خشونت یا رفتار خشونت آمیز رفتاری است که با هدف وارد نمودن آسیب به یک یا بیش از یک پدیده صورت گیرد. در یک بازی فوتبال عوامل بیشماری باعث بروز این رفتار ناهنجار می شود از آن جمله می توان به عواملی چون عدم رضایت از نحوه قضاوت داوران، حساسیت بازی (که در کشور ما بیشتر در بازیهای دربی و پرطرفدار می توان دید)، رفتارهای عصبی و غیر قابل کنترل مربیان و کادر فنی، سن بازیکنان، کیفیت بازی، عدم امکانات رفاهی و مالی بازیکنان، شرایط آب و هوایی، مشکلات خانوادگی بازیکنان، اختلالات روحی روانی برخی بازیکنان، رسانه‌ها و مطبوعات جمعی و ... اشاره کرد.
فوتبال ملی و باشگاهی ما در مرحله گذر از فوتبال غیر حرفه ای به حرفه ای قرار دارد، یکی از شاخص های مهم این مرحله تحول تدریجی در نحوه رفتار مربیان و بازیکنان فوتبال و کاهش ناهنجاریهای رفتاری در مسابقات رسمی داخلی و خارجی است.
متاسفانه امروز در لیگ برتر فوتبال کشورمان شاهد بعضی از این ناهنجاریهای رفتاری و خشونت آمیز هستیم که یکی از نگرانی های جامعه ورزش بوده و هست چرا که همین عامل باعث مشکلات عدیده ای برای باشگاهها و در کل تیم های ملی ما در رقابتهای آسیایی و جام جهانی می شود، زیرا در مسابقات بین المللی مسولین برگزاری و داوران مسابقات با ریز بینی و سخت گیری کامل همه امور را در دست داشته و از هیچ خطا و اشتباه اخلاقی و رفتاری چشم پوشی نخواهند کرد.
تیم فوتبال کشور عزیزمان در آستانه شرکت در بزرگترین رویداد ورزشی جهان یعنی جام جهانی قرار گرفته و شاید این بحث مهم و روانی در سایه آماده سازی فنی گم شود، در صورتی که همه تیم های حاضر در مسابقات جام جهانی از روانشناسان خبره استفاده می کنند و بر موضوع مهم مدیریت خشم در فوتبال توجه خاص و برنامه ریزی ویژه ای داشته اند. البته این مسئله مهم در این مدت کوتاه باید از باشگاههای حاضر در لیگ کشورمان شروع کنیم که در حین مسابقات جام جهانی با این مشکل روبه رو نشویم.
در چند ماه گذشته در تیمهای پرطرفدار کشورمان نیز از نزدیک شاهد بروز این مشکل از طرف بازیکنان جوان و خوش آتیه که عضو تیم ملی هم بوده و حتی مربیان آنها در کنار زمین مسابقه هستیم که با جریمه و محرومیت انضباطی و نقدی از طرف فدراسیون روبه رو شده اند، این کار شاید موقتا جوابگوی این مسئله باشد ولی نمی تواند راه حل واقعی این معضل باشد.
نقش مدیران در باشگاهها در استفاده از روانشناسان آشنا به ورزش و حاشیه های ورزش، برگزاری کارگاهها و کلاسهای آموزشی مدیریت هیجانی خشم برای مربیان و بازیکنان خود در جلوگیری از این رفتارهای ناشایست بسیار سازنده و مهم است.
امیدوارم مدیران عزیز در بکارگیری نیروهای ارزشی و با اخلاق جامعه یک محیط سالم بدون هیجانات کاذب و با آرامش برای جامعه ورزشی و میلیونها ببیننده تلویزیونی فراهم کنند با این کارهای مثبت به پیشرفت فوتبال کشورمان کمک کنند.
*محمد رحیمی (کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و تربیت بدنی و مدرس دانشگاه تهران)