سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** معاون وزیر صنعت: قراردادهای خودروسازی همانند توتال محرمانه است

«منصور معظمی» معاون وزیر صنعت و رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در مصاحبه با روزنامه اعتماد درخصوص اطلاع رسانی درباره قراردادهای خودرویی گفت: «من قرارداد رنو را باز نخواهم کرد. هیچ قراردادی را باز نخواهیم کرد، مگر در مورد قرارداد توتال جزییات را می‌دانید...این قرارداد هم] همانند توتال[تحت تأثیر ترامپ است».

«محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت- ۲۲ اسفند- در نشست خبری گفت: «مردم با دولت نامحرم نیستند». این اظهارنظر در حالی است که در قریب به پنج سال اخیر، تقریباً تمامی توافقات مهم بین المللی دولت، محرمانه بوده است.

روند توافق برجام، قراردادهای نفتی (IPC)، تفاهم دولت با کارگروه اقدام مالی (FATF)، سند ۲۰۳۰، قراردادهای خودروسازی (رنو، پژو) و حقوق‌های نجومی از جمله مواردی است که عدم انتشار جزییات آن و یا تأخیر در انتشار جزییات موجب شد تا منتقدان و حتی برخی حامیان دولت، به دولت آقای روحانی لقب «دولت محرمانه‌ها» دادند.

** انتخاب مجدد آیت الله جنتی به ریاست خبرگان، اصلاح طلبان را پریشان کرد

روز سه شنبه -۲۲ اسفند- در جریان چهارمین اجلاسیه مجلس خبرگان، انتخابات هیئت‌رئیسه و اعضای کمیسیون‌های مجلس خبرگان رهبری برای دو سال آینده برگزار و آیت‌الله جنتی با ۶۶ رأی از مجموع ۷۸ رأی مجدداً به عنوان رئیس مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد.

روزنامه قانون با اشاره به این موضع در گزارشی با عنوان «تکرار مکررات» نوشت: «باز هم جنتی رئیس شد؛ در جریان چهارمین اجلاسیه مجلس خبرگان رهبری انتخابات هیات‌رییسه و اعضای کمیسیون‌های مجلس خبرگان رهبری برای دو سال آینده برگزار و جنتی که به تازگی از امامت جمعه تهران کناره‌گیری کرده بود، از مجموع ۷۸ رأی ۶۶ رأی کسب کرد و دوباره به عنوان رییس مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد».

گفتنی است در روزهای گذشته پس از موافقت رهبر معظم انقلاب با استعفای آیت الله جنتی از امامت جمعه تهران، روزنامه‌های اصلاح طلب با تیترهایی همچون «خداحافظ آقای جنتی»، «جمعه‌ها بدون جنتی»، «بازنشسته فعال» و...به صورت تلویحی از کناره گیری آیت الله جنتی از نماز جمعه ابراز خوشحالی کردند.

اما انتخاب مجدد آیت الله جنتی به ریاست خبرگان، گویا خیلی زود خوشحالی اصلاح طلبان را به پریشانی بدل کرد.

لازم به ذکر است که پس از انتخاب مجدد آیت الله جنتی به ریاست خبرگان، بی بی سی فارسی در گزارشی کوتاه، به صورت تلویحی از این اتفاق ابراز ناراحتی کرد.

حضور به عنوان فقیه در شورای نگهبان، آن هم بیش از سی سال، پررنگ‌ترین چهره حضور آیت‌الله جنتی در عرصه سیاسی کشور است؛ جایگاهی که مانعی بزرگ بر سر بدخواهان بوده است و توطئه‌های بسیاری را برای دست اندازی به مناصب نظام خنثی کرده است. امانت داری، شجاعت و دقت تحسین برانگیز آیت الله جنتی در سنگر شورای نگهبان، همواره بدخواهان و دشمنان را مأیوس کرده است.

** مگر نمی‌بینید ترامپ عصبانی شده، موشکی را هم بدهید برود

اصلاح طلبان در واکنش به رفتارهای آمریکا تنها یک پیشنهاد دارند و آن اینکه یکطرفه امتیاز بدهیم و انتظار امتیازگیری هم نداشته باشیم. این جریان با همین شیوه و با دوگانه سازی مجعول «هسته ای-معیشت»، صنعت هسته‌ای را به تعطیلی کشاند و این در حالی است که تحریم‌ها پابرجا ماند و هیچ دستاوردی از برجام عاید ایران نشد.

روزنامه بهار در یادداشتی با عنوان «عبور از تیلرسون» نوشت: «دونالدترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده بالاخره تصمیم خود را گرفت و رکس تیلرسون را از وزارت امور خارجه این کشور برکنار کرد...اگر تا به امروز نسبت به عدم توجه دولت‌ترامپ در موضوع اجرای مفاد برجام‌تردیدی وجود داشت امروز دیگر می‌توان با اطمینان بالایی این نکته را مطرح کرد که به زودی شاهد خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای خواهیم بود...توضیح بیشتر آنکه تا مدت اندکی دیگر رئیس جمهور آمریکا می‌باید نظر خود درباره ادامه اجرای برجام و یا خروج از آن را اعلام کند...حال پرسش اساسی این است که با وجود چنین نشانه‌هایی موضع مشخص ایران در قبال این موضوع چیست؟ آیا تصمیم گیران ارشد نظام نسبت به این موضوع بسیار مهم توجه کافی را دارند و یا همچنان به همان سیاست گذشته در قبال اختلافات ایران و غرب ادامه خواهند داد؟!».

در حال حاضر بنابر مستندات متعدد، دولت ترامپ هم برجام را می‌خواهد و هم تحریم‌ها را. راهبرد دولت ترامپ، دست بالا گرفتن در قبال ایران برای اعمال سختگیری، آغاز مجدد مذاکره، فزون طلبی و تحمیل برجام جدید (موشکی، منطقه‌ای و...) است. در این ارتباط، تمدید تعلیق ۹۰ روزه تحریم‌ها و بالا نگاه داشتن ریسک سرمایه‌گذاری در ایران، تصویب و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و اعلام عدم پای‌بندی ایران به برجام از ارکان این راهبرد است.

رئیس‌جمهور آمریکا بایستی هر ۹۰ روز یک‌بار تحریم‌هایی که در قوانین مختلف آمریکا به بهانه‌های هسته‌ای علیه ایران صادر شده‌اند را تعلیق کند. این پروسه هم سرمایه‌گذاران خارجی را سردرگم می‌کند و هم فعالین اقتصادی در داخل کشور را معطل نگه می‌دارد. چندی پیش، احمد خرم وزیر راه دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه آرمان گفته بود: «پس از برجام تا به امروز حدود ۲۵۰ الی ۲۶۰‌ میلیارد دلار تفاهمنامه امضا شد اما هنوز یک میلیارد دلار آن هم وارد کشور نشده است».

نکته قابل تأمل و البته تأسف برانگیز این است که روزنامه‌های اصلاح طلب، برای این سیاست خصمانه و این سنگ اندازی آشکار در مسیر مناسبات اقتصادی ایران، سوت و کف و هورا می‌کشند و هربار که ترامپ، به صورت دست و پاشکسته، برخی از تحریم‌ها را موقتاً تعلیق می‌کند، از خود بی‌خود شده و غش و ضعف می‌روند و با توهین به شعور مردم، این اقدام را دستاورد برجام جا می‌زنند.

سؤالی که در افکار عمومی ایجاد می‌شود این است که برجام چگونه توافقی بود که همه امتیازات (دسترنج ۳ دهه تلاش شبانه‌روز دانشمندان هسته‌ای) را ظرف کمتر از ۲ ماه واگذار کرد اما آمریکا با مجوز ما قانونا صاحب این اختیار شد که به جای لغو یا تعلیق بلندمدت همه تحریم‌ها، تنها بخش کوچکی از آن را در دوره‌های کوتاه مدت سه چهار ماهه تعلیق نماید و در هر فصل، چشم ما به اخم و لبخند طرف مقابل باشد؟!

مرتبط کردن همه امور به برجام و معطل و بلاتکلیف نگه‌داشتن مدیریت و اقتصاد کشور و زمینه چینی برای برجام های بعدی، همان خسارت بزرگی است که دشمن می‌پسندد. اکنون تعلیق و انتظاری که به جان فعالان اقتصادی و تولید کنندگان و مدیران ما افتاده، مجال حرکت و خلاقیت را از آنان گرفته و به رکود سنگین در عرصه کسب و کار و ریل‌گذاری مدیریتی انجامیده است.

** در پسابرجام نفت می‌دهیم و کالا می‌گیریم

«مهدی پازوکی» در مصاحبه با روزنامه آفتاب یزد گفت: «تحریم‌ها موجب شده که مبادلات ارزی کشور ما دچار مشکل باشد و ناچار به تجارت با کشورهایی هستیم که جایگاهی در اقتصاد جهان ندارند...ما به آفریقا نفت می‌دهیم و در ازای آن کالا وارد می‌کنیم».

گفتنی است در روزهای گذشته «سید احمدخانی» مدیرکل روابط عمومی گمرک در مصاحبه با روزنامه آفتاب یزد گفته بود: «به دلیل وجود تحریم‌ها، امکان انتقال پول صادرات به داخل ایران وجود ندارد. بنابراین در دولت یازدهم و دوازدهم یکی از محورهایی که برای توسعه صادرات به آن توجه شده، کشورهای آفریقایی بوده‌اند. طبیعی است که وقتی ما به این کشورها صادرات داریم، در مواردی امکان انتقال ارز از این کشورها به ایران وجود ندارد و ناچاریم که از آنها کالا وارد کنیم».

لازم به ذکر است که یکی از انجمن‌های صنفی صنعت پتروشیمی ایران در نامه‌ای که در اواخر فروردین ماه سال جاری خطاب به اسحاق جهانگیری معاون اول ریاست جمهوری نوشت، رسماً از ایجاد مشکلات عدیده برای شرکت‌های پتروشیمی داخلی درخصوص صادرات محصول و انتقال پول ناشی از آن ابراز نگرانی کرده بود.

بسیاری از کارشناسان و فعالین اقتصادی، همکاری نکردن بانک‌های خارجی با ایران را یکی از ضعف‌های اصلی در پسا برجام می‌دانند.

در حقیقت وضعیت نسبت به قبل از برجام تنها در افزایش فروش نفت خام تغییر کرده است و درآمدهای نفتی همچنان تنها برای واردات می‌تواند مصرف شود. طبیعی است که بیشتر واردات هم از همان کشورهای خریدار نفت انجام می‌شود.