سرویس اقتصاد مشرق - در دولت یازدهم، به طور مستمر قیمت رسمی ارز افزایش یافته و این روند در دولت دوازدهم نیز ادامه پیدا کرده است؛ اقدامی که موجب افزایش درآمد دولت از محل فروش ارز میشود.
با اینکه در دولت دهم قیمت دلار در بازار آزاد در برخی مقاطع از ۴ هزار تومان هم عبور کرد،اما نرخ رسمی دلار که توسط بانک مرکزی تعیین میشود، هیچگاه به ۱۳۰۰ تومان هم نرسید و آن دولت، نرخ رسمی ارز را پایین نگاه داشت. ارزان ماندن نرخ رسمی ارز فواید و تبعاتی دارد؛ فایده آن در ارزان تمام شدن واردات کالاهای اساسی است که با ارز رسمی وارد میشود. اما ضرر احتمالی آن، سوءاستفاده واردکنندگان در فروش کالاهای اساسی به نرخ دلار آزاد است.
نتیجه دیگری که افزایش قیمت رسمی ارز دارد، افزایش درآمد دولت از محل فروش دلار در بازار آزاد است. از آنجا که در ایران به علت درآمدهای نفتی، دولت بیشترین درآمد ارزی را دارد، بزرگترین عرضهکننده ارز در بازار داخلی هم هست. بنابراین هر چقدر نرخ رسمی دلار بیشتر شود، درآمد ریالی دولت بابت فروش ارز بیشتر میشود.
با این حال، در اواخر دولت دهم و ابتدای دولت یازدهم، قیمت رسمی دلار حدودا دو برابر شد و از حدود ۱۲۲۶ تومان به ۲۴۸۰ افزایش یافت تا با قیمت دلار مبادلهای یکسان شود. پس از آن به طور مستمر و تقریبا همه روزه، بانک مرکزی دلار را گران کرده است به این امید که بتواند نرخ ارز را تکنرخی کند، به طوری که در روزهای اخیر برای نخستین بار در تاریخ، قیمت دلار دولتی از مرز ۳۴۰۰ تومان هم عبور کرده است. با این حال، افزایش قیمت دلار دولتی موجب گران شدن همزمان دلار در بازار آزاد هم شده است به طوری که شنبه این هفته قیمت دلار در بازار آزاد ساعت به ساعت گران شد و در پایان روز به ۳۹۷۶ تومان رسید.
با توجه به اینکه افزایش قیمت ارز برای دولت درآمد ایجاد می کند، دولت به گرانی ارز، بیمیل نیست. به عنوان مثال، در بودجه سال ۹۵ نرخ تسعیر ارز ۲ هزار و ۹۵۰ تومان تعیین شد، اما دولت عملا دلار را ۳ هزار و ۳۰۰ تومان فروخت یعنی حدود ۶ الی ۷ هزار میلیارد تومان از محل تسعیر ارز و تفاوت قیمت ارز منابع مالی به دست آورد.
دولت از آنجا که برخی از کسری های بودجهای خود را از طریق تسعیر ارز میپوشاند در سال ۹۶ نیز با این که قیمت ارز در بودجه ۳ هزار و ۳۰۰ تومان تعیین شده نرخ رسمی آن را روز به روز افزایش داد و اکنون به بالای به ۳ هزار و ۴۰۰ تومان رسانده که موجب افزایش درآمد دولت شده است. اگر نرخ ارز افزایش یابد ممکن است دولت از این طریق ٧ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کند که رقم کمی نبوده اما درآمد خوب و مطمئنی نیست و در واقع نوعی مالیات تورمی بوده که دست کردن در جیب مردم است.
افزایش مستمر نرخ رسمی دلار، موجب افزایش درآمدهای دولت شده اما قیمت کالاهای اساسی وارداتی با دلار دولتی را گران کرده و به ضرر اقشار متوسط و پایین جامعه میشود.