کد خبر 446313
تاریخ انتشار: ۷ مرداد ۱۳۹۴ - ۰۵:۵۳

دو هفته پس از دستيابي ايران و 1+5 به «برنامه جامع اقدام مشترك (برجام)» هيئت‌هاي اروپايي به سمت تهران سرازير شده‌اند. هفته پيش وزير دارايي آلمان به تهران آمد،

به گزارش مشرق، دو هفته پس از دستيابي ايران و 1+5 به «برنامه جامع اقدام مشترك (برجام)» هيئت‌هاي اروپايي به سمت تهران سرازير شده‌اند. هفته پيش وزير دارايي آلمان به تهران آمد، ديروز مسئول سياست خارجي اروپا وارد ايران شد، امروز (چهارشنبه) لوران فابيوس وزير خارجه فرانسه به ايران مي‌آيد و طي چند روز آينده هم وزير خارجه اتريش به همراه يك تيم اقتصادي به ايران سفر مي‌كند. تمركز اصلي اين سفرها، در ظاهر گشودن دوباره درهاي اقتصاد ايران به روي غرب است، اما سفرهاي پي در پي مقام‌هاي بلند پايه اروپايي يك هدف سياسي ديگر را هم دنبال مي‌كند؛ سرايت دادن نتيجه مذاكرات ژنو به ساير ترتيبات منطقه‌اي با هدف آن چيزي كه طرف‌هاي غربي تغيير رفتار منطقه‌اي سياست خارجي ايران نام گذاشته‌اند.

فدريكا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا ظهر ديروز وارد تهران شد و با محمد جواد ظريف وزير امور خارجه ايران ملاقات كرد. پيش از او، زيگمار گابريل وزير اقتصاد آلمان نيز در رأس يك هيئت اقتصادي به تهران آمده بود؛كسي كه اعلام آمادگي او براي ميانجيگري بين ايران و رژيم صهيونيستي، جنجال برانگيز شد. فدريكا موگريني كه قرار است علاوه بر ظريف با علي لاريجاني، رئيس مجلس شوراي اسلامي هم گفت و گو كند، عصر ديروز در يك كنفرانس مطبوعاتي مشترك با ظريف گفت مأموريت اول او اين است كه «‌توافقنامه را از كل جنبه‌ها» بررسي كند و پتانسيل توافق را «بسيار بالا» ارزيابي كرد كه« فصل جديدي» را براي ايران رقم مي‌زند: «‌اين توافق و قطعنامه روابط جديد ايران و اتحاديه اروپا را هم رقم مي‌زند.» موگريني كه پيش از سفر به تهران، به رياض نيز سفر كرده، معتقد است: «توافق هسته‌اي ميان ايران و كشورهاي 1+5 پايان كار نيست بلكه آغاز راه است»، آغاز راهي كه موگريني در مقاله خودش در روزنامه گاردين همزمان با سفر به تهران نوشت كه مي‌تواند «‌چارچوب منطقه‌اي متفاوتي ايجاد كند.» سخنگوي موگريني اين منظور  را با زبان صريح تري در گفت و گو با المانيتور بيان كرد: «‌توافق هسته‌اي ايران و 1+5 مي‌تواند چارچوبي براي حل مسائل ديگر از جمله بحران سوريه و مبارزه با داعش باشد.»

   تحديد حدود ايران در خاورميانه؟


ديپلمات‌ها در تهران تأييد مي‌كنند كه بعد از توافق ايران با 1+5 در وين، مسئله خاورميانه دومين پرونده‌اي است كه طرف غربي به دنبال آن است كه با ايران بگشايد. يك ديپلمات كشورمان كه به دليل ملاحظات ديپلماتيك خواست نامش فاش نشود ديروز در گفت و گو با جوان گفت: «‌غرب به دنبال تعريف و ترسيمي جديد در خاورميانه است. در اين ترسيم جديد، نقش ايران مورد پذيرش قرار مي‌گيرد ولي نقشي كه طرف غربي مي‌پذيرد، نقش طبيعي ايران نيست. آنها سعي دارند نقش طبيعي ايران را به نفع متحدين خودشان مهار كنند.» اين ديپلمات با اشاره به اظهار نظرهايي كه وزير خارجه فرانسه قبل از سفر به تهران انجام داده، پيش بيني كرده كه فابيوس در تهران احتمالا رفتاري خارج از چارچوب‌هاي تعريف شده خواهد داشت.

اين ديپلمات امور خاورميانه معتقد است كه پرونده خاورميانه، بعد از پرونده هسته اي، چالش بعدي سياست خارجي ايران خواهد بود؛ موضوعي كه ناظران در تهران نيز نشانه‌هايي از شكل‌گيري چنين چالشي را تأييد مي‌كنند. آنها مي‌گويند كه در نبود مناسبات عادي ميان تهران- واشنگتن، دولت‌هاي اروپايي نقش بيشتري براي تسري توافق وين بر ساير مسائل خاورميانه ايفا خواهند كرد. فرانسوا اولاند رئيس‌جمهور فرانسه روز دوشنبه گفت كه نحوه برخورد با وزير خارجه اين كشور در تهران، آزموني براي سنجش رفتار ايران است. اولاند گفته كه تهران بايد در ايجاد ثبات در منطقه ايفاي نقش كند و تأكيد كرده: «انتظار داريم رئيس‌جمهور (حسن) روحاني نشان دهد كه ايران مي‌تواند به حل بحران‌هاي شديد منطقه، به خصوص سوريه، كمك كند.» منابع امريكايي به نقل از مقام‌هاي كاخ سفيد گزارش كرده‌اند كه باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا چشم به گام‌هاي ديپلماتيك بعدي با ايران دارد. سايت پوليتيكو نزديك به كاخ سفيد با اشاره به اين رويكرد كاخ سفيد، به سخنان روز جمعه قبل وزير خارجه امريكا در نشست شوراي روابط خارجي اشاره كرده كه گفته است: «مي‌دانم كه خاورميانه‌اي كه در كوران آتش است را با اين توافق هسته‌اي بيشتر مي‌توان مهار كرد و اين به ما قابليت‌هاي بيشتري براي حل و فصل اين آتش‌ها مي‌دهد.» وزير خارجه امريكا گفته كه در خلال مذاكرات هسته‌اي سرسختانه تلاش كرده ساير مسائل منطقه را با ظريف مطرح كند، اما ايراني‌ها از اختيار لازم براي گفت‌وگو در اين باره برخوردار نبوده‌اند. برخي ناظران در تهران نوعي تقسيم كار بين اروپا و امريكا را پيش بيني مي‌كنند. آنها مي‌گويند كه ممكن است اروپا در اين تقسيم كار نقش پليس خوب و طرف امريكايي نقش پليس بد را بازي كند.

   كمي محتاطانه‌تر


محمد جواد ظريف در كنفراس مطبوعاتي خود با موگريني گفته توافق هسته‌اي محصول نگاه جديد ايران است و اين نگاه مي‌تواند براي حل مشكلات منطقه‌اي نيز به كار گرفته شود. سفر چند روز گذشته او به چند كشور منطقه نيز در همين راستا ارزيابي شده ولي برخي كارشناسان هشدار مي‌دهند كه سياست خارجي ايران بايد با احتياط بيشتري براي تسري دادن نتيجه مذاكرات وين به مسائل خاورميانه حركت كند. ديپلمات ايراني كه خواسته نامش فاش نشود معتقد است تلاش براي تسري چيزي شبيه به برنامه اقدام مشترك (برجام) به ترتيبات خاورميانه عجولانه است. اين در حالي‌است كه  مجيد تخت روانچي معاون امريكا اروپاي وزارت خارجه اين محدوديت را به روابط با اروپا محدود كرده و  در گفت و گو با روزنامه تلگراف گفته كه براي قضاوت درباره احتمال همكاري منطقه‌اي با امريكا، زود است. مجيد تخت‌روانچي درباره همكاري ايران و امريكا گفت: «هنوز براي صحبت در مورد اينكه آيا مي‌توان در آينده ايران و امريكا در موضوعات منطقه‌اي با هم كار كنند، زود است، اول بايد ببينيم نوزاد كنوني را مي‌توان بزرگ كرد يا نه و اگر اجراي توافق خوب پيش برود، فكر مي‌كنم موقعيت‌هايي باشد.» جيمز كلاپر، مدير اطلاعات ملي امريكا در نشست امنيتي آسپن گفته توافق هسته‌اي رفتار ايران را تغيير نخواهد داد. او گفت: «هيچ شكي درباره رفتار ايران و كارهايي كه آنها در منطقه انجام مي‌دهند، ندارم؛ درباره ترويج تروريسم توسط آنها، حمايت آنها از گروه‌هايي مانند حزب‌الله. اين توافق به خودي خود و به تنهايي رفتار آنها را تغيير نخواهد داد.»

فدريكا موگريني در ديدار با حسن روحاني، توافق وين را قدمي رو به جلو براي گسترش صلح توصيف و تصريح كرد: «به نمايندگي از اتحاديه اروپا مي‌گويم كه ما با تعهد و وحدت كامل از اين توافق حمايت كرده و به عنوان عضو كميسيون مشترك، بر اجراي گام به گام اين توافق جهت اجراي صحيح، دقيق و به موقع آن نهايت تلاش خود را به كار خواهيم گرفت.» موگريني خاطر‌نشان كرد: «خطاب به آن دسته معدود از كشورها كه نسبت به اين توافق ابراز نگراني مي‌كنند، مي‌گويم كه وقتي ما چنين حجمي از سرمايه‌گذاري سياسي را براي حصول اين توافق انجام داديم، منطقي است كه همين ميزان اراده و سرمايه‌گذاري را براي اجراي آن صرف خواهيم كرد.» موگريني تأكيد كرد: «قطعاً در هفته‌هاي پيش‌رو شاهد تردد تعداد زيادي از نمايندگان اروپايي به تهران خواهيد بود كه نشان مي‌دهد ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي فراواني براي گسترش روابط با ايران وجود دارد.»

منبع : روزنامه جوان