به گزارش مشرق، اجرای طرح خودکفایی بنزین توسط سپاه و افتتاح آن توسط حسن روحانی، مورد توجه روزنامه‌ها قرار گرفته است.

* جوان

- «خودکفایی در بنزین» هدیه سپاه به دولت و ملت

روزنامه جوان نوشته است:‌ فاز نخست بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان روز گذشته با حضور رئیس‌جمهور افتتاح شد تا وی در طول چهار سال اخیر روبان پروژه‌هایی را پاره کند که همگی به دست شرکت‌های ایرانی به بهره‌برداری رسیده است.

به گزارش «جوان»، رهبر معظم انقلاب در دیداری که با کارگزاران نظام در روز مبعث داشتند، تأکید کردند که نگاه‌ها باید به توان داخل باشد که بر همین اساس، طی یک دهه گذشته بسیاری از پروژه‌های ملی به شرکت‌های ایرانی سپرده شد و متخصصان داخلی توانستند آنها را به افتتاح برسانند ولو با تأخیر که البته این تأخیر به دلیل تحریم‌های شدید علیه کشور و سخت شدن واردات کالا و تجهیزات بود.

روحانی تا کنون چند پروژه مهم نفتی را افتتاح کرده است؛ فاز 12 پارس جنوبی، فاز 15 و 16، فاز 17 و 18 ، فاز 19 و فازهای 20 و 21 که همگی به دست شرکت‌های ایرانی به سرانجام رسیده است. روز گذشته نیز فاز نخست پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس رسماً افتتاح شد تا ایران در مسیر خودکفایی در تولید بنزین قرار بگیرد و بتواند پس از چهار سال واردات بنزین، ثمره اتکا به توان داخل را در این میان بچیند. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا که دو سال پیش توانسته بود فازهای 15 و 16 پارس جنوبی را به پایان برساند و میزبان رئیس‌جمهور در مراسم افتتاح بود، یکبار دیگر میزبان روحانی بود تا پرده‌برداری از توان مهندسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دست عالی‌ترین مقام اجرایی کشور انجام شود.

رئیس‌جمهور در این مراسم گفت:‌قرارگاه سازندگی سپاه جزو نهادهایی است که از قبل تلاش‌های فراوانی کرده و اساس این فعالیت به اصل قانون اساسی برمی‌گردد. حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور در سفر خود به بندرعباس، گفت:‌مقام معظم رهبری یکی از آرزوهایی که داشتند این بود که فرمودند به روزی باید برسیم که گازوئیل و بنزین را وارد نکنیم و حالا ما در دولت یازدهم این افتخار را داریم که برخی از خواسته‌های رهبری را اجرایی و عملیاتی کرده‌ایم.

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا هم در آیین افتتاح فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس گفت: با بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس امکان صادرات بنزین و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم می‎شود و ایران به جرگه صادرکنندگان بنزین می‌پیوندد. سردار عبادالله عبداللهی تصریح کرد: افتتاح پالایشگاه ستاره خلیج فارس همسو با اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل و تولید و اشتغال است. اگر ما بر اساس راهبردهای کشور حرکت کنیم، توانایی فتح قله‌های بزرگ را داریم.

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا  با بیان اینکه باید بتوانیم به صادرات بنزین دست یابیم، تصریح کرد: ٨٣ درصد تجهیزات پالایشگاه ستاره خلیج فارس ساخت داخل بوده است، البته در برخی موارد ساخت کالای داخلی به صرفه نیست. امروز ظرفیت عظیمی در داخل کشور وجود دارد که می‌توانیم از این ظرفیت‎ها استفاده کنیم. وی گفت: با بهره‌برداری از مرحله نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه ١٢ میلیون لیتر بنزین یورو ٤، 5/4 میلیون لیتر گازوئیل یورو ٤، یک میلیون لیتر نفت سفید یورو٤ و یک میلیون و ٣٠٠ هزار لیتر گاز مایع (ال ‎پی ‎جی) یورو٤ تولید می‎شود.

عبداللهی افزود: با بهره‌برداری کامل از پالایشگاه ستاره خلیج فارس با تولید ٣٦ میلیون لیتر بنزین با کیفیت یورو ٤ و ٥، تولید بنزین در کشور به بیش از ١٠٠ میلیون لیتر در روز خواهد رسید که افزون بر قطع واردات بنزین، امکان صادرات این فرآورده و افزایش کیفیت سوخت مصرفی داخل نیز فراهم شده و ایران به جرگه صادرکنندگان بنزین می‌پیوندد.

وزیر نفت هم با اشاره به اینکه پس از سال‌ها تلاش در دولت‌های گذشته و بیش از سه سال تلاش مستمر در دولت کنونی، هم اکنون می‌توانیم تولید بنزین با کیفیت و اکتان بالا در پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را جشن بگیریم، گفت: راه توسعه کشور روشن است.

بیژن نامدار زنگنه در این مراسم همچنین از تمام دست‌اندرکاران پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس قدردانی کرد و گفت: از آقای وزیری هامانه چه در زمانی که وزیر نفت بودند و چه زمانی که قائم مقام بنده بودند، از آقای نعمت‌زاده، مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش، از آقایان ادیب و دادور، تمام سازندگان و اجراکنندگان طرح از جمله شرکت تاپیکو، شرکت پالایش ستاره خلیج‌فارس، صندوق بازنشستگی نفت، شرکت ملی پالایش و پخش، شرکت اُیکو و... کمال تشکر را دارم.

وزیر نفت همچنین از سردار عبداللهی به عنوان «دوست و برادر خوبم» در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا یاد و قدردانی کرد و گفت: این موضوع را اولین بار است که می‌گویم، وقتی در سال ٩٢ به وزارت نفت برگشتم خیلی‌ها دوست داشتند میان وزارت نفت و قرارگاه دعوا درست کنند، تحریک هم کردند، اما تأکید می‌کنم در تمام این مدت چیزی جز صفا و دوستی میان ما حاکم نبود چون خواسته هردوی ما، سربلندی ایران عزیز است. وی با اشاره به روز ملی خلیج فارس، روز پاسدار، ولادت سیدالشهدا (ع)، این دستاورد شیرین را به مقام معظم رهبری، شهدا و ایثارگران و خانواده‌های آنها، ملت شریف و رئیس‌جمهور کشور تقدیم کرد.

وی با اشاره به راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، گفت: با تکمیل طرح فراگیر پالایشی سیراف با ظرفیت نهایی پالایش ٤٨٠ هزار بشکه میعانات گازی، در آینده، کل میعانات گازی تولیدی کشور به میزان یک میلیون بشکه در روز، در کشور پالایش خواهد شد و چیزی برای صادرات باقی نخواهد ماند.

* جام جم

- دولت روحانی هم قانون بهبود کسب و کار را اجرا نکرد

روزنامه جام جم در گزارشی به قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار پرداخته است:‌ قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار که خلأ آن سال‌ها در کشور محسوس بود، در روزهای پایانی سال 90 از سوی علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به دولت وقت ابلاغ شد، اما اکنون با گذشت بیش از پنج سال هنوز کاستی‌های این بخش حل نشده است.

دولت قبل با بخش‌هایی از این قانون، مخالف بود و به همین دلیل بخش خصوصی چشم‌انتظار دولت بعد ماند تا این قانون مهم را اجرایی کند. اتفاقا در سال 1392 حسن روحانی با وعده اجرای قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار پا به عرصه رقابت انتخاباتی گذاشت و توانست نظر بخش خصوصی را در این زمینه جلب کند، اما تدوین آیین نامه‌های اجرایی این قانون در دولت یازدهم نیز طول کشید و اجرای آن مطابق خواسته بخش خصوصی پیش نرفت.

کم‌کاری دولت‌ها در حالی رقم خورده که بهبود فضای کسب و کار، از احکام سیاست‌های کلی کشور محسوب می‌شود به طوری که در بند 8 سیاست‌های کلی «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی» بر بهبود فضای کسب و کار با هدف افزایش تولید ملی و اصلاح زمینه‌های فرهنگی، قانونی، اجرایی و اداری تاکید شده است.

حال این قانون دو دولت را به خود دیده اما اقدام جدی برایش صورت نگرفته است. شاید اگر فضای کسب و کار با اهتمام بیشتری از سوی دولت‌ها روند بهبود را طی می‌کرد، اکنون هم مشکل اشتغال حل می‌شد و هم دستیابی به رشد اقتصادی اشتغالزا، آسان‌تر بود.

با ابلاغ قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار قرار بود هر تولید کننده و فعال اقتصادی در طول مدت یک هفته بتواند همه مجوزهای مورد نیاز خود را از هر سازمان و ارگانی دریافت کند، اما هنوز این این معضل بزرگ برای تولیدکنندگان رفع نشده و اگر فردی قصد داشته باشد واحد تولیدی برپا کند، باید چند ماه در ساختمان‌های اداری معطل دریافت مجوز باشد.

سیدبهادر احرامیان، عضو کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران درباره نحوه اجرای قانون بهبود فضای کسب و کار به خبرنگار ما گفت: بهبود فضای کسب و کار در سال‌های گذشته با سرعت کمی طی شده که قطعاً کافی نبوده و نیازمند تلاش بیشتری در این بخش است. وی با بیان این که رتبه فضای کسب و کار ایران از 190 کشور 120 است، افزود: برای کاهش این رتبه، دولت‌ها باید اهتمام بیشتری داشته باشند. منظور از دولت تنها قوه مجریه نیست و قوای دیگر نیز در این بخش بسیار مؤثر هستند.

احرامیان تاکید کرد: بخش خصوصی انتظاراتی از رئیس‌جمهور آینده دارد که در صدر این خواسته‌ها، بهبود و اجرای قانون مستمر فضای کسب و کار است. قوه قانونگذاری کشور نیز می‌تواند تأثیر بسزایی برای اجرا و کنترل و رصد آن توسط بخش اجرایی کشور داشته باشد.

حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس‌اتاق بازرگانی ایران با اشاره به این که قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، کف خواسته‌های بخش خصوصی است، به خبرنگار ما گفت: بخش عمده‌ای از قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار به مرحله اجرا نرسید که البته بخشی از احکام این قانون به قوه مجریه ارتباطی ندارد اما در مواردی هم که ارتباط دارد اقدام اجرایی صورت نگرفته است.

وی افزود: زمانی که این قانون به دولت دهم ابلاغ شد، رئیس‌جمهور وقت خیلی آن را قبول نداشت و موافق تصویب آن نبود، اما با تردید و تغییرات در مجلس تصویب شد و توسط رئیس‌مجلس ابلاغ شد.

سلاح ورزی تاکید کرد: در بخش دولتی هیچکدام از آیین نامه‌های اجرایی و دستورالعمل‌های مربوط تا سال 92 تهیه و ابلاغ نشده بود، اما در دولت یازدهم بخش عمده‌ای از آیین نامه ابلاغ شد و متاسفانه از اجرای آن خبری نیست.

نایب رئیس‌اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: در بدنه اجرایی دولت همچنان برای اجرای بسیاری از مفاد آن مقاومت وجود دارد. به عنوان مثال در بخش تأمین اجتماعی تکالیف قانونی انجام نمی‌شود. در این قانون تکالیفی را برای بانک‌ها و دستگاه‌های خدمات رسان مانند برق، آب و گاز در نظر گرفتند که هیچکدام عملی نشدند.

وی ادامه داد: قوه قضاییه که موضوع ایجاد دادگاه‌های تجاری را بر عهده داشت، این حکم را اجرا نکرده است. همچنین یکی از مواد این قانون، رایزنی وزارت امورخارجه برای صادرات محصولات تولید داخل است اما با وجود این که برجام، اجرایی شد هنوز تسهیل تولید و صادرات را شاهد نیستیم. البته دستورالعمل این موضوع از سوی وزیر امور خارجه ابلاغ شده اما نمایندگی‌های خارج از کشور به نظر می‌رسد عملکرد خوبی ندارند. این رایزنان باید موضوع صادرات غیرنفتی و گسترش زمینه برای فعالیت‌های دیگر را تسهیل کنند اما تا حدودی می‌توان گفت این نقش را بخوبی ایفا نکردند.

احمد کیمیایی‌اسدی، نایب رئیس ‌کمیسیون تسهیل فضای کسب و کار با بیان این که قانون بهبود مستمر فضای کسب و کار به پیشنهاد اتاق‌های بازرگانی در مجلس شورای اسلامی تصویب و ابلاغ شد به جام‌جم گفت: دولت قبل که این قانون را قبول نداشت و دولت فعلی هم که با تغییراتی آیین نامه اجرایی آن را ابلاغ کرد اما هنوز از اجرای کامل خبری نیست.

وی افزود: معضل بیکاری مهم‌ترین مشکلی است که جامعه با آن مواجه بوده و اگر نتوانیم این موضوع را حل کنیم به یک پدیده شوم اجتماعی تبدیل می‌شود.

کیمیایی‌اسدی تصریح کرد: یکی از مواردی که می‌تواند به رشد 8 درصدی اقتصاد کمک کند، بهبود فضای کسب و کار است. اکنون رتبه فضای کسب و کار ایران در بین 190 کشور 120 است و این اصلاً زیبنده کشور ما که از نظر ذخایر معدنی در تراز کشورهای اول دنیاست، نیست. ایران ذخیره اول گاز و دومین ذخیره نفت جهان را در اختیار دارد و باید از این نعمت خدادادی بهره ببرد.

نایب رئیس‌کمیسیون تسهیل فضای کسب و کار اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: بخش خصوصی از رئیس‌ دولت دوازهم با هر طرز فکر و جناحی که سر کار بیاید می‌خواهد این قانون را اجرا کند. به این دلیل که اجرا نکردن این قانون لطمات جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.

* تعادل

- رفتار تنش‌زای بازرگانی دولتی در قیمت‌گذاری گندم

این روزنامه اصلاح‌طلب درباره قیمت گندم در بورس کالا گزارش داده است:  سال‌هاست که گندم در بورس کالا عرضه می‌شود اما تاکنون معاملات آن نتوانسته روند مثبت و رو به رشدی را طی کند. سال 90 آخرین سالی بود که معاملات گندم دامی در بورس کالا رونق داشت در این سال بیش از 200 هزار تن از این نوع گندم معامله شد اما از سال 1394 عرضه گندم دامی در این بورس متوقف شد چرا که قیمت پایین‌تر ذرت خریداران را به سمت این غله جلب کرد.

در مورد گندم دوروم نیز باید گفت که آخرین سالی که معاملات آن با رونق همراه بود به سال 1392 برمی‌گردد که حجم مبادلات آن به 146 هزار تن رسید؛ هر چند عرضه این نوع از گندم همواره بسیار بیشتر از حجم تقاضا برای خرید آن بوده است. اما گندم خوراکی که سال‌هاست در بورس کالا عرضه می‌شود در سال گذشته توانست حجم معاملات قابل قبولی را نسبت به کارنامه گذشته خود ثبت کند؛ در این سال حدود 350 هزار تن گندم خوراکی به فروش رفت که البته در مقایسه با عرضه 3 میلیون تنی رقم قابل قبولی نبود و دلیل این موضوع جای بررسی‌های کارشناسی دارد. هر چند در سال 1394 نیز نسبت حجم معامله گندم خوراکی به عرضه آن رقمی بسیار پایین بود بطوری که از 634 هزار تن عرضه این محصول فقط 2500 تن آن مورد معامله قرار گرفت.

با توجه به آمار به نظر می‌رسد افزایش عرضه گندم در تالار کشاورزی با اهدافی همراه بوده اما گویا مشکلی در فروش این محصول وجود دارد. نگاهی به روند عرضه گندم در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که بیش از 90 درصد عرضه این محصول از طریق شرکت بازرگانی دولتی ایران بوده است که از قضا محصول خود را با یک قیمت ثابت در تمام فصول سال عرضه می‌کند و هیچ نگاهی به نوسان قیمت گندم در بازار ندارد.

شرکت بازرگانی دولتی در سال گذشته حدود 98 درصد از عرضه‌های گندم در بورس کالا را به خود اختصاص داده بود اما نگاهی به قیمت عرضه این محصول نشان می‌دهد که قیمت پایه در تمام روزهای سال رقم ثابتی بوده است. مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار با بیان این مطلب در گفت‌وگو با تعادل افزود: میانگین قیمت غلات مورد مصرف دام شامل گندم، جو و ذرت در چند سال اخیر جزو پایین‌ترین قیمت‌ها در جهان بوده است اما شرکت بازرگانی دولتی به عنوان فعال انحصاری بازار گندم در سال گذشته گندم را با قیمت پایه بالایی در بورس کالا عرضه کرد که سبب شد مصرف‌کنندگان برای خرید اقدامی نکنند. حسن رضایی‌پور ادامه داد: حتی در مواردی گندم وارداتی که با نرخ آزاد به کشور وارد می‌شد از قیمت پایه بازرگانی دولتی کمتر بود. وی بیان کرد: از سوی دیگر بازرگانی دولتی در راستای سیاست‌های تنظیم بازار، قسمتی از سبوس استحصالی را با نرخ یارانه‌یی از خریدار مطالبه می‌کند که در محاسبه قیمت اعمال نشده است.

رضایی‌پور با بیان اینکه تغییر ندادن قیمت پایه همگام با تغییر نرخ‌های بازار از سوی عرضه‌کننده مهم‌ترین دلیل معاملات ضعیف گندم در بورس کالا بوده است، افزود: در مقابل نگاهی به معاملات سال‌های گذشته این مورد گاهی برعکس عمل کرده بطوری که در مثال سال 1392 ثابت بودن قیمت عرضه، و بالا بودن قیمت بازار موجب هجوم خریداران و شکل گرفتن رقابت بین خریداران برای گندم می‌شد.

او در تشریح دلایل دیگر معاملات پایین گندم گفت: از طرف دیگر شرکت بازرگانی دولتی به عنوان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده گندم و دیگر محصولات کشاورزی به برخی از تعهدات خود عمل نکرده یا اطلاع‌رسانی کافی در خصوص عرضه نداشته است. بطور مثال در اوایل عرضه گندم داخلی پس از انجام معامله خریداران متوجه بخشنامه تحویل 50 درصد سبوس استحصالی با نرخ دولتی شده‌اند.

مدیرعامل کارگزاری اقتصاد بیدار درباره فروش نرفتن گندم دوروم در عرضه‌های بورس کالا گفت: هرچند گندم دوروم قیمت بالاتری از دیگر واریته‌های گندم دارد ولی مقایسه گندم دوروم تولید داخل آن هم تحویل درب انبار (EXE) با قیمت‌های جهانی و قیمت‌گذاری بر همین مبنا می‌تواند از اصلی‌ترین دلایل فروش نرفتن این محصول باشد. این کارشناس کشاورزی در پاسخ به اینکه چرا عرضه گندم دامی در بورس کالا با وجود رونق معاملات متوقف شده است، گفت: پایین آمدن قیمت ذرت و جو در سال‌های گذشته سبب تغییر الگوی تغذیه دام شد و دامداران این دو محصول را جایگزین گندم کردند. وی در ادامه توضیح داد: گندمی که قابل استفاده برای انسان نباشد، گندم دامی نام می‌گیرد که بخش قابل توجهی از این گندم دامی در سال‌های گذشته از خارج از کشور وارد می‌شد اما با پایین آمدن قیمت ذرت دلیلی برای واردات گندم دامی وجود نداشت. از سوی دیگر گندم دامی داخل کشور نیز قیمت بالاتری از ذرت دامی داشت.

وی همچنین گفت: تشریفات و بروکراوسی زیاد پس از انجام معامله، زمان‌بر بودن صدورحواله و تحویل بار، و عمل نکردن به تعهدات توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران در زمان مقرر از دیگر عواملی است که خریداران در شرایط قیمتی حتی بالاتر، بازار آزاد را به عرضه‌های انجام شده توسط این شرکت در بورس کالا ترجیح می‌دهند و نسبت به تامین نیاز خود از بازار آزاد اقدام می‌کنند.

رضایی‌پور در پایان با اشاره به اجرای سیاست قیمت تضمینی به جای خرید تضمینی در مورد گندم گفت: انجام معاملات گندم در قالب گواهی سپرده کالایی و عرضه در بازار فیزیکی بورس کالا می‌تواند مشکل قیمت‌گذاری و سایر مسائل مورد اشاره گندم را حل کند. وی اضافه کرد: به این ترتیب شرکت بازرگانی دولتی قیمت‌گذار نخواهد بود و در پروسه تحویل کالا کمترین نقش را خواهد داشت و به جای پرداختن به این مسائل می‌تواند به عنوان ناظر کیفی در جهت بهبود کیفیت و تنظیم بازار نقش خود را ایفا نماید و مابه‌التفاوت قیمت معامله شده در بورس با قیمت خرید تضمینی از سوی این شرکت به کشاورزان پرداخت نماید.

* خراسان

- افتتاح پالایشگاه خلیج فارس، صوری بود

این روزنامه حامی دولت درباره خودکفایی بنزین اینطور نوشته است:  با افتتاح واحد بنزین فاز اول پالایشگاه بزرگ ستاره خلیج فارس، سرانجام کشور در آستانه خودکفایی در تولید بنزین قرار گرفته است؛ اما این اتفاق بزرگ و شیرین، زمانی رخ می دهد که به دلایلی آنچنان که باید کام ملت را شیرین نمی کند.

شیرینی خودکفایی بنزین به خودی خود کم نیست.  باید به آن این را هم اضافه کرد این پالایشگاه یکی از بزرگترین پالایشگاه های خاورمیانه از لحاظ تولید بنزین است؛ در واقع ضریب تولید بنزین و گازوئیل در این پالایشگاه نسبت به سایر فرآورده های نفتی  که کم ارزش تر هستند، بسیار بیشتر است.

نکته دیگر هم آن است که این پالایشگاه از خوراک میعانات گازی استفاده می کند. با توسعه فازهای پارس جنوبی، کشور صاحب حجم بالایی از میعانات گازی است که صرفه فراورش آن نسبت به فروش، از نفت بیشتر است. نکته مهم دیگر هم تلاش و همدلی تمام نیروهای کشور، اعم از دولت، شرکت های زیرمجموعه صندوق های بازنشستگی و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا برای به ثمر رساندن پروژه است.

اما این شیرینی ها می توانست زودتر به کام ملت برسد. وعده افتتاح این پالایشگاه از سال 92، هر شش ماه یک بار تمدید شد. سال گذشته به عنوان یکی از پروژه های اولویت دار اقتصاد مقاومتی هم تعریف شد اما در عمل از اولویت برخوردار نبود. چرا که در آن پروژه ها دولت منابعی برای پروژه های اولویت دار در نظر نگرفته بود.

خلاصه آنکه این پالایشگاه با مشکلات مواجه شد و نه تنها نیمه اول سال گذشته به بهره برداری نرسید بلکه تا پایان سال هم کاری از پیش نرفت. اکنون نیز که واحد بنزین سازی یک فاز افتتاح شده است اما  و اگرهایی در خصوص اطمینان از استمرار و پایداری تولید وجود دارد. وزیر محترم نفت دیروز تصریح کرد که "امروز تولید ملی از واحد بنزین سازی واحد یک این پالایشگاه شروع شده و در روزهای آینده به ظرفیت نهایی خود خواهد رسید".

 لذا ظرفیت تولید هنوز محقق نشده است. البته امید است که رسیدن به این ظرفیت نهایی طبق وعده ها به وقوع بپیوندد و چندباره تمدید نشود. مضاعف آنکه زمان دقیقی نیز برای بهره برداری از سایر فازها اعلام نشده است.

نکته دیگر در خصوص زمان بهره برداری از این پالایشگاه و طرح بزرگ ملی، تقارن آن با انتخابات است؛ موضوعی که باعث شد طی روزهای گذشته، بحث ها و حتی مجادلات رسانه ای در خصوص متولی توسعه این طرح و البته مقصر تاخیر اجرای آن ایجاد شود؛ موضوعی که از شیرینی یک کار بزرگ ملی می کاهد.

 البته دیروز وزیر نفت صریحا اعلام کرد که "حتی یک روز هم بین بنده و سردار عبداللهی-فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا که پیمانکار این پروژه بزرگ بوده است- جز برادری و دوستی و صفا چیزی نبوده و این دستاورد بزرگ را با هم کسب کردیم، چراکه هردو می‌خواستیم ایران عزیز و سربلند باشد". زنگنه با این جمله به حواشی و سهم کشی سیاسی برخی از این طرح پایان داد. اگرچه بهتر بود که  پروژه بعد از تکمیل نهایی و رسیدن به ظرفیت نهایی و بعد از انتخابات افتتاح می شد تا این حرف و حدیث ها پیش نیاید.

اما اینها فقط یک سوی بحث خودکفایی است: آن هم طرف تولید آن. به نظر نگارنده، مهم ترین دلیلی که این اتفاق شیرین را با تلخکامی همراه کرده، آن است که این خودکفایی در زمانی رخ می دهد که متاسفانه مصرف بنزین به شدت رو به افزایش است؛ می دانیم که خودکفایی از دو مسیر ممکن است؛ کنترل مصرف یا افزایش تولید.

اگر در مورد یک کالا بدون "اثرات خارجی" صحبت می کردیم – مثل شیر- فرقی نمی کرد که کشور در چه سطحی به خودکفایی برسد؛ حتی هرچه سطح مصرف بالاتر باشد بهتر است. اما نمی توان از خودکفایی بنزین در هر سطحی از مصرف خوشحال بود. مصرف بنزین اگرچه برای فرد مصرف کننده مطلوبیت دارد اما اثرات خارجی منفی غیرقابل جبرانی مثل آلودگی و تغییرات اقلیمی برای کل جامعه به دنبال دارد. به همین خاطر در دنیا بر مصرف بالای مواد آلاینده مالیات می بندند.

 البته انتظار نیست که در جامعه ما اکنون مالیات وضع شود اما متاسفانه طی چند سال اخیر، سیاست های کنترل مصرف به کلی به کنار گذاشته شده است. یک سیاست درست این بود که بعد از سهمیه بندی، بنزین به پرمصرف ها گرانتر فروخته می شد.

همین سیاست طی سال های 86 تا 93 جلوی رشد فزاینده مصرف بنزین را گرفت اما این طرح خوب به همراه زیرساخت های ارزشمندش در اقدامی نسنجیده و در پی تصمیمی خلق الساعه در بهار 94 کنار گذاشته شد و از همان روزها دوباره روند صعودی مصرف آغاز شد. اگرچه امروز خوشحالیم که در آستانه خودکفایی بنزین قرار گرفته ایم اما رهاکردن مدیریت مصرف تلخی غیرقابل انکاری به کام ما  و البته به کام آیندگان ما  خواهد نشاند. اگر نمی توانیم بر پرمصرف ها مالیات ببندیم، ای کاش حداقل به آنها یارانه نمی دادیم. اگر نمی توانیم زیرساخت هایی برای سنجش تولید کربن و سهمیه بندی تولید آن ایجاد کنیم، ای کاش زیرساخت ارزشمند کارت سوخت را به کنار نمی نهادیم. اگر نمی توانیم جلوی استفاده چندین برابری اقشار ثروتمند از یارانه های پنهان سوخت را بگیریم ای کاش زحمت آلودگی و بیماری را بر دوش عامه مردم   نیفکنیم.

* کیهان

- روحانی به سپاه حمله می‌کند اما دستاوردهایش را افتتاح می‌کند

کیهان نوشته است:‌ یک منبع آگاه در گفتگو با کیهان تصریح کرد: تا پایان مرداد 92 پیشرفت کلی پالایشگاه ستاره خلیج فارس اعم از طراحی، ساخت و تأمین کالا 66 درصد بوده است.

همین چند روز پیش بود که رئیس جمهور در برنامه انتخاباتی خود در رادیو به نهادهای انقلابی که کشور را در شرایط سخت تحریم یاری کردند، حمله‌ور شد و گفت: «نمی‌شود یک بنگاه اقتصادی پشتوانه سیاسی و امنیتی داشته باشد و دیگران را دعوت کنیم در اقتصاد حضور داشته باشند. رقابت باید سالم باشد. دستگاه‌های سیاسی و امنیتی در نقاط مرزی کار کنند و مراکز را برای حضور مردم و جوانان باز بگذارند». اما روحانی به فاصله کوتاهی از این سخنان راهی بندرعباس شد تا در اقدامی عجیب در آستانه انتخابات، پالایشگاه ستاره خلیج فارس را که دستاورد تلاش شبانه‌روزی متخصصان همین نهاد انقلابی بود، افتتاح کند!

رئیس دولت در مراسم افتتاح، این پالایشگاه که توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء تکمیل شده را نتیجه موفقیت برجام اعلام کرد(!) و گفت: تمامی تجهیزات اصلی این پالایشگاه سال‌ها پیش خریداری شده بود، اما در کشورهای مختلف توقیف بود و اگر برجام نبود این پالایشگاه هیچ وقت افتتاح نمی‌شد. آنها که می‌گویند آثار برجام را ندیده‌ایم امروز به پالایشگاه ستاره خلیج فارس بیایند و ببینند که همه تجهیزات خریداری شده نه تنها به ایران آمده که نصب هم شده است.

به گزارش ایسنا، روحانی با انتقاد از کسانی که از افتتاح پروژه‌ها انتقاد می‌کنند، تصریح کرد: بعضی‌ها فکر می‌کنند که افتتاح کردن مثل زدن کلید یک لامپ است. برای پروژه‌ها چندین سال تلاش شده است. این پالایشگاه از سال 86 شروع شده و تا سال 92، 40 درصدش تکمیل شده بود.

وزیر نفت هم در رقابت با اظهارات عجیب رئیس‌جمهور، با تاکید بر اینکه ما نیازی به افتتاح و اقدام‌های نمایشی نداریم(!)، گفت: در مرداد ٩٢ کارهای ساختمان، نصب تجهیزات و اقدامات فرایندی پالایشگاه در مراحل ابتدایی ١٤، ١٣ و ١٠ درصدی در فازهای اول، دوم و سوم قرار داشت. این میزان پیشرفت اجرایی در واحدهای فرآیندی فازهای سه‌گانه این پالایشگاه با احتساب مهندسی و خرید کالا، پیشرفت کلی طرح را حدود ٤٧ درصد قرار داده بود.

زنگنه با اذعان به برخی اختلاف‌افکنی‌ها، اظهار کرد: این موضوع را اولین بار است که می‌گویم، وقتی در سال ٩٢ به وزارت نفت برگشتم خیلی‌ها دوست داشتند میان وزارت نفت و قرارگاه دعوا درست کنند، تحریک هم کردند، اما تاکید می‌کنم در تمام این مدت چیزی جز صفا و دوستی میان ما حاکم نبود.

با این حال بررسی‌های کیهان نشان می‌دهد بر خلاف ادعاهای صورت‌گرفته، دولت یازدهم که پس از برجام کارنامه خود را خالی از موفقیت‌های چشم‌گیر می‌بیند، از هر اتفاقی برای دستاوردسازی استفاده می‌کند و تلاش برای بزرگ نشان دادن نقش خود در افتتاح بزرگترین پالایشگاه جهان از حیث وسعت نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است.

یک منبع آگاه در حوزه صنعت نفت در گفتگو با کیهان تصریح کرد: تا پایان مرداد 92 پیشرفت کلی پالایشگاه ستاره خلیج فارس اعم از طراحی، ساخت و تأمین کالا 66 درصد بوده است.

این کارشناس حوزه انرژی با انتقاد از بی‌مهری‌ها نسبت به عملکرد متخصصان ایرانی، تأکید کرد: علی‌رغم ادعاهای موجود، برجام اثری بر پیشرفت این پروژه نداشته است.

وی افزود: اگر برجام نبود ما از مراجع و منابع دیگری از جمله چین خریدهایمان را انجام می‌دادیم، کما اینکه قبلا و در دوره تحریم هم این کار انجام می‌شد.

به گفته این منبع آگاه، بعد از برجام قرار بود شرکت زیمنس برای ارسال دو دستگاه کمپرسور همکاری کند، ولی با این حال تدابیر لازم با فرض استمرار تحریم‌ها پیش‌بینی شده بود و اگر برجام هم اجرا نمی‌شد، روش دور زدن تحریم‌ها در نظر گرفته شده بود.

این کارشناس صنعت نفت در انتقاد به اظهارات وزیر نفت هم افزود: همین آقای زنگنه بعد از روی کار آمدن، تا یک‌سال کمک به پروژه و انجام تعهدات قبلی وزارت نفت در این رابطه را عقب انداخت، در حالی که در دولت گذشته بسیاری از منابع این طرح ملی پیش‌بینی شده بود.

وی خاطرنشان کرد: همان‌طور که زنگنه اعتراف کرده، علی‌رغم کارشکنی‌ها، قرارگاه به دور از حاشیه کار خود را انجام داد و هم‌اکنون هم با اختصاص فقط 500 میلیون دلار، سایر فازهای این طرح به دست متخصصان ایرانی تکمیل خواهد شد.

این کارشناس همچنین درباره ادعای وزیر نفت مبنی بر عدم نیاز دولت به انجام کارهای نمایشی تأکید کرد: چند روز پیش هم وزیر نفت این ادعا را مطرح کرد ولی به فاصله چند روز و بدون هماهنگی قبلی در اقدامی عجیب افتتاح دستاورد متخصصان ایرانی در سال‌های گذشته در دستور کار قرار گرفت.

گفتنی است متأسفانه در آستانه انتخابات اتفاقات عجیبی در جهت فضاسازی رسانه‌ای رخ می‌دهد. حقیقت این است که بزرگ‌ترین پروژه پالایشگاهی جهان به لحاظ وسعت با نگاه بومی و مدیریت انقلابی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) سپاه پاسداران، آماده افتتاح شد.

با افتتاح این پالایشگاه کشور به خودکفایی بنزین می‌رسد، این در حالی است که طی دولت یازدهم واردات بنزین به کشور 6 برابر شده است.احداث این پالایشگاه گرچه از سال 1385 و با مشارکت دو شرکت خارجی کلید خورد اما با تنگ شدن حلقه محاصره اقتصادی بر کشور، شرکت‌های خارجی به یکباره عرصه ساخت این پالایشگاه را خالی کردند؛ از این رو در اواخر سال 89 اجرای آن به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) واگذار گردید و این زمانی بود که طبق برنامه باید پالایشگاه مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت.

سرانجام مشعل فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج ‌فارس در 22 اسفندماه 1394 روشن شد و در مهرماه سال 95 نیز تولید در واحد تقطیر فاز نخست این پالایشگاه آغاز گردید.

در مجموع این طرح کلان ملی از یک طرف سند اثبات توانمندی متخصصان داخلی و از سوی دیگر نشان پیروزی جوانان این مملکت با تلاش و استقامت و چشم برداشتن از خارج از مرزهاست. مهندسان ایرانی نشان دادند در سخت‌ترین شرایط تحریم خارجی و بی‌مهری‌های داخلی، با تلاش و پشتکار توانستند کشور را از واردات بنزین بی‌نیاز کنند. فهم این توانمندی و موفقیت قطعا برای کسانی که خود توانایی کافی را ندارند و با روحیه خودباختگی، چشم به بیرون از کشور دارند دشوار است ولی جا زدن تلاش جوانان ایرانی به عناوین دیگر حقیقت را تغییر نخواهد داد.

* وطن امروز

- افتتاح دستاورد سرهنگ‌ها توسط روحانی!

وطن امروز درباره پالایشگاه خلیج فارس گزارش داده است: حسن روحانی روز گذشته دستاورد سرهنگ‌ها را افتتاح و به نام دولت خود ثبت کرد.

به گزارش «وطن‌امروز»، در حالی که آمارها و بررسی‌ها نشان می‌دهد پالایشگاه بزرگ ستاره خلیج‌فارس با همت و تلاش جهادی قرارگاه خاتم‌الانبیا و مسؤولان وزارت نفت دولت سابق ساخته شده، حسن روحانی روز گذشته فاز اول آن را افتتاح و اعلام کرد اگر دولت یازدهم و برجام نبود این پالایشگاه ساخته نمی‌شد!

پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس که با همت و تلاش جهادی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا ساخته شده ٥٥٥ میلیون لیتر فرآورده‌های نفتی اصلی مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند و به عنوان نخستین پالایشگاه طراحی شده براساس خوراک میعانات گازی شامل واحدهای تقطیر، تصفیه گازمایع، تبدیل کاتالیستی، تصفیه نفتا، ایزومریزاسیون و تصفیه نفت سفید و نفت گاز با هدف تولید بنزین، گازوئیل، گاز مایع و سوخت جت در کنار پالایشگاه فعلی بندرعباس است.  این پالایشگاه 3 فاز با ظرفیت پالایش 120 هزار بشکه میعانات گازی در روز دارد که در مجموع 360 هزار بشکه در روز می‌شود. خوراک میعانات گازی آن از میدان مشترک پارس‌جنوبی تأمین خواهد شد و به این ترتیب تا اندازه‌ای از خام‌فروشی این سوخت با ارزش جلوگیری می‌کند.  هر فاز این پالایشگاه 12 میلیون لیتر در روز بنزین  با عدد اکتان 95 و مطابق استاندارد یورو 4 که بالاترین سطح کیفی بنزین در ایران و بسیاری کشورهای جهان است  تولید خواهد داشت. فاز نخست این پالایشگاه ایران را در تأمین بنزین مصرفی خودکفا کرده و با بهره‌برداری از فاز دوم آن ایران وارد باشگاه صادرکنندگان بنزین خواهد شد.  بنزین با کیفیت «ستاره خلیج‌فارس» در داخل مصرف می‌شود و بنزین صادراتی تلفیقی از استاندارد یورو 2 و یورو3 خواهد بود.

حسن روحانی در روز افتتاحیه این پالایشگاه در اظهاراتی کاملا تبلیغاتی و انتخاباتی اعلام کرد اگر برجام و دولت یازدهم نبود این پالایشگاه ساخته نمی‌شد، در حالی که تا سال 1392 تا 80 درصد فاز اول پالایشگاه پیشرفت فیزیکی داشته است.  کاندیدای  انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم صبح دیروز گفت: فاز اول پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، یکی از افتخارات صنعت نفت ایران خواهد بود. تمام تجهیزات اصلی این پالایشگاه سال‌ها پیش خریداری شده بود اما در کشورهای مختلف توقیف بود و اگر برجام نبود این پالایشگاه هیچ وقت افتتاح نمی‌شد. آنها که می‌گویند آثار برجام را ندیده‌ایم امروز به پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بیایند و ببینند همه تجهیزات خریداری شده نه تنها به ایران آمده که نصب هم شده است. روحانی در ادامه یادآور شد: اگر قبل از برجام می‌توانستیم تحریم‌ها را دور بزنیم و تجهیزاتی وارد کنیم، اگر این تجهیزات خراب بود به گردن خودمان می‌افتاد اما امروز سازنده تجهیزات باید آنها را سالم به ملت تحویل دهد. عهد ما با هم در خرداد 92 این بود که راهی را انتخاب کنیم که اموال ایران را حراست کنیم و با هم قدمی برداریم تا پروژه‌های مهم کشورمان افتتاح شوند. وی با انتقاد از کسانی که از افتتاح پروژه‌ها انتقاد می‌کنند، با لحنی غیرمودبانه گفت: بعضی‌ها فکر می‌کنند افتتاح کردن مثل زدن کلید یک لامپ است. برای پروژه‌ها چندین سال تلاش شده است. این پالایشگاه از سال 86 شروع شده و تا سال 92، 40 درصدش تکمیل شده بود، آن هم قسمت‌هایی مثل لوله‌کشی و منابع ساخته شده بود و بسیاری از تجهیزات در آن نبود. ما هر طرحی را که تکمیل شود به خاطر دلواپس‌ها یک روز هم صبر نمی‌کنیم و افتتاح می‌کنیم. فکر می‌کردیم دلواپس‌ها برای برجام دلواپس هستند اما بعد دیدیم برای افتتاح هم دلواپسند! این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم اضافه کرد: این پالایشگاه جزو پروژه‌هایی بود که من هر هفته آن را دنبال و از وزیر نفت درباره‌اش سوال می‌کردم.

در حالی که فقط 22 درصد ساخت این پالایشگاه در دولت یازدهم صورت گرفته و کمتر از 10 درصد آن بعد از برجام بوده حسن روحانی امروز مدعی شده اگر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نبود این پالایشگاه هیچگاه راه‌اندازی نمی‌شد. وی افزود: آنهایی که می‌گویند آثار برجام را ندیده‌ایم امروز به این پالایشگاه بیایند و ببینند همه تجهیزات خریداری شده نه تنها به ایران آمده بلکه نصب هم شده است. به گزارش تسنیم، فعالیت‌های عملیاتی طرح احداث پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج‌فارس پس از انجام مطالعات امکان‌سنجی و طراحی پایه از بهمن ماه سال 1385 با ثبت و تأسیس شرکت نفت ستاره خلیج‌فارس و با ترکیب سهامداران به‌ صورت زیر آغاز شد.

- شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی40 درصد

- شرکت پتروگاس (اندونزی) 01/50 درصد

 - صندوق‌های بازنشستگی صنعت نفت 09/9 درصد

ابتدا شرکت‌های تهران جنوب و بینا به‌همراه 2 شریک خارجی «اسنم پروجتی» و «گلدن گروپ» عملیات طراحی را آغاز کرده و ادامه دادند ولی به‌علل متعدد از جمله درخواست اعتبار تایید شده (Confrimed LC) و عدم امکان اجرای آن در شرایط وقت، پس از تکمیل مطالعات FEED، 2 شرکت خارجی از کنسرسیوم خارج شدند، از این‌رو عملاً کار از خردادماه سال 87 توسط 2 شرکت ایرانی تهران جنوب و بینا ادامه یافت و به‌موازات آن، کار تسطیح و آماده‌سازی زمین آغاز شد. همزمان با عملیات اجرایی، فعالیت‌های مهندسی ادامه پیدا کرده و قراردادهای خرید تجهیزاتی چون آب‌شیرین‌سازها، توربوژنراتورها و بسیاری از تجهیزات پالایشگاهی منعقد شد. فعالیت اجرایی این پروژه از اواسط سال 88 تا اواسط سال 89 با رکود شدید منابع مالی مواجه شد و بسیاری از فعالیت‌هایی که قرار بود در مسیر توسعه آن آغاز شود، آغاز نشد، برخی فعالیت‌ها متوقف شد و برخی با کندی بسیار ادامه پیدا کرد تا اینکه اواخر بهمن ماه سال 1389 شرکت فرادست انرژی فلات (از شرکت‌های زیرمجموعه قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا(ص)) به‌عنوان عضو جدید با نقش راهبری به کنسرسیوم تهران جنوب و بینا اضافه شد و شرکت فلات که عملا به‌عنوان شرکت اصلی گروه بود، پس از سازماندهی و تقسیم‌بندی کل پالایشگاه به چند ناحیه و واگذاری آنها به شرکت‌های زیرمجموعه و با تأمین نسبی منابع مالی، عملیات اجرایی را ادامه داد. با اتمام عملیات نصب پایپ‌رک‌ها و لوله‌گذاری‌های زیرزمینی و شروع نصب سازه‌های فلزی، در طول سال‌های 90 و 91 عملیات نصب لوله‌های روزمینی و تجهیزات پالایشگاهی ادامه پیدا کرد.

با روی کار آمدن دولت یازدهم بار دیگر ترکیب سهامداران شرکت جهت اخذ تسهیلات بانکی تغییر کرد. روند اجرای این پروژه با احداث بخش‌های مختلف پالایشگاه، مخازن و خطوط لوله ادامه یافت. از حدود 520 میلیون یوروی مورد تقاضای مدیران پروژه پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس، تا پایان سال 94 حدود 218 میلیون یورو از بانک عامل دریافت شد اما فاز نخست پالایشگاه که مقرر بود ابتدای سال 95 به بهره‌برداری کامل برسد، تکمیل نشد و نبود سرمایه‌های لازم برای اتمام این پروژه از مهم‌ترین دلایل تأخیر در بهره‌برداری آن عنوان شد، ازاین‌رو در ماه‌های ابتدایی سال 95  تخصیص 650 میلیون یورو تسهیلات از صندوق توسعه ملی برای پروژه «ستاره خلیج‌فارس» مصوب شد. در حال حاضر با توجه به ظرفیت کلی این پروژه که در صورت بهره‌برداری کامل در 3 فاز، قابلیت پالایش روزانه 360 هزار بشکه میعانات گازی و تبدیل آن به فرآورده‌های نفتی را دارد، این پروژه ملی حدود 92 درصد پیشرفت فیزیکی دارد که از این مقدار سهم دولت‌های نهم، دهم و یازدهم عبارت است از: میزان پیشرفت پروژه در دولت نهم 35 درصد، میزان پیشرفت پروژه در دولت دهم 35 درصد و میزان پیشرفت پروژه در دولت یازدهم 22 درصد (تا امروز) . تکمیل 8 درصد باقیمانده که شامل تکمیل و بهره‌برداری از فازهای دوم و سوم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس خواهد بود به دولت دوازدهم موکول می‌شود.