به گزارش مشرق، رسانه آمریکایی در مطلبی گزارش داد که پس از سقوط «بشار اسد» رئیسجمهور پیشین سوریه، تلآویو مجموعهای از اقدامات پنهانی را در داخل سوریه آغاز کرده که هدف آنها جهتدهی به مسیر سیاسی این کشور و محدودکردن اقتدار دولت جدید به ریاست «احمد الشرع» یا همان «ابومحمد الجولانی» بوده است. محور اصلی این تلاشها حمایت از دروزیها در جنوب سوریه بوده؛ اقدامی که با هدف جلوگیری از شکلگیری یک دولت مرکزی قدرتمند در دمشق انجام شده که ممکن است در آینده تهدیدی راهبردی برای صهیونیستها تلقی شود.
روزنامه «واشنگتنپست» مینویسد که عملیات پنهانی رژیم صهیونیستی تقریباً بلافاصله پس از سقوط اسد در دسامبر ۲۰۲۴ آغاز شد. تنها ۹ روز پس از برکناری اسد، بالگردهای صهیونیست در عملیاتهای شبانه بر فراز جنوب سوریه پرواز کرده و در کنار کمکهای بشردوستانه، سلاح، مهمات و جلیقههای ضدگلوله را بهصورت هوایی برای گروهی از دروزیها موسوم به «شورای نظامی» ارسال کردند.
به گفته ۲ مقام پیشین اسرائیلی که مستقیماً در این عملیات نقش داشتهاند، این کمکها ناشی از بیاعتمادی عمیق صهیونیستها به جولانی بوده؛ فردی که پیشتر سرکردگی یک گروه مسلح مرتبط با القاعده را برعهده داشته و هنوز هم برخی از حامیانش را نیروهای افراطی تشکیل میدهند.
بر اساس این گزارش، مقامهای رژیم صهیونیستی صعود سریع جولانی به قدرت را عاملی بیثباتکننده میدانستند و نگران بودند که یک سوریه متحد تحت رهبری او در نهایت به تهدیدی برای مرز شمالشرقی این رژیم تبدیل شود. از همین رو، تلآویو کوشیده با تقویت نیروهای دروزی متحد خود، انسجام ملی سوریه را تضعیف کرده و تلاشهای جولانی برای تثبیت قدرت را تضعیف کند. واشنگتنپست این رویکرد را بخشی از سیاست دیرینه تلآویو برای مداخله خاموش در درگیریهای کشورهای همسایه بهمنظور تأمین منافع امنیتی خود توصیف میکند.
حمایتهای رژیم صهیونیستی از دروزیها
رسانه آمریکایی میافزاید که حمایت رژیم صهیونیستی از گروههای دروزی سوریه به ارسال اولیه سلاح محدود نمانده است. تحقیقات واشنگتنپست نشان میدهد جریان کمکها در طول سال ۲۰۲۵ ادامه داشته و در ماه آوریل، پس از درگیری میان نیروهای دروزی و شبهنظامیان همسو با دولت جولانی، به اوج رسیده است. در این مقطع، مقامهای صهیونیست نگران بودند که جوامع دروزی در معرض محاصره یا قتلعام قرار گیرند و به همین دلیل سطح حمایت خود را افزایش دادند. با این حال، مقاله اشاره میکند که در ماه اوت، تلآویو پس از تغییر رویکرد به سمت مذاکره با جولانی و بروز تردیدهایی درباره انسجام داخلی و قابلیت اتکای رهبران جداییطلب دروزی، ارسال سلاح را کاهش داد.
با وجود کاهش کمکهای تسلیحاتی، واشنگتنپست تأکید میکند که رژیم صهیونیستی همچنان به ارائه حمایتهای غیرکشنده، از جمله جلیقههای ضدگلوله و تجهیزات پزشکی ادامه میدهد و همچنین ماهانه مبالغی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار به حدود ۳ هزار نیروی دروزی پرداخت میکند. به گفته رهبران دروزی و یک مقام پیشین رژیم صهیونیستی، این اقدامات همچنان توان حکومت جولانی برای تمرکز قدرت را تضعیف کرده و نشاندهنده تعهد تلآویو به حفظ یک موازنه در برابر دمشق است.
این مقاله اقدامات رژیم صهیونیستی را در چارچوب راهبرد کلی این رژیم پس از سقوط اسد تحلیل میکند. مقامهای صهیونیست به واشنگتنپست گفتهاند که هدف اصلی آنها جلوگیری از ظهور هر حکومتی در سوریه است که توان تهدید صهیونیستها را داشته باشد. آنها معتقدند واشنگتن در پذیرش ادعای جولانی مبنی بر کنارگذاشتن گذشته افراطیاش سادهلوحانه عمل میکند. در عین حال، تلآویو سیاست خود را بهعنوان یک «تعهد اخلاقی» برای حمایت از دروزیها توجیه میکند؛ اقلیتی مذهبی که پیوندهای دیرینهای با این رژیم دارد و اعضای آن در سطوح بالای نظامی و دولتی رژیم اشغالگر حضور داشتهاند.
بهنوشته واشنگتنپست، این حمایت پنهانی از دروزیها باعث تنش نهتنها با دمشق بلکه با دولت «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا نیز شده است؛ دولتی که تعامل با جولانی را یکی از ارکان سیاست منطقهای خود قرار داده است. دولت آمریکا و بسیاری از اعضای کنگره امیدوارند جولانی بتواند سوریه را باثبات کند، تنشهای منطقهای را کاهش دهد، زمینه بازگشت آوارگان را فراهم آورد و با قدرت نفوذ ایران مقابله کند. در مقابل، برخی مقامهای آمریکایی اقدامات رژیم صهیونیستی را تضعیفکننده این اهداف میدانند.
کاهش تنش میان تلآویو و دمشق!
جولانی در گفتوگویی با واشنگتنپست، اندکی پیش از دیدارش با ترامپ در کاخ سفید، از «جاهطلبیهای توسعهطلبانه» رژیم صهیونیستی گفت و هشدار داد که حمایت از جنبشهای جداییطلب میتواند به جنگهای گستردهتری در منطقه دامن بزند و کشورهایی مانند اردن، عراق، ترکیه و دولتهای حاشیه خلیج فارس را درگیر کند. با این حال، جولانی اذعان کرد که تلآویو و دمشق در مسیر کاهش تنشها پیشرفتهایی داشتهاند و ابراز امیدواری کرد که رژیم اشغالگر از مناطق اشغالشده عقبنشینی کند و به بازیگرانی که خواهان بیثباتی سوریه هستند میدان ندهد.
واشنگتنپست مینویسد مقامهای رژیم صهیونیستی تأکید دارند که سیاست آنها در ماههای اخیر تعدیل شده است. پس از دیدار علنی ترامپ و جولانی در ماه مه، تلآویو در ماه اوت ارسال سلاح به دروزیها را متوقف و بحثهای داخلی درباره تبدیل این نیروها به یک نیروی نیابتی دائمی را کنار گذاشت. یکی از مقامهای رژیم صهیونیستی این حمایت را «حسابشده» توصیف کرده و گفته است تلآویو قصد سازماندهی یا فرماندهی نیروهای نیابتی در سوریه را ندارد، بلکه تحولات را زیر نظر دارد و به مذاکرات فرصت میدهد.
این مقاله همچنین به اختلافات داخلی در میان خود جامعه دروزی اشاره میکند. واشنگتنپست مینویسد همه رهبران دروزی از دستورکار جداییطلبانه «شیخ حکمت الهجری» که خواستار ایجاد یک دولت خودگردان دروزی با حمایت تلآویو است، پشتیبانی نمیکنند. مقامهای صهیونیست نسبت به درگیریهای داخلی، آدمرباییها و اتهامهای جنایی در میان جناحهای دروزی بدبین توضیح دادهاند و برخی به این نتیجه رسیدهاند که رژیم صهیونیستی شریک بلندمدت قابل اعتمادی در این جامعه ندارد.
در ادامه، مقاله با مرور سابقه تاریخی یادآور میشود که رژیم صهیونیستی در جریان جنگ سوریه نیز آموزش، درمان پزشکی و در مواردی سلاح در اختیار دروزیها و دیگر گروههای مخالف قرار داده بود تا نیروهای افراطی سنی در نزدیکی مرزهایش را مهار کند. با این حال، تحلیلگران هشدار میدهند که حمایت از یک موجودیت مستقل دروزی فراتر از تأمین امنیت مرزی است و میتواند رژیم صهیونیستی را درگیر مداخله در سرزمینی در عمق خاک سوریه کند؛ وضعیتی که با تجربه گذشته تلآویو در جنوب لبنان قابلمقایسه است.
احتیاط راهبردی و بلاتکلیفی
در بخش پایانی، واشنگتنپست نتیجه میگیرد که تلاشهای پنهانی تلآویو بازتابی از ترکیبی از احتیاط راهبردی و بلاتکلیفی است. رژیم صهیونیستی همچنان خواستار تضمینهایی مانند غیرنظامیسازی جنوب سوریه و خودمختاری نهادی برای دروزیهاست، اما همزمان دامنه و بسامد کمکهای خود را کاهش داده است. کارشناسانی که در این گزارش نقل شدهاند، میگویند رژیم صهیونیستی با محدودیتهای روشنی در میزان و عمق مداخله در امور داخلی سوریه روبهروست، بهویژه در شرایطی که گفتوگو با دمشق ادامه دارد.