به گزارش مشرق به نقل از تهران امروز، این صحبت‌ها یک تصمیم اجرايی هم در پی داشت. قرار شد دولت به هر نوزادی که به دنیا بیاید، یک میلیون تومان بدهد که البته تا سال‌ها در حسابش می‌ماند و قابل برداشت نیست. پس از واکنش‌های مثبت و منفی کارشناسان و مسئولان بعد از این حرف‌ها و تصمیم‌ها، دیگر خبری از این بحث نبود تا همین چند هفته پیش که این موضوع به یکباره در درس‌های دانشگاهی وارد فاز اجرایی شد و نقل محافل.
کتاب چاپ شده تدریس می‌شود؟
بعد از آن، معاون آموزش و پژوهش مركز امور زنان و خانواده رياست‌جمهوري اعلام کرد كنترل جمعيت و راه‌‌هاي پيشگيري از بارداري ديگر به دانشجويان آموزش داده نمي‌شود؛ كتاب «روانشناسي ازدواج و شكوه همسرداري» در دانشگاه‌هاي كشور تدريس مي‌شود. زهرا سجادي خبر داد که کارهای اجرايی این تغییر هم انجام شده است؛ «این كتاب به چاپ رسيده و آماده تدريس در دانشگاهها به جاي كتاب «جمعيت و تنظيم خانواده» است، نامه‌نگاري‌هاي لازم را نيز در اين زمينه با وزارت علوم انجام داده‌ايم. «كتاب جمعيت و تنظيم خانواده» با رويكرد دولت اصلاحات بود و بر پيشگيري از زاد و ولد و افزايش جمعيت تاكيد داشت. رويكرد دولت اصلاحات، كاهش جمعيت ايران بود كه از اين جهت پيشگيري از بارداري را در بين زنان رايج كرده و آنها را تشويق به اشتغال بيشتر مي‌كرد و با رونق دادن مهد‌هاي كودك، فاصله بين مادر و فرزند را افزايش داد.»
چرا تنظيم خانواده؟
تاریخچه شكل‌گیری کتاب «جمعيت و تنظيم خانواده» به سال‌ها پیش برمی‌گردد. سال‌هایی كه ایران متاثر از تغییر و تحولات جامعه جهانی حدود سال‌های ۴۱ تا ۵۶ سازمان تحدید موالید را تاسیس كرد. با شروع جنگ تحمیلی فعالیت‌های این سازمان متوقف شد اما از سال ۶۸ با پایان جنگ دوباره برنامه‌های جمعیت و تنظیم خانواده مورد بررسی مسئولان قرار گرفت. سال ۶۹ سازمان جمعیت و تنظیم خانواده به صورت جدی مورد بررسی قرار گرفت تا اینكه اردیبهشت سال ۷۰ این تحدید موالید در مجلس مطرح و سرانجام قانون جمعیت و تنظیم خانواده ۲ خرداد ۷۰ تایید و تصویب و همان سال به سازمان‌های مربوطه از جمله وزارت علوم و آموزش و پرورش برای تهیه كتاب‌های دانشگاهی ابلاغ شد. نزدیک به دو دهه از تهیه كتاب تنظیم خانواده می‌گذرد. کتابی که براساس سال‌ها پژوهش و مطالعه در سال ۷۰ به دروس دانشگاهی اضافه شد و به پیشنهاد كارشناسان حوزه آموزش قرار بود كه این كتاب در مقاطع راهنمایی و دبیرستان هم تدریس شود. اتفاقی که هیچ وقت نیفتاد. در طول این سال‌ها كتاب تنظیم خانواده پس از اصلاحات متعدد از سوی كارشناسان علوم، با تغییرات جدیدی به دانشجویان ارائه می‌شد.
تدریس این درس تا سال تحصيلي جاري هم ادامه داشت اما به گفته سجادی،كاهش جمعیت موجب نگرانی شده و رویكرد دولت دهم این است كه با كاهش جمعیت و تولد كمتر مبارزه كند؛ « به همین دلیل كتاب «روانشناسی ازدواج و شكوه همسرداری» كنترل جمعیت را به دانشجویان آموزش نمی‌دهد و به جای موضوع پیشگیری از بارداری، مسائل ارزشی را مطرح می‌كند. بر تفاوت‌های میان زن و مرد به لحاظ جسمی، روحی و عاطفی و بازخوردهای این تفاوت‌ها تاكید دارد و ازدواج را به عنوان راهی برای رسیدن به كمال طرح می‌كند؛ این كتاب همچنین معیارهای انتخاب یك همسر خوب را عنوان كرده و به دانشجویان معیارهای انتخاب همسر مناسب را با توجه به احكام اسلام و آیات قرآن آموزش می‌دهد.
خانم معاون می‌گوید دانستن نکاتی که کتاب‌های قبلی داشت، لازم نبود و نیست ؛ «این كتاب دارای بخش‌های مختلفی از جمله تعامل اجتماعی، تعامل فرهنگی و تعامل اقتصادی است و نكاتی را بیان می‌كند كه دانستن آن برای یك دانشجو ضروری است. در حالی كه براساس كتاب قبلی، نیازی نبود تا دانشجو این مسائل را بداند و در حالی كه او در انتخاب همسرش مانده بود و نمی‌دانست كه چگونه باید همسر مناسب خود را انتخاب كند، راه‌های پیشگیری از بارداری به او آموزش داده می‌شد.» این صحبت‌های سجادی در مقدمه کتاب جدید هم آمده است؛ « به دلیل کاستی‌ها و محدودیت‌های درس «جمعیت و تنظیم خانواده» و ارزیابی‌های حاصل از چگونگی نگرش دانشجویان به محتوای این درس، مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری درصدد برآمد که به استناد مصوبه جلسه 326 شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تدریس دو واحد درسی اختیاری با موضوع «دانش و خانواده» به تدوین و تالیف کتابی جامع و غنی با عنوان «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» به همت و تلاش در خور تحسین استاد بزرگوار جناب آقای دکتر افروز بپردازد.
درس‌های جدید در راهند
مدیر کل امور آموزشی و تحصیلات تکمیلی وزارت علوم هم با اعلام اخباري ا حذف درس تنظیم خانواده را هم در بین حرف‌هایش مطرح کرد؛ «دو درس هم اکنون در دستور کار وزارت علوم برای افزودن به واحدهای درسی دانشجویان قرار دارد. درس دفاع مقدس که اکنون در برخی دانشگاهها به صورت اختیاری ارائه می شود و درس تاریخ و تمدن ایران و اسلام تنها دروسی هستند که برای افزوده شدن به دروس دانشگاهی به عنوان دروس اختیاری در دستور کار وزارت علوم قرار دارند. افزودن یک واحد درسی جدید به مجموعه واحدهای درسی کار کارشناسی و دقیقی را می طلبد . به همین علت به‌رغم اینکه درس تاریخ و تمدن ایران و اسلام از چندی پیش مطرح شده است اما هنوز برای اجرای آن به برنامه مشخصی نرسیدیم و نیاز به بررسیهای بیشتری در این زمینه احساس می شود.»
این بحث‌ها در حالی انجام می‌شود که موضوع بازنگری در دروس دانشگاهی به ویژه علوم انسانی مورد توجه قرار گرفت و سوژه داغ محافل دانشگاهی شد. بعد از آن بحث‌ها کار به فاز اجرايی رسید و این روزها کارگروههایی مشغول کارند. رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از بازنگری 38 رشته علوم انسانی در مقطع کارشناسی خبر داده و گفته که چهار هزار رشته در علوم انسانی باید مورد بازنگری قرار گیرند. دکتر غلامعلي حداد عادل رئيس كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي که رئيس شوراي بازنگري و تحول در علوم انساني هم هست، از بازنگری تدریجی این دروس خبر مي‌دهد و مي گويد؛ «تحول در علوم انساني يک کار بنيادي و دراز مدت است که ظرف 6 ماه يا يک سال به اتمام نمي‌رسد به همين منظور 14 کارگروه در شوراي بازنگري و تحول علوم انساني که زير مجموعه شوراي عالي انقلاب فرهنگي است تشکيل شد. روند تحول در بازنگري ابعاد مختلف علوم انساني در حوزه هاي کتاب درسي، استاد، دانشگاه، پايان نامه ها، رساله، مجلات و طرح هاي تحولي صورت مي گيرد. نتايج حاصل از تحقيقات پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي در شوراي بازنگري و تحول علم انساني مورد توجه قرار مي‌گيرد. البته ما در علومي مثل مهندسي و پزشکي نيازمند تحول مفهومي و مبنايي نيستيم اما تحول در علوم انساني بايد صورت گيرد و اين به معناي بي نيازي از دستاوردهايي که تاکنون در ساير کشورها بوده نيست.»
نگاهی به کتاب جديد و جایگزین شده
با هر زور و زحمت و پیگیری که شده توانستیم به یک نسخه از کتاب جایگزین شده «روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری» دست پیدا کنیم تا سر دربیاوریم که در کتاب جدید چه خبر است. کتاب فوق‌الذکر از زمین تا آسمان با قبلی فرق دارد. مبنای کتاب تازه تالیف دکتر غلامعلی افروز که از استادان ممتاز و نامدار دانشگاه تهران است، بر مسائل مربوط به روانشناسی ازدواج است. نویسنده در اول کتاب آورده است که «همه باید با اندیشه و تلاش مستمر، بستر ازدواج مطلوب و پایدار برای جوانان بصیر و هوشمند ایران اسلامی را با شعار بنیادین «انتخاب دقیق، عروسی آسان» فراهم نمایند». بحث‌های روانشناسی نسخه جدید، از حرف و حدیث‌هایی که قبل از ازدواج، در مرحله انتخاب همسر و شرایط سنی و روحی وجود دارد شروع می‌شود و بعد از آن مسائل مربوط به خود ازدواج را بررسی می‌کند و تا دوران بعد از ازدواج یعنی همسرداری ادامه دارد. در مقدمه خود کتاب هم آمده است که «کتاب پیش رو با رویکردی علمی-فرهنگی و اجتماعی، ضمن تاکید بر آموزش مهارت‌های ازدواج، سعی در انتقال مفاهیم اخلاقی در قالب دو واحد درسی نموده است.» این یعنی دیگر خبری از آموزش‌های مربوط به مسائل جنسی نیست. مسئله‌ای که همواره دغدغه کارشناسان بوده و همیشه تاکید کرده‌اند که جای این مبحث در دوران تحصیل دانش‌آموزان و دانشجویان ما خالی است و خیلی از مشکلاتی که در جامعه فعلی ما وجود دارد، ریشه در همین عدم آگاهی‌ها دارد.
هشت فصل از این کتاب 10 فصلی، به فلسفه ازدواج، اصول و معیارهای انتخاب زوج و ویژگی‌های شخصیتی دو طرف اختصاص دارد. آقای دکتر افروز در این بخش‌ها هدف از ازدواج را از دیدگاه روانشناسی و آیات و روایاتی که در اختیار داریم، بررسی می‌کند. فصل بعدی هم به مسائل نحوه رابطه و رفتار با همسر می‌گذرد. آنجا که به گفته آقای دکتر باید برای همسرت جاذبه‌های زبانی و رفتاری و ظرافت‌های احساسی و محبتی داشته باشی و هر جور که شده هوایش را داشته باشی.هر ملاطفتی و نوازشی در این دوران به کار می‌آید. فصل آخر هم به مرحله حساس فرزندآوری و فرزندپروری از دیدگاه روانشناسی می‌پردازد. حال و هوای کتاب تا حدود زیادی امروزی است و دکتر افروز به واسطه ارتباط مستمر با دانشجویان و نسل جوان، نکات و مسائلی را که از بعد روانی در قضیه ازدواج با آنها درگیر هستند را مطرح کند. این وسط فقط حلقه آموزش‌های مسائل جنسی گم‌شده که باید منتظر ماند و دید ایده جدیدی در راه است یا وزارت علوم کلاً بی‌خیالش شده و قید دردسرهایش را زده است.
شروع ماجرا، حرف‌های یک مصاحبه زنده تلویزیونی بود. سیاست و شعار «دو بچه کافی است» که تا همین چند سال قبل روی آدامس و سیگار هم تبلیغ می‌شد، زیر سوال رفت و احمدی نژاد این حرف‌ها را سیاست غلطی خواند؛ «این شعار فرمول انقراض یک ملت است نه بقای آن. حالا نمی‌گویم که خانواده‌ها پنج، شش فرزند داشته باشند اما زمانی که حرف از الگوی اسلامی ـ ایرانی می‌آید باید تمام جوانب و تصمیم‌گیری‌ها را تحت تاثیر خود قرار بدهد و الا دیگران برای ما تصمیم گرفته و به خورد ما می‌دهند.»
