کد خبر 1347707
تاریخ انتشار: ۱۴ اسفند ۱۴۰۰ - ۰۸:۵۰

تنها حامیان موافقت‌نامه که شامل دربار، رئیس‌الوزرا و وزیر امور خارجه می‌شد، کسانی بودند که از انگلیسی‌ها رشوه دریافت کرده بودند.

به گزارش مشرق، کانال تلگرامی مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشت: در سال ۱۹۱۹م، انگلیس قراردادی را به دولت وثوق‌الدوله تحمیل کرد که به قرارداد ۱۹۱۹ شهرت یافت. قرارداد ۱۹۱۹، در واقع یک قرارداد قیمومیتی محترمانه بود که طی آن انگلیس حکومت ایران را اداره و بازسازی می‌کرد. وثوق‌الدوله که یکی از مهره‌های انگلیس در ایران بود، این قرارداد را با سرپرسی کاکس در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۲۹۸ ش به امضا رساند و چون در این زمان ایران فاقد مجلس بود، به عنوان مصوبات دولت قانونی پذیرفته شد.

این قرارداد پس از رفتار تجاوزگرانه‌ی انگلیس در جنوب و غرب ایران و کشتار رزمندگان جنوب، اثری بسیار نامطلوب در بین مردم داشت و به گفته‌ی کالدول، سفیر وقت آمریکا: «تنها حامیان موافقت‌نامه که شامل دربار، رئیس‌الوزرا و وزیر امور خارجه می‌شد، کسانی بودند که از انگلیسی‌ها رشوه دریافت کرده بودند».

آیت‌الله سید حسن مدرس نه تنها خود با قرارداد مخالف بود، بلکه تلاش می‌کرد تا مردم اعتراض خود را علنی کنند. کاکس در تلگراف دیگری در سپتامبر ۱۹۱۹م گزارش ‌داد که: «در تهران آن دسته‌ی کوچک و آشتی‌ناپذیر که راجع به افکار و مقاصدشان در آخرین تلگرافم اطلاعات لازم را داده‌ام، کماکان به فعالیت خود برضد قرارداد ادامه می‌دهند. رهبر این گروه سیدحسن مدرس چند روز قبل دعوتنامه‌ای برای وزرای کابینه، افسران ژاندارمری و صاحب‌منصبان لشکر قزاق فرستاد و از آنها درخواست کرد تا در میتینگی که مخالفان به‌عنوان اعتراض به بسته‌شدن قرارداد ترتیب داده‌اند، شرکت کنند».

منبع این نوشته کتاب ۱۴ قرن تلاش شیعه برای ماندن و توسعه، روح‌الله حسینیان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی است.