از ۱۰ سال قبل کسبوکارهایی در فضای آنلاین کشور بوجود آمدند که به آنها درگاه پرداخت واسط میگفتند. درگاههای پرداختی که بیشتر به کسبوکارهای کوچک و متوسط و گاهی هم به کسبوکارهای بزرگتر سرویس درگاه پرداخت اینترنتی ارائه میکردند. کسبوکارهایی که به علل گوناگون گاهی نمیتوانستند سرویس مشابهی را از شرکتهای پرداخت الکترونیک (PSP) دریافت کنند. ارائهدهندگان درگاه واسط برای مشتریانشان مزیتهای چشمگیری داشتند:
· سهولت دریافت سرویس: دریافت سرویس درگاه پرداخت از این شرکتها بسیار سهلتر از دریافت آن از شرکتهای پرداخت الکترونیک بود
· گزارشدهی مفید: این شرکتها گزارشهای بسیار گوناگون و میزکارهای بسیار کاربرپسندتری برای ارائهی این گزارشها را در اختیار مشتریانشان قرار میدادند.
· سرعت دریافت سرویس: در مقایسه با شرکتهای پرداخت الکترونیک که دریافت سرویس از آنها گاه میتوانست تا چند ماه هم طول بکشد دریافت سرویس مشابه از این شرکتها عموما در کمتر از یک هفته انجام میشد.
اگرچه این شرکتها هیچوقت در محدودهای خارج از قانون یا به صورت غیرقانونی کار نمیکردند اما تا پیش از ۲ سال پیش، قانون معینی که دقیقا حوزهی کاری این کسبوکارها رو تعیین کند به دلیل نوآورانه بودن و ذات تکنولوژیکیی آنها وجود نداشت. ۲ سال پیش و در همکاری بانک مرکزی با این شرکتها و انجمن فینتک، سندی تهیه شده به نام سند پرداختیاری که بستری شد برای صدور مجوز پرداختیاری و ایجاد یک چارچوب قانونی جامع برای فعالیت درگاه واسط.
در این مجوز بازوی اجرایی بانک مرکزی یا همان شرکت شاپرک عهدهدار بستن قراردادهایی با شرکتهای پرداختیار شد. قراردادهایی که چارچوب فعالیت این شرکتها را جامع و دقیقا تبیین میکند. از سوی دیگر هر کدام از این شرکتها باید با یک یا چند شرکت پرداخت الکترونیک (PSP) قرارداد مجزایی امضا کند تا بتواند سرویس خود را روی بسترهای این شرکتها پیادهسازی کند. این به آن دلیل است که شرکتهای پرداخت الکترونیک دارندگان انحصاری بسترهای پرداخت با کارت در کشور هستند. در واقع نه شرکتهای پرداختیار و نه هیچ شرکت مجزایی در کشور از نظر قانونی نمیتواند بستری برای درگاه پرداخت اینترنتی یا دستگاه کارتخوان بسازد و همهی آنها باید از بسترهای شرکتهای پرداخت الکترونیک استفاده نمایند.
به همین دلیل وجود بسترهای شرکتهای پرداخت الکترونیک در همگی سرویس پرداختیارها مشهود است. برای نمونه اگر یک کسبوکار اینترنتی درگاه خود را از وندار دریافت نمیاد، وقتی مشتری این کسبوکار روی وبسایت دکمهی پرداخت را بزند به صفحهای با آدرس زیر راهنمایی میشود:
https://sep.shaparak.ir/
این صفحه متعلق به شرکت شاپرک و یک شرکت پرداخت الکترونیک (PSP) همکار او یا همان پرداخت الکترونیک سامان است. با توجه به قراردادی که وندار و پرداخت الکترونیک سامان بستهاند این شرکت، شریک تجاری وندار به حساب میآید و بخشی از سرویس وندار روی بسترهای این شرکت پیادهسازی شده است. این بخش از آدرس درگاههای پرداخت جامع واحدست. فقط دوازده شرکت پرداخت در کشور وجود دارند و از آنجایی که یکی دو تا از این شرکتها دو آدرس درگاه دارند فقط پانزده آدرس واحد برای درگاههای پرداخت اینترنتی ایجاد شده است. توجه به این آدرس همواره میتواند یکی از راههای مناسب در پیشگیری از به دام افتادن در تلهگذاری مجرمان اینترنتی (فیشینگ) باشد. آدرسهایی که فهرستی از آنها را میتوان در تصویر زیر یافت:
آدرسهای واحدی درگاههای پرداخت اینترنتی
شرکتهای پرداختیار ارزشافزودههای گوناگونی ایجاد میکنند و از این طریق سعی میکنند با بازاریابی مفید سرویسشان را به طیف وسیعتری از مشتریان هم ارائه دهند. از آنجایی که شرکتهای پرداخت هم از گسترش این سرویس نفع میبرند (با افزایش استفاده از بسترهایشان) این شرکتها هم علاقه به همکاری با پرداختیارهایی دارند که مشتریان وسیعتری داشته باشند.
اما ارزش افزودهای که پرداختیارها تولید میکنند در میان همهی صدشرکتی که این مجوز را از بانک مرکزی گرفتهاند یا بیست و پنجشرکت برتری که در این حوزه فعال هستند، مشابه نیست. برخی از پرداختیارها سرویسی جامع مشابه دیگر پرداختیارها ارائه میدهند و فقط روی نام آشناتر یا اعتبار بیشتر برندشان حساب میکنند. در حالی که برخی از پرداختیارها هم در محدودهی درگاه پرداخت باقی نماندهاند و سرویس مجزایی مثل دستگاههای هوشمند کارتخوان و برداشت مستقیم (Direct Debit) از حساب بانکی را هم به سرویسشان اضافه کردهاند. علاوه بر این که پرداختیارها با یکدیگر بر سر سهمشان از این کیک رقابت میکنند، روز به روز و با بزرگتر شدن بازار پرداخت الکترونیک سهم همگی آنها نیز افزایش مییابد.
** این محتوا صرفا جنبه تبلیغاتی دارد و توسط سفارش دهنده آن تهیه و تنظیم شده است