کد خبر 1773128
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۴ - ۰۹:۵۹

شب یلدا همیشه نمادی از کنار هم بودن بوده، اما در عصر تلفن‌های همراه و پیام‌های بی‌وقفه، این «با هم بودن» گاهی فقط ظاهری شده است. آیا می‌توانیم یک شب، بلندترین شب سال را بدون موبایل تجربه کنیم؟

به گزارش مشرق، شب یلدا، این معجزه‌ی لطیف پاییزی، نویدبخش گرمایی دیرینه در قلب سردترین شب سال است؛ شبی که فلسفه‌اش پیروزی نور بر تاریکی است. ما، به عنوان وارثان فرهنگی کهن، تصمیم گرفتیم که برای درک عمق این سنت، به اصل آن بازگردیم. این تصمیم، به معنای آغاز یک «قرنطینه‌ی هوشمند»» بود؛ گوشی‌ها خاموش شدند و در جعبه‌ای دربسته نهاده شدند تا فضا برای «نگاه خالص» و گفتگوی بی‌واسطه باز شود. لحظه‌ی قطع ارتباط، لحظه‌ای از تنش بود؛ ترسی از دست دادن ارتباط با جهان، که با سکوت حاکم بر فضا جایگزین شد.

به محض رخت بربستن آن نور آبی اعتیادآور، یک سکوت ملموس و بسیار آرامش‌بخش بر خانه حکمفرما شد. این سکوت، خالی نبود؛ پر از اصواتی بود که سال‌ها در هیاهوی اعلان‌ها دفن شده بودند. برای اولین بار، صدای ترکیدن دانه‌های یاقوت انار زیر دندان، نجواهای آرام مادر هنگام چیدن مخلوط آجیل مخصوص یلدا (شامل گندمک، نخودچی و کشمش) و زمزمه‌های گرم پدربزرگ به وضوح شنیده شد. ما بالاخره توانستیم «بافت صوتی» واقعی بودن در کنار هم را استخراج کنیم.

سفره‌ی یلدا، خود قصه‌ای از نمادهاست که توجه ما را به خود جلب کرد. سرو انواع میوه‌های نمادین مانند هندوانه (که نماد خورشید و گرماست) و انار (نماد تولد و زندگی دوباره)، صرفاً یک پذیرایی نبود، بلکه تمرکزی جمعی بر مفهوم امید به آینده بود. علاوه بر میوه‌ها، خوراکی‌های ویژه‌ای مانند کلم‌پلو یا گاهی آش رشته به عنوان غذای اصلی شب، نماد پیوند و آشپزی مشترک خانواده‌ها بود که این بار بدون عجله برای پاسخ دادن به پیام‌ها، با اشتیاق سرو شد.

زیر کرسی گرم، دیگر هیچ سری خمیده به سمت کف دست‌ها نبود. نگاه‌ها، پس از ماه‌ها تعامل گذرا، بالاخره همدیگر را ملاقات کردند. این حضور بی‌واسطه، باعث شد هر لبخند و هر اشاره، سنگین‌تر و واقعی‌تر درک شود. ارتباط چشمیِ ناب، قدرتمندترین ابزار انتقال احساس است که ابزارهای دیجیتال آن را به شکل مخربی تضعیف کرده بودند؛ اما در آن شب، قدرت این ارتباط دوباره آشکار شد.

فال حافظ امسال از حالت یک سرگرمی گذرا خارج شد. دیگر نیازی نبود در فرصت انتظار، یک چرخش سریع در شبکه‌های اجتماعی داشته باشیم. هر بیت، با تمرکز کامل خوانده شد و مفهوم عمیق عرفانی آن، بدون تله‌های دیجیتال، در بطن ذهن مخاطب نشست. گویی کلمات، قدرت کهن و جادویی خود را بازیافته بودند. همچنین، شاهنامه‌خوانی به عنوان بخشی از سنت شفاهی طولانی، شور و اشتیاق جمع را برای شنیدن حماسه‌های ملی برانگیخت.

برای پر کردن اوقات طولانی شب، سنت‌های بازی نیز جان تازه‌ای گرفت. به‌جای بازی‌های دیجیتال انفرادی، بازی‌هایی که نیاز به هم‌فکری و تعامل داشتند رونق گرفتند. یکی از جذاب‌ترین آن‌ها «ادامه‌سازی قصه» بود که در آن هر فرد با افزودن یک جمله‌ی خلاقانه به داستان قبلی، یک روایت منسجم و غافلگیرکننده می‌ساخت. بازی‌هایی مانند «معمّا و چیستان‌های قدیمی» نیز فضای فکری جمع را به چالش کشید.

این گردهمایی‌ها، به‌ویژه در این برهه از زمان، فرصتی برای بازسازی و تقویت پیوندهای عاطفی و اجتماعی است که در هیاهوی زندگی شهری دچار فرسایش شده‌اند. شب یلدا به ما یادآوری می‌کند که وجود اجتماعی و حمایت‌های عاطفی در میان خانواده، چه نقش حیاتی در سلامت روانی ما دارند. دور هم نشستن، به ما احساس تعلق می‌دهد و ما را در برابر چالش‌ها مقاوم‌تر می‌سازد.

وقتی عقربه‌های ساعت به نیمه‌شب نزدیک شدند، ما احساس کردیم که زمان نه تنها گذشته، بلکه در آن لحظات، به معنای واقعی کلمه کش آمده و هر دقیقه مملو از معنا بود. آن چند ساعت ارتباط «بدون فیلتر»، به اندازه‌ی هفته‌ها تعامل روزمره، خاطره‌ی ماندگار خلق کرد. آن شب، گوشی‌ها در سکون فرو رفتند، اما روح جمعی خانواده بیدار شد و عشق به یکدیگر، در کانون توجه قرار گرفت.

این تجربه، اثبات این نکته بود که ابزارهای دیجیتال می‌توانند زینت زندگی باشند، اما هرگز جایگزین ارتباطات حیاتی نیستند. ما موفق شدیم بلندترین شب سال را در کنار یکدیگر جشن بگیریم؛ نه با حضور مجازی در هزاران نقطه، بلکه با تمرکز کامل در یک نقطه: کانون خانواده.

یلدای بی‌صدا، یک یادآوری قدرتمند بود که شادی راستین در سادگیِ بیشترین میزانِ حضور و در کمترین میزانِ اشتغال ذهنی نهفته است. این گرمای معنوی که از دل یلدا به زمستان ما هدیه آمد، می‌تواند چراغ راهنمای سبک زندگی ما در طول سال باشد؛ سبکی که در آن، اصالت روابط انسانی بر سرعت و سطحی بودن ارتباطات دیجیتال ارجحیت دارد.

منبع: ایرنا