیگر به آمریکا رفت و در تیم دسته دومی نیوجرسی آمریکن بازی کرد.


۲۶ ژوئیه ۱۹۶۶؛ چشمان اشک‌بار اوزه‌بیو پس از شکست تیم پرتغال از انگلیس در ورزشگاه ومبلی در نیمه‌نهایی جام جهانی
اوزه‌بیو در سال ۱۹۸۰ به پرتغال برگشت و مربی تیم جوانان بنفیکا شد. در سال ۱۹۸۷ کمک مربی تیم بزرگسالان شد و با این تیم درسال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۰ به فینال جام باشگاه‌های اروپا رسید. در هر دو بازی اما، بنفیکا مغلوب و نایب قهرمان شد. از سال ۱۹۹۲ اوزه‌بیو به عنوان مشاور برای بنفیکا و نیز برای فوتبال پرتغال فعالیت می‌کرد. در پرتغال و نیز خارج از مرزهای این کشور محبوب فوتبال‌دوستان بود.
وی بر اثر مشکلات تنفسی و قلبی صبح روز یکشنبه ۵ ژانویه ۲۰۱۴ در سن ۷۱ سالگی در شهر لیسبون در گذشت.

فیلمی از لحظات درخشش اوزه‌بیو در جام جهانی 1966