به گزارش مشرق، چند روز قبل منابع خبری گزارش دادند که روسیه با هدف تثبیت آتش‌بس در یمن بار دیگر به شکل رسمی وارد پرونده جنگ یمن شده و از اقدامات بین‌المللی و منطقه‌ای برای پایان دادن به این جنگ و برقراری صلح حمایت می‌کند. بر این اساس «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه با طرف عمانی که نقش میانجی را در پرونده جنگ یمن ایفا می‌کند و نیز هیئت مذاکره‌کننده صنعا، رایزنی‌هایی انجام داده و این گفتگوها متمرکز بر جلوگیری از ایجاد هرگونه تنش و حفظ آرامش موجود بوده است.
پوتین همچنین «میخائیل بوگنادوف» معاون وزیر خارجه و نماینده ویژه خود در خاورمیانه و شمال آفریقا را به منظور بررسی پرونده یمن، به عمان فرستاد.
طبق اطلاعات موجود، ورود علنی مسکو به پرونده یمن بعد از درخواست عربستان انجام شده؛ به ویژه اینکه مذاکرات اخیر میان سعودی‌ها و دولت صنعا درباره آتش‌بس در آستانه شکست قرار گرفته و ریاض به همین منظور از مسکو درخواست میانجیگری کرده است.
با وجود اینکه روسیه چندین دهه است که روابط خود را با اغلب طرف‌های یمنی حفظ کرده اما ورود مستقیم و علنی روس‌ها به جریان مذاکرات درباره تمدید آتش‌بس جنگ یمن و به طور کلی پرونده این جنگ، موجی از سوالات را درباره پشت پرده و اهداف این اقدام مسکو به وجود می‌آورد.
با وجود اینکه متحدان سابق مسکو در یمن در دوره اتحاد جماهیر شوروی، در دو جبهه متفاوت در شمال و جنب یمن پراکنده شده‌اند و نوع روابط هریک از آنها با روسیه متفاوت است، اما روس‌ها امیدوارند این میانجیگری به تثبیت آتش‌بس در یمن و شاید حل بحران این کشور کمک کند.
از طرف دیگر اقدام روسیه برای ورود به پرونده یمن با سفر «فیصل بن فرحان»وزیر خارجه عربستان به اوکراین و دیدار وی با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهور این کشور هم‌زمان شد. با این حال منابع یمنی وجود هرگونه ارتبط بین هم‌زمانیِ ورود روسیه به پرونده یمن و سفر وزیر خارجه سعودی به اوکراین را تکذیب و اعلام کردند که عربستان ماه‌هاست نقش میانجی بین اوکراین و روسیه را ایفا می‌کند.
اما در عین حال منابع یمنی ابراز نگرانی می‌کنند که شاید مسکو و ریاض در تلاش برای تبادل نقش و هماهنگی مواضع در پرونده یمن باشند؛ به ویژه اینکه منافع مشترک مسکو و ریاض در پرونده‌های مختلف در دوره اخیر بسیار بیشتر از منافع مشترک روس‌ها با یمنی‌هاست.
بر اساس اطلاعات موجود، چند روز بعد از دیدار معاون وزیر خارجه روسیه با «محمد عبدالسلام» رئیس هیئت مذاکره‌کننده صنعا در مسقط پایتخت عمان درباره تحولات یمن و مذاکراتی که با طرف عمانی در جریان است، عربستان «محمد آل جابر» سفیر خود در یمن را به مسکو فرستاده و به گزارش سفارت روسیه در یمن ، میخائیل بوگنادوف با آل جابر دیدار و درباره وضعیت نظامی و سیاسی و انسانی یمن رایزنی کرد.
سفارت مسکو در یمن اعلام کرد که طرف سعودی و روسی به این نتیجه رسیدند که عربستان باید برای انجام گفتگوی سیاسی درباره مسائل مربوط به تثبیت آتش‌بس در یمن، گام‌های بیشتری بردارد. از سوی دیگر الجابر اعلام کرد که ریاض در تلاش برای تضمین آتش‌بس پایدار است.
نگاهی به روند جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ تاکنون نشان می‌دهد که از زمان آغاز تجاوزات ائتلاف سعودی علیه یمن، روسیه به راهبرد بی‌طرفی در این جنگ پایبند بوده و هرگز نه حملات عربستان را محکوم و نه از آن حمایت می‌کرد. درواقع استراتژی روس‌ها در تعامل با جنگ یمن حمایت از نقش نمایندگان سازمان ملل برای برقراری صلح در این کشور و نقش‌آفرینی غیرمستقیم در پرونده جنگ بوده است.
اما طی ماه‌های گذشته منابع دیپلماتیک یمنی گزارش دادند که مسکو کانال‌های ارتباطی خود را با طرف‌های مختلف یمنی از جمله جنبش انصارالله باز کرده و از درخواست‌های سازمان ملل برای توقف همه جانبه جنگ یمن و حرکت به سمت راهکاری برای حل و فصل جامع درگیری‌ها در این کشور حمایت می‌کند.
اما آنچه که در رویکرد جدید روسیه در قبال جنگ یمن قابل توجه می‌باشد، این است که راهکار مسکو برای حل این جنگ مبتنی بر مذاکرات یمنی-یمنی بوده و اشاره‌ای به عربستان که از ۸ سال قبل یمن را مورد تجاوز قرار داده، نمی‌کند. برخی بر این باورند که شاید این رویکرد مطابق خواسته سعودی‌ها باشد که سعی دارند بدون تعهد به هیچ شرطی، از باتلاق یمن خارج شوند.
اما «حسین العزی» معاون وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن اعلام کرد که گفتگوی یمنی-یمنی تحت رهبری یک طرف خارجی ممکن نیست و گامی که می‌تواند چشم‌انداز یافتن راهکار پایدار برای پایان جنگ را ایجاد کند، انحلال ائتلاف عربستان و خروج نیروهای بیگانه از یمن است. همچنین رفع محاصره یمن، مهمترین شرط بشردوستانه برای تثبیت آتش‌بس می‌باشد.
جدا از اینکه روسیه با ورود مستقیم به پرونده جنگ یمن چه اهدافی را دنبال می‌کند و انگیزه‌های آن در راستای منافع کدام طرف‌هاست، به نظر می‌رسد که بعد از مشخص شدن بیهودگی جنگ یمن برای همه بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی آن، یک تصمیم جمعی برای حل و فصل و پایان دادن به آن وجود دارد. البته اینکه پرونده جنگ یمن قبل از ورود به نهمین سال خود در ۲۵ مارس، بسته می‌شود یا نه، بستگی به تحولات داخلی و خارجی این کشور طی هفته‌های آینده دارد و باید دید مسیر مذاکرات و میانجیگری طرف‌هایی چون عمان و روسیه به کجا ختم می‌شود.
منبع: الف