به گزارش مشرق، 11 آذر سالروز شهادت بزرگ مرد تاریخ سرزمین گیلان میرزا کوچک فرزند میرزا بزرگ اهل رشت است، مردی که قیامش در تاریخ مبارزات آزادیخواهان مردم ایران به ثبت رسید.

نهضت جنگل با اندیشه اسلامی ضد استعماری میرزا کوچک شکل گرفت، اما با نیرنگ خیانتکاران و نفاق داخلی به انحراف کشیده شد و ناتمام ماند و منجر به شکست شد.

به گواه تاریخ، نهضت سردار بزرگ جنگل از سال 1294 تا 11 آذر سال 1300 که به شهادت رسید، دستخوش حوادث بسیاری شد.

میرزا یونس معروف به «میرزا کوچک» در سال 1298 هجری در رشت متولد شد و در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی به مدارس مذهبی رفت و مدارج علمی را طی کرد.

میرزا کوچک در سال 1326 هجری در گیلان به صفوف آزادیخواهان پیوست و برای مقابله با محمدعلی شاه روانه تهران شد و در ماجرای اولتیماتوم روسیه که منجر به تعطیلی مجلس شد در شمار مخالفان پذیرش اولتیماتوم بود و مدتی نیز بازداشت شد.

میرزا کوچک با اندیشه اتحاد اسلامی درصدد برآمد تا با راه‌انداختن تشکیلات نظامی به مبارزه علیه استبداد رضاخانی و سرسپردگی‌ها، پیمان‌های ننگین و تحمیلی بیگانگان و مداخلات آنها در امور داخلی کشور بپردازد.

میرزا کوچک با تهیه مقدمات قیام عازم گیلان شد اما از آنجا که روس‌ها قبلاً او را از منطقه تبعید کرده بودند، مجبور بود مخفیانه به فعالیت بپردازد با این حال میرزا در اندک مدتی توانست همفکرانی در کنار خود جمع کرده و قیام را علنی کند.

میرزا کوچک در سال‌های قبل از به قدرت رسیدن رضاخان موفق شد هسته‌های تشکیل نهضت مسلحانه را پی‌ریزی کند و نیروهای اشغالگر روس که در سال‌های قبل از انقلاب اکتبر در سرکوبی این نهضت توفیق چندانی نیافتند، با وقوع انقلاب اکتبر از مناطق شمالی ایران بیرون رفتند و انگلیسی‌ها یکه‌تاز میدان شدند و تقریباً تمام ایران را زیر سلطه خود درآوردند.

انگلیسی‌ها تلاش کردند قیام جنگل را با مذاکره و بدون خشونت حل و فصل کنند، اما این تلاش‌ها سودی نداشت و میرزا کوچک جنگلی مبارز انقلاب مشروطه و سردار جنبش جنگل و از نخستین رهبران جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران معروف به جمهوری سرخ گیلان بود.

میرزا کوچک پایه آموزش حوزوی را طی کرد، اما حوادث و انقلاب‌های کشور مسیر افکارش را تغییر داد و او را به راهی دیگر کشاند.

درباره خصوصیات اخلاقی میرزا کوچک گفته‌اند که او مردی قوی بنیه، زاغ چشم و دارای سیمایی متبسم بود و از نظر اجتماعی مردی با ادب، فروتن، خوش برخورد، مومن به اصول اخلاقی، رک‌گویی، طرفدار عدل و آزادی و حامی مظلومان بود.

میرزا کوچک سردار نهضت جنگل هویت انقلابی مردم گیلان و ایران است.

دانش‌نامه نهضت جنگل ضرورت جامعه است

مؤلف کتاب «ابعاد بین‌المللی نهضت جنگل» بررسی دوره‌های تاریخی بدون بررسی منابع، مدارک و اسناد معتبر را مانند داستان‌سرایی و اسطوره‌سازی دانست.

مجید رحمانی با بیان اینکه ناگفته‌های بسیاری از حرکت و نهضت‌های ملی و اسلامی علیه استبداد و استعمار در کشور به راه افتاده که ثبت شده است، افزود: میرزا کوچک مورد علاقه جوانان گیلان است.

وی با اشاره به اینکه جامعه نیازمند دانش‌نامه نهضت جنگل است، تصریح کرد: ایجاد بنیاد ملی میرزا کوچک می‌تواند این خلا فرهنگی درباره نهضت جنگل را برطرف کند.

مؤلف کتاب «ابعاد بین‌المللی نهضت جنگل» دغدغه مردم گیلان را درست نشان دادن نهضت جنگل دانست و یادآور شد: تشکیل بنیاد ملی میرزا در گیلان مصوبه هیأت دولت در سال 92 بود اما هنوز اجرایی نشده است.

وی تاسیس بنیاد ملی میرزا کوچک را موجب مشخص شدن بسیاری از ابعاد نهضت جنگل دانست.

به گزارش فارس، اخراج‌ نیروهای‌ بیگانه ‌و حمایت ‌از استقلال‌ کامل ‌کشور، برقراری امنیت‌، رفع ‌بی‌‌عدالتی ‌و مبارزه ‌با خودکامگی‌ و استبداد، اصلاحات‌ اساسی‌ و رفع ‌فساد در تشکیلات ‌دولتی از جمله اهداف ‌عمده ‌نهضت‌ جنگل‌ بود.

در 22 مهر 1300 رشت‌ به ‌تصرف‌ نیروهای ‌دولتی‌در آمد اما ‌میرزا کوچک با خیانت ‌عده‌ای ‌از یارانش‌ مواجه شد و جنگ‌ و گریز را در جنگل‌های ‌گیلان‌ ادامه ‌داد.

حکومت مرکزی ایران با اعزام سپاهی به فرماندهی رضاخان و پس از درگیر‌های متعدد توانست نیروهای جنگل را شکست دهد و نیروهای میرزا کوچک کشته یا پراکنده شدند و عده‌ای همراه وی به کوه‌های خلخال پناه بردند اما سرما و برف آنها را گرفتار کرد.

سرانجام میرزا کوچک در 11 آذر 1300 شمسی در همان کوه‌ها از چنگال سرما از پای درآمد و سرش به ‌دست یکی از همراهانش به ‌نام رضا اشکستانی از تن جدا و به فرماندهان نظامی تسلیم شد.

سر میرزا تا مدت‌ها در محل «انبار نفت نوبل» در مجاورت سربازخانه رشت در معرض دید بود و سر و تن میرزا کوچک خان در «سلیمان‌داراب» به خاک سپرده شد و شهادت این مرد بزرگ به نهضت‌ جنگل‌ از نظر نظامی‌ پایان داد.