به گزارش مشرق، جهان نوشت: «يونجه» از نظر تغذيه عمومي غذايي کامل است که چاق ميکند و آهن بسياري دارد و خوردن آن تمام اعضاي بدن را تقويت ميکند، «يونجه» در درمان ضعف عمومي، ضعف بنيه، کمخوني و اعصاب مفيد است و مغز و ستون فقرات را قوت ميبخشد.
ماهيت يونجه: «يونجه» که در فارسي به آن «اسپست باغي»، «سپست»، «سبيس» يا «درفا»، در افغانستان «اسپيشتا» و در ترکي بدان «يونجه»، به رومي «ميديکي»، به مصري «قضب» و به عربي «رطبه» يا همان «فصفصه» گويند، گياهي است علفي ، پايا و از تيره پروانهواران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا يک متر ميرسد. داراي ساقههاي بلند و برگچههاي نازک، نوک تيز و بيضي شکل. گلهايش غالبا بنفش، کوچک يا گاهي زردرنگ است و به شکل سير، ميوه «يونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل ميوه مانند لوبيا ولي کوچکتر از آن است. «يونجه» ريشهاي بسيار عميق دارد که تا 3 متر به عمق زمين نفوذ ميکند، در نتيجه ويتامينها و مواد معدني را از خاک تهيه ميکند. اين گياه از علفهاي خوب مراتع است و بهترين نوع آن سبز املس (نرم) است. اين گياه در اکثر نقاط جهان رشد ميکند و بصورت وحشي در بعضي نواحي معتدل آسيا و شمال آفريقا ميرويد که انواع و اقسام دارد. مزاج يونجه تازه در آخر اول گرم و تر و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا 5سال باقي ميماند.
خواص يونجه: يونجهي پخته ملين و خشک آن قابض است، تازه آن نفاخ و افزاينده شهوت است. مداومت در خوردن شربت يونجه چاقکننده و مولد خون صالح و ضماد کوبيده آن با عسل محلل ورم سرد و با سرکه محلل ورم گرم است، يونجه مدر حيض است خصوصا چون در حمام يا بعد از آن تناول نماييد و جهت خشونت سينه و سرفه نافع است، خوراک آن شير و مني را زياد ميکند بخصوص تخم يونجه.
مقدار ويتامينC آن 2 برابر «جعفري» و 4 برابر «ليموترش» است و ويتامين آن از «شب کوري» جلوگيري ميکند. بونجه همچنين مقداري ويتامينD داشته و سرشار از ويتامين K است که خوردن آن از خونريزي جلوگيري ميکند و پخته آن براي رفع يبوست مفيد است. ضماد پخته يونجه روزي 2 بار جهت رعشه مفيد است.
ترکيبات شيميايي: ترکيبات شيميايي بر حسب آنکه عمل تجزيه روي اين گياه جوان (قبل از گل دادن) يا در آغاز گل دادن و يا پس از پيدايش گل انجام گيرد تفاوت مينمايد. بطوريکه در گياه جوان، مقدار پروتئينها زيادتر از آغاز گل دادن و برعکس مواد سلولزي و هيدراتهاي کربن آن کمتر است. آنزيمهاي بسياري در يونجه يافت ميشود که از آنها ميتوان به امولسين، اينوزتاز و پنتياز اشاره کرد. «يونجه» شامل حدود 20درصد پروتئين ميباشد. علاوه بر اينها هيدراتهاي کربن، دياستازها، نوعي ساپوتين با اثر عطسهآور، ستنها، دوماده رنگي، اسيدفسفريک و ويتامينهاي مختلف است. در خاکستر آن مقدار زيادي آهک، پتاس، اسيدفسفريک، کمي منيزيم، آهن و به مقدار جزئي «آرسنيک» و «سيليس» است.
شربت يونجه: براي تهيه شربت «يونجه» 300 گرم يونجه خشک را در يک ليتر آب ميجوشانند تا نصف شود، سپس آن را با فشار صاف نموده و با 900 گرم قند يا شکر شربت کرده روزي 200 تا 300 گرم مصرف کند.
ترک اعتياد با يونجه: روش پزشکان قديم ايران در معالجه اعتياد، ساختن داروهايي بود که معتاد را نسبت به خود اعتياد متنفر و حساس ميکرد و براي اينکار معمولا از تعفن يونجه، افسنتين و چند گياه ديگر استفاده ميکردند. اخيرا داروسازان سنتي هند يونجه تازه را خرد کرده 2 ماه در الکل خيسانده و بعد يک استکان آن را با مقداري آب موقع خماري به معتاد ميخورانند و بعد دستور ميدهند که از ماده مورد اعتياد خود استفاده کند. محلول الکلي يونجه بعلت داشتن ماده صابوني (ساپونين) شخص را ناراحت کرده و نسبت به ماده مورد اعتياد متنفر و بيزار ميسازد و تا مدتي زياد از آن بدش ميآيد. اين روش سابقا در ايران براي درمان اعتياد به الکل بود، اکنون براي معالجه معتادان به ترياک و سيگار و حتي هروئين بکار رفته و نتايج عالي داده است.
«يونجه»، گياهي است غريب که امروزه در اذهان عمومي تنها به درد علوفه دام ميخورد، در حاليکه در گذشته استفادههاي فراوان از اين گياه پرفايده ميشده است.