سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** رشید پور: دوست داشتم این پرسش‌ها را هم از رئیس جمهور بپرسم

رضا رشیدپور مجری گفت و گوی زنده تلویزیونی اخیر رئیس جمهور در یادداشتی در روزنامه همشهری نوشت:

«دوست داشتم که از رئیس جمهور پرسش‌های دیگری هم بپرسم. از ریشه اعتراض‌های مردمی اخیر تا گره‌های فرهنگی و نیز دستاوردهای برجام. اتفاقاً این بخشی از نیمه خالی لیوان است. مخاطب آن را از گفت و گوکننده می‌خواهد و البته حق دارد و لابد گفت و گوکننده هم دوست دارد فریاد بزند که من می‌خواستم ولی نشد. همین می‌خواستم و نشد هم بخش دیگری از نیمه خالی لیوان است. و شاید یکی از مهمترین دلیل‌ها برای رشدنکردن فضای تعاملی در جامعه. چون می دانیم همیشه پاسخی تکراری وجود دارد که در لحظه حساس می‌توان به کار برد و بار سنگین مسئولیت را کم کرد. می‌خواستم اقتصاد را درست کنم ولی نگذاشتند. می‌خواستم فرهنگ را سامان بدهم ولی نگذاشتند. می‌خواستم با شما موافق باشم اما نشد. شاید هم واقعاً نمی‌شود و راست هم می گوییم اما ناخواسته فضا را برای باور عمومی و تعامل تأثیرگذار کم رنگ کرده‌ایم. همین فضای مخدوش، پاسخگویی را به تعلیم حکمت، پرسش را به بیهودگی و نقد را به مغالطه روشنفکرنمایانه تبدیل می‌کند».

رشیدپور اشاره کرده است که دوست داشته درباره دستاوردهای برجام هم از رئیس جمهور سؤال کند، اما چنین اتفاقی رخ نداد. گفت و گوی تلویزیونی رئیس جمهور حدوداً در دوسالگی برجام برگزار شد. آقای روحانی در سال ۹۴ تاکید کرده بود که در روز اجرای برجام-دی ماه ۹۴- تمامی تحریم‌ها بالمره (یکباره) لغو خواهد شد و نه تعلیق.

دولتمردان تاکید کرده بودند که با اجرای برجام مشکل تورم، رکود، بیکاری، ازدواج، سرمایه گذاری خارجی و حتی آب خوردن مردم نیز رفع خواهد شد.

اکنون ۲۴ ماه از روز اجرای برجام سپری شده است. هسته‌ای رفت ولی تحریم‌ها باقی ماند. حامیان برجام مدعی بودند که در هر روز پس از اجرای توافق، ۱۷۰ میلیون دلار عاید کشور خواهد شد! یعنی حدود ۵ میلیارد دلار در هر ماه و بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار در هر سال. اکنون که دو سال از اجرای برجام می‌گذرد، با حساب سرانگشتی باید ۱۲۰ میلیارد دلار (معادل ۴۸۰ هزار میلیارد تومان) پول به کشور آمده باشد. سؤال افکار عمومی این است که سرنوشت این ۴۸۰ هزارمیلیاردتومان چه شد؟!

** حجاریان: مشکلات فعلی ارتباطی با عملکرد روحانی ندارد

سعید حجاریان در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:

«دولت یازدهم زمینی سوخته و مجموعه‌ای از بدهی‌های انباشته را از دولت پیش از خود به ارث برد. این ارثیه نامیمون، به همراه مطالبات هشت‌ساله (۹۲-۸۴) مردم و شعارهای مطرح شده در انتخابات سال ۹۲ به انتظارات مردم دامن زد و در نتیجه بر شدت فشارها بر دولت افزوده شد. ریشه مشکلات فعلی را لزوماً نباید در عملکرد و نگرش دولت روحانی جست؛ یعنی اگر رقیب وی نیز به پاستور می‌رفت، چنین وضعیتی خواه‌ناخواه حادث می‌شد چرا که احمدی‌نژاد درآمد بادآورده کشور (از فروش نفت) را به نام عدالت، هزینه کرد و یک گام در جهت توسعه کشور بر نداشت».

درباره اظهارات سعید حجاریان باید گفت، روزنامه بهار-آبان ۹۶- در مطلبی نوشته بود: «یکی از کلیدواژه‌های مورد استفاده دولتمردان در این چند سال «دولت قبل» بوده است. مسئولان دولتی هنگام مواجهه با بسیاری از نقدها و اعتراضات در حوزه‌های مختلف با یادآوری عملکرد فاجعه بار دولت قبل منتقدان را به مسئولان گذشته حواله می‌دادند و به نوعی «دولت قبل» بهانه‌ای شده بود برای توجیه ناکامی‌ها و ضعف‌ها».

این روزنامه حامی دولت در ادامه نوشته بود: «پرسش اساسی آن است که امروز و با گذشت قریب به پنج سال از انتخاب حسن روحانی هنوز هم باید از «دولت قبل» گفت؟... همین پرسش را خطاب به رسانه‌های جریان اصلاحات نیز می‌توان مطرح کرد که آیا وقت آن نرسیده است که اندکی هم به دولت مستقر بپردازیم؟ تا کِی می‌خواهیم فهرست تخلفات رنگارنگ سران دولت گذشته را به مردم عرضه کنیم؟ آیا به خط پایان این مواجهه رسانه‌ای با دولت گذشته نرسیده‌ایم؟ محمود احمدی‌نژاد و یاران نزدیک به او با تمام اشتباهات و تخلفات و مفاسد ریز ودرشتی که داشته‌اند بیش از چهار سال است که دیگر در قوای سه گانه  حضور ندارند و چند سال است که ظاهراً دیگر آن نگاه جایی در قوه مجریه ندارد. در چنین وضعیتی گزارش‌ها و گفتگوهای تکراری درباره مفاسد و تخلفات آن هشت سال که در صفحات نشریات و فضای مجازی به شکل روزانه نقش می‌بندد چه دردی از مردم و متن جامعه را دوا می‌کند؟».

اصلاح طلبان همچنان دولت را به «حواله دادن مشکلات به گردن دیگران» تشویق می‌کنند. این در حالی است که این رویکرد غلط با وعده‌هایی که قول تحقق آنها به مردم داده شده و جامعه بر همین اساس در انتخابات شرکت کرده‌اند، منافات جدی دارد.

نکته دیگر اینکه نگاهی به ترکیب دولت‌های پس از انقلاب بخصوص از دهه هفتاد تاکنون به خوبی نشان می‌دهد که اکثریت دولت‌ها و مدیران اجرایی کشور به اصلاح طلبان و یا متحدین این جریان تعلق داشته است، از یکه تازی «کارگزاران» در دولت «سازندگی» تا مدیریت هشت ساله اصلاح‌طلبان در «دولت اصلاحات» و امروز که اصلاح طلبان سهم عمده‌ای از کابینه دولت‌های یازدهم و دوازدهم را به خود اختصاص دادند.

** روزنامه اصلاح طلب: مصاحبه روحانی خوب نبود چون به نیروهای مسلح و ائمه جمعه حمله نکرد

عبدالله ناصری در مصاحبه با روزنامه شرق گفت:

«رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی زنده خود نتوانست به دغدغه‌های جدی مردم پاسخ دهد... موضع اخیر وزیر دفاع را که در آن گفته شد نیروهای مسلح باید از فعالیت اقتصادی کنار بکشند؛ این خبر بسیار خوبی برای جامعه است. حتماً باید آقای روحانی از این موارد حرف می‌زد... مثلاً گروه‌های هنری در برخی از استان‌ها بلاتکلیف هستند...اما در شرایط حاضر، امام‌جمعه فلان استان به قانون بی‌توجهی کرده و مانع تحقق خواست مردم می‌شود. این‌ها مواردی بود که باید روحانی در گفت‌وگوی خودمانی با مردم مطرح می‌کرد».

روزنامه آفتاب یزد نیز در گزارشی با عنوان «جسارتا به عقب برگردید» نوشت:

«نظرسنجی‌ها درباره گفتگوی تلویزیونی رئیس جمهور حاکی از آن است که مردم از این نشست رضایت نداشتند و همان روحانی دوران انتخابات را می‌خواهند».

بی بی سی فارسی نیز در مطلبی با عنوان «گفتگویی که جسارتا چالشی نبود» نوشت: «یکی از اصلی‌ترین انتقادها، اشاره نکردن به اعتراضات اخیر و موضوع کشته‌ها و دستگیرشده‌ها بود. مساله‌ای که مجری به آن اشاره‌ای نکرد و روحانی در خلال سخنانش با اشاره‌ای گذرا، به مجاز بودن "اعتراض مردم در خیابان در چارچوب قانون" از آن عبور کرد. عیسی سحرخیز، فعال سیاسی پس از اشاره به مغفول ماندن این موضوع در گفتگوی تلویزیونی توئیت کرده است:"در حسرت یک مصاحبه چالشی؛ هر دو، مصاحبه شونده و مصاحبه کننده راضی، ملت ناراضی! گفت و گوی تلویزیونی رئیس جمهور و رشیدپور یک بار دیگر این نکته را به اثبات رساند که جای مصاحبه‌های عمومی چالشی، آن هم با حضور روزنامه نگاران ممنوع القلم و خانه نشین، خالی است».

در حال حاضر دغدغه اصلی عموم مردم، اشتغال، تورم و رکود است. اما متاسفانه اصلاح طلبان بدون توجه به این مطالبات، تمایل دارند که رئیس جمهور بجای پاسخگویی به مردم و تشریح عملکرد به جنجال و حاشیه سازی بپردازد.

نکته قابل تأمل اینجاست که روزنامه‌های طیف اصلاح طلب صراحتاً اعلام کرده‌اند که چرا رئیس جمهور در گفت و گوی تلویزیونی به نیروهای مسلح و ائمه جمعه حمله نکرده است!

روزنامه آفتاب یزد صراحتاً اعلام کرده است که مردم روحانی دوران انتخابات را می‌خواهند. «عبدالله گنجی» مدیرمسئول روزنامه جوان در روزهای گذشته در مطلبی نوشته بود: «اصلاح طلبان روحانی را"درگیر" می‌پسندند. مثل زمان انتخابات که با نظام رقابت می‌کرد و اینها کف می‌زدند».

** وعده یک میلیون شغل، از تمسخر در انتخابات تا وعده اجرا برای سال ۹۷

روزنامه قانون در مطلبی با عنوان «گامی بلند اما باتردید؛ وعده دولت برای ایجاد اشتغال در سال ۹۷» نوشت:

«نوبخت، سخنگوی دولت ماه گذشته اعلام کرده بود که دولت قصد دارد در سال ۹۷ یک میلیون و ۵۰ هزار شغل ایجاد کند که امروز در مجلس ایجاد یک میلیون و ۳۳ هزار فرصت شغلی را مطرح کرده است. این در حالی است که در لایحه بودجه ایجاد ۹۸۰ هزار فرصت شغلی برای سال آینده پیش‌بینی شده که قرار است سیاست‌های توسعه اشتغال در سه بخش اشتغال فراگیر، عشایری و روستایی و همچنین اشتغال حمایتی اجرایی شود».

گفتنی است اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور که خود یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری دوازدهم بود در روز چهارم تبلیغات انتخاباتی،  در تخطئه سایر کاندیداها گفته بود: «برخی می‌گویند و شعار می‌دهند که می‌خواهند یک میلیون شغل را ایجاد کنند، این برادر عزیز یا شغل ایجاد نکرده یا عدد و رقم متوجه نمی‌شود».

روزنامه بهار در روزهای گذشته در مطلبی نوشته بود: «بدون شک توسعه اشتغال در کشوری که اصلی‌ترین مساله اش بیکاری، به ویژه جوانان تحصیل کرده است؛ امری است ضروری و مهم! زیرا اشتغال صرفاً یک مساله اقتصادی نیوده و مهمترین عامل ثبات و یا بی ثباتی اجتماعی نیز می‌باشد که بهبود آن سایر بخش‌های جامعه را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما بررسی کلی لایحه بودجه ۱۳۹۷ نشان می‌دهد که رویکرد جدی و عملی برای ایجاد اشتغال در آن به چشم نمی‌خورد».

در روزهای گذشته «علی قنبری» کارشناس اقتصادی حامی دولت گفته بود: «دولت با توجه به مشکلات اقتصادی که دارد بودجه عمرانی کشور را کاهش داده است. کاهش رقم بودجه عمرانی سال ۱۳۹۷ نسبت به سال جاری در نهایت اشتغال را متأثر خواهد کرد و به نظر من موجب کاهش اشتغال از این طریق خواهد شد. با توجه به کاهش بودجه عمرانی و همچنین کاهش تعداد یارانه بگیران، می‌توان ادعا کرد بودجه تا اندازه‌ای انقباضی است. همچنین با توجه به اینکه قیمت برخی حامل‌های انرژی، از جمله بنزین، افزایش خواهد یافت، باید منتظر افزایش قیمت‌ها و تورم در کشور نیز بود. به بیان دیگر نمی‌توان کتمان کرد که سال آینده نرخ تورم کشور بالا خواهد رفت و این امر به اندازه‌ای نگران‌کننده است».

** مذاکرات موشکی می‌تواند ثمربخش باشد

روزنامه شرق در مطلبی نوشت:

«یکی از عوامل پنهان موفقیت مذاکرات برجام، محدودسازی این مذاکرات به طور عمده به موضوع غنی‌سازی اورانیوم بود و این عامل به مذاکره‌کنندگان کمک کرد تا گرچه به کندی ولی به توافق نهایی دست یابند. برخی تحلیلگران با ابراز نگرانی گسترده جامعه بین‌المللی درباره موشک‌های بالستیک ایران و سیاست‌های منطقه‌ای آن در کشورهایی مانند عراق و یمن این‌گونه استدلال می‌کنند که به جای نقض برجام، شاید انجام اقدامات دیپلماتیک جدید برای بحث پیرامون این نگرانی‌ها ثمربخش‌تر باشد؛ مذاکراتی که برنامه‌های موشکی و سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای ایران را هدف‌گذاری کند. اما وادارکردن ایران برای مشارکت سازنده در این مذاکرات مشکل خواهد بود».

گفتنی است در شرایطی که دشمن در چهارچوب عملیات روانی، تک‌تک منابع قدرت ملی-از جمله توان موشکی- را اسباب مزاحمت و دردسر برای ما جا می‌زند، رسانه‌های اصلاح طلب نیز تاکید دارند که بر سر این منابع نیز می‌شود معامله «برد-برد برجام»! را تکرار کرد. این ادعای اصلاح طلبان تنها یک مصداق از همنوایی با دشمن است.

اما علیرغم این همنوایی، وزارت امور خارجه در روزهای گذشته در بیانیه بی ادبانه ای مدعی شد که منتقدان برجام با دشمن همنوا شده‌اند.