به گزارش مشرق، «معصوم مرزوق» از رهبران جریان مردمی و معاون وزیر خارجه اسبق مصر به سئوالات مختلف درباره تحولات این کشور و تحولات مهم منطقهای و بینالمللی از جمله درباره اظهارات ترامپ نامزد پیروز انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا درباره انتقال سفارت آمریکا به قدس اشغالی و آینده روابط مصر و ایران پاسخ داده است.
مرزوق که در جنگ ششم اکتبر 1973 میلادی با رژیم صهیونیستی مشارکت کرده بود، درباره پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا اظهار داشت : اولین مناظره هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ را که دیدم، یقین کردم که ترامپ قطعا پیروز خواهد شد،با توجه به نگاه تحلیلیام از شیوه انتخاباتی مردم آمریکا در طول بیش از نیم قرن گذشته، مردم آمریکا از شیوه اداره کشورشان ناراضی و دلسرد هستند به همین سبب آنها فرد متمردی را انتخاب کردند که نشان دهنده تلاش ناامیدکننده برای انقلاب مخفی علیه نظام حاکم این کشور است به طوری که رأیدهندگان آمریکایی تغییر سیاستهای کلی کشورشان را هدف قرار دادهاند، تاریخ آمریکا مملو از رؤسای جمهور ناشناخته است، مثلا دونالد ریگان یک هنرپیشه ساده و معمولی بود و هیچ اطلاعاتی درباره سیاست خارجی نداشت، وقتی از وی درباره وضع سیاسی لبنان پرسیدند،با وجودی که برای دو دوره رئیس جمهور آمریکا شد، کشوری با این نام نشنیده بود، همچنین باید به بوش پسر اشاره کرد که هیچ مردمی در جهان نمیتواند زمام امور خود را به چنین فردی بسپارد، اما مردم آمریکا چنین فردی را با وجود چنین مشخصاتی که بسیار سادهلوح بود، برگزیدند.
کارتر وقتی انتخاب شد، آدم ناشناختهای بود که شغلش تجارت و کشاورزی بود و در جهان سیاست مشهور نبود، طبقات متوسط در آمریکا از سیاستهای اوباما خسته شدند و متعاقبا از هیلاری کلینتون هم حمایت نکردند، گذشته از آنکه گفتمان هیلاری در امتداد گفتمان همسرش بود، رأی به ترامپ برای مردم آمریکا موجه بود که این مسئله بیانگر شکاف موجود در جامعه آمریکاست و همه کشورها باید تدابیر پیشگیرانهای را برای دوری از پیامدهای آن اتخاذ کنند،این برداشت اول است.
برداشت دوم، بدیهی است که راستگرایان افراطی آمریکا در صحنه این کشور با قدرت و با همان شکل و ظاهر نومحافظهکاران برگشتهاند، کسانی که با بوش پسر آمده بودند و با نگاهی به تاریخ آنها میبینیم که این رویکرد، پرچم جنگهای صلیبی مقدس را برافراشت و فیل جمهوریخواه را با موشکهایش به سمت ویران کردن افغانستان و عراق حرکت داد و عامل اصلی ویرانی خاورمیانه شد، این خطرات از بازگشت این رویکرد پیشبینی میشود که به تخریب گسترده منطقه و کشاندن جهان به سمت جنگهای طاقتفرسا خواهد پرداخت.
وی با انتقاد از موضع و اظهارنظرهای مقامات و رسانههای مصری در قبال پیروزی ترامپ گفت چگونه میتوان این خوشبینی افراطی را پذیرفت،دیدار ترامپ با رئیس جمهور السیسی در نیویوک تعارفی بیش نبود که هدف از آن سرپوش گذاشتن بر اهانتهای ترامپ به اسلام و مسلمانان بود، نباید این مسائل را نادیده گرفت و در زمینه خوشبینی نسبت به ترامپ هم افراط کرد.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا ترامپ میتواند رویای اسرائیل مبنی بر تبدیل قدس به پایتخت این رژیم را محقق کند، اظهار داشت : ترامپ در یکی از سخنرانیهای انتخاباتیاش گفته بود در صورت پیروزی، سفارت آمریکا را به شهر قدس منتقل خواهد کرد، ترامپ چیز جدیدی با خود نیاورده است، چرا که کنگره آمریکا در همین زمینه در سال 1995 طرحی را تصویب کرده بود و اجرای آن را به رئیس جمهوری آمریکا واگذار کرد، تمام روسای جمهوری آمریکا از سال 1995 تا کنون جرات انتقال سفارت آمریکا به قدس را پیدا نکردهاند،زیرا اگر چنین اقدام تنشآمیزی انجام شود، تبعات سنگینی خواهد داشت،البته کشورهای عربی در حال حاضر دچار ضعف و انفعال هستند و پراکندگی و از هم گسیختگی بیسابقهای بر آنها حاکم است، بهتر است که دولتهای عربی با کنار گذاشتن اختلافات و دودستگیها، تمرکز و توجه خود را بر دشمن واقعی امت یعنی رژیم اسرائیل متمرکز کنند.
مرزوق درباره ارزیابی خود از اظهارات ترامپ که دولت آمریکا را به سبب حمایت از داعش و گروههای همسو با آن رسوا کرد، گفت : حمایت آمریکا از گروههای تروریستی برای سرنگون کردن بشار اسد و براندازی نظام سوریه صرفا رویکرد دولت نیست بلکه چارچوب کلی سیاستی است که هیئت حاکمه آمریکا در پیش گرفته و نمیتوان این مسئله را به شخص هیلاری یا اوباما یا دموکراتها نسبت داد،تغییر به وجود آمده در ساختار نظام آمریکا به نزدیک شدن روسیه و آمریکا برای حل بحران سوریه منجر خواهد شد.
وی درباره این سئوال که آیا ترامپ به وعدههای خود مبنی بر لغو برجام با ایران عمل خواهد کرد؟ گفت : توافق هستهای یک توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست، بلکه توافقی با قدرتهای بزرگ است و قطعنامهای در این زمینه از سوی شورای امنیت صادر شد،اما لغو توافق از سوی آمریکا نشاندهنده بیاحترامی آمریکا به قانون بینالمللی خواهد بود،آمریکا بدون مجوز سازمان ملل به عراق حمله کرد و دبیرکل سازمان ملل هم اعلام کرده بود که این جنگ غیرقانونی و مغایر با منشور سازمان ملل است به طوری که باید تحریمهایی علیه آمریکا وضع میشد، اما آیا این اتفاق رخ نداد، چرا؟ زیرا قانون برای آمریکا هنگامی که با منافعش در تضاد باشد، اهمیتی ندارد و در رتبه اول نیست.
معاون وزیر خارجه اسبق مصر درباره پیامدهای منفی لغو احتمالی برجام به دست ترامپ اظهار داشت: با وجود تمام آنچه ما شنیدهایم، همچنان با قاطعیت میگوییم ایران وضعیت خاصی در نگاه دولتمردان آمریکا دارد که این مسئله حتما ترامپ را ملزم خواهد کرد که به توافق هستهای خدشهای وارد نکند، زیرا نزاع و رویارویی آینده به سمت شرق دور یعنی چین خواهد بود در نتیجه آنچه برای آمریکا و نگرش این کشور مهم است، تکیه کردن بر ایران برای مسائل منطقه بیش از دیگر کشورهای دیگر است در نتیجه فرضیه لغو توافق هستهای، بعید است، ایران هم با اجرای تعهدات خود در مفاد این توافق نباید به آنها بهانه بدهد.
وی درباره آینده تروریسم در منطقه با توجه به اظهارات ترامپ افزود: منطقه به اظهارات ترامپ برای ملتهب شدن نیاز ندارد، چرا که عملا ملتهب است و با بحرانهای بزرگی دست و پنجه نرم میکند، منطقه دچار حالت چنددستگی و پراکندگی است که فلسطینیها بیشترین بهای آن را میپردازند، زیرا رویکرد کلی بینالمللی بر حذف مسئله فلسطین و نه حل آن تمرکز دارد و این مسئله علت اصلی رویکرد غرب در حمایت از گروههای تروریستی برای آشفته کردن منطقه و ضربه زدن به کشورها و تضعیف قوای آنها به سبب مشغول کردن به مبارزه با تروریسم در حالی است که تصمیمات مربوط به یهودیسازی قدس و اعتراف به اسرائیل به عنوان دولت یهود و قدس پایتخت همیشگی برای اسرائیل گرفته میشود، تا زمانی که وعدههای ترامپ به اسرائیل برای عملی شدن این اهداف وجود دارد، تروریسم حتما همپیمان آمریکا باقی خواهد ماند.
مرزوق درباره دورنمای روابط مصر و ایران و اینکه آیا ممکن است در آینده نزدیک شاهد ازسرگیری روابط دو کشور باشیم گفت : تردید و درنگ کردن مصر در گشایش و انعطافپذیری در برابر ایران، بیانگر فشارهای بینالمللی بر تصمیمگیرندگان مصر است، وتوی بینالمللی بر مصر مبنی بر عدم برقراری رابطه با ایران قرار دارد، ما معتقدیم که مصر نباید در این زمینه تسلیم وتوی بین المللی شود، چرا که مصر یک کشور پیشتاز قلب اسلام و عربیت و ایران هم کشور بزرگی در منطقه دارای وزن و جایگاه و تاثیرگذاری در صحنه منطقهای و بینالمللی است و نفوذ گستردهای در سوریه،لبنان، عراق و یمن دارد، اگر مصر نمیخواهد روابط استراتژیک با ایران داشته باشد، باید حداقل در راستای باز کردن کانالهای گفتوگو با ایران در راستای افزایش آرامش در منطقه گام بردارد.
مرزوق که در جنگ ششم اکتبر 1973 میلادی با رژیم صهیونیستی مشارکت کرده بود، درباره پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا اظهار داشت : اولین مناظره هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ را که دیدم، یقین کردم که ترامپ قطعا پیروز خواهد شد،با توجه به نگاه تحلیلیام از شیوه انتخاباتی مردم آمریکا در طول بیش از نیم قرن گذشته، مردم آمریکا از شیوه اداره کشورشان ناراضی و دلسرد هستند به همین سبب آنها فرد متمردی را انتخاب کردند که نشان دهنده تلاش ناامیدکننده برای انقلاب مخفی علیه نظام حاکم این کشور است به طوری که رأیدهندگان آمریکایی تغییر سیاستهای کلی کشورشان را هدف قرار دادهاند، تاریخ آمریکا مملو از رؤسای جمهور ناشناخته است، مثلا دونالد ریگان یک هنرپیشه ساده و معمولی بود و هیچ اطلاعاتی درباره سیاست خارجی نداشت، وقتی از وی درباره وضع سیاسی لبنان پرسیدند،با وجودی که برای دو دوره رئیس جمهور آمریکا شد، کشوری با این نام نشنیده بود، همچنین باید به بوش پسر اشاره کرد که هیچ مردمی در جهان نمیتواند زمام امور خود را به چنین فردی بسپارد، اما مردم آمریکا چنین فردی را با وجود چنین مشخصاتی که بسیار سادهلوح بود، برگزیدند.
کارتر وقتی انتخاب شد، آدم ناشناختهای بود که شغلش تجارت و کشاورزی بود و در جهان سیاست مشهور نبود، طبقات متوسط در آمریکا از سیاستهای اوباما خسته شدند و متعاقبا از هیلاری کلینتون هم حمایت نکردند، گذشته از آنکه گفتمان هیلاری در امتداد گفتمان همسرش بود، رأی به ترامپ برای مردم آمریکا موجه بود که این مسئله بیانگر شکاف موجود در جامعه آمریکاست و همه کشورها باید تدابیر پیشگیرانهای را برای دوری از پیامدهای آن اتخاذ کنند،این برداشت اول است.
برداشت دوم، بدیهی است که راستگرایان افراطی آمریکا در صحنه این کشور با قدرت و با همان شکل و ظاهر نومحافظهکاران برگشتهاند، کسانی که با بوش پسر آمده بودند و با نگاهی به تاریخ آنها میبینیم که این رویکرد، پرچم جنگهای صلیبی مقدس را برافراشت و فیل جمهوریخواه را با موشکهایش به سمت ویران کردن افغانستان و عراق حرکت داد و عامل اصلی ویرانی خاورمیانه شد، این خطرات از بازگشت این رویکرد پیشبینی میشود که به تخریب گسترده منطقه و کشاندن جهان به سمت جنگهای طاقتفرسا خواهد پرداخت.
وی با انتقاد از موضع و اظهارنظرهای مقامات و رسانههای مصری در قبال پیروزی ترامپ گفت چگونه میتوان این خوشبینی افراطی را پذیرفت،دیدار ترامپ با رئیس جمهور السیسی در نیویوک تعارفی بیش نبود که هدف از آن سرپوش گذاشتن بر اهانتهای ترامپ به اسلام و مسلمانان بود، نباید این مسائل را نادیده گرفت و در زمینه خوشبینی نسبت به ترامپ هم افراط کرد.
وی در پاسخ به این سئوال که آیا ترامپ میتواند رویای اسرائیل مبنی بر تبدیل قدس به پایتخت این رژیم را محقق کند، اظهار داشت : ترامپ در یکی از سخنرانیهای انتخاباتیاش گفته بود در صورت پیروزی، سفارت آمریکا را به شهر قدس منتقل خواهد کرد، ترامپ چیز جدیدی با خود نیاورده است، چرا که کنگره آمریکا در همین زمینه در سال 1995 طرحی را تصویب کرده بود و اجرای آن را به رئیس جمهوری آمریکا واگذار کرد، تمام روسای جمهوری آمریکا از سال 1995 تا کنون جرات انتقال سفارت آمریکا به قدس را پیدا نکردهاند،زیرا اگر چنین اقدام تنشآمیزی انجام شود، تبعات سنگینی خواهد داشت،البته کشورهای عربی در حال حاضر دچار ضعف و انفعال هستند و پراکندگی و از هم گسیختگی بیسابقهای بر آنها حاکم است، بهتر است که دولتهای عربی با کنار گذاشتن اختلافات و دودستگیها، تمرکز و توجه خود را بر دشمن واقعی امت یعنی رژیم اسرائیل متمرکز کنند.
مرزوق درباره ارزیابی خود از اظهارات ترامپ که دولت آمریکا را به سبب حمایت از داعش و گروههای همسو با آن رسوا کرد، گفت : حمایت آمریکا از گروههای تروریستی برای سرنگون کردن بشار اسد و براندازی نظام سوریه صرفا رویکرد دولت نیست بلکه چارچوب کلی سیاستی است که هیئت حاکمه آمریکا در پیش گرفته و نمیتوان این مسئله را به شخص هیلاری یا اوباما یا دموکراتها نسبت داد،تغییر به وجود آمده در ساختار نظام آمریکا به نزدیک شدن روسیه و آمریکا برای حل بحران سوریه منجر خواهد شد.
وی درباره این سئوال که آیا ترامپ به وعدههای خود مبنی بر لغو برجام با ایران عمل خواهد کرد؟ گفت : توافق هستهای یک توافق دوجانبه میان ایران و آمریکا نیست، بلکه توافقی با قدرتهای بزرگ است و قطعنامهای در این زمینه از سوی شورای امنیت صادر شد،اما لغو توافق از سوی آمریکا نشاندهنده بیاحترامی آمریکا به قانون بینالمللی خواهد بود،آمریکا بدون مجوز سازمان ملل به عراق حمله کرد و دبیرکل سازمان ملل هم اعلام کرده بود که این جنگ غیرقانونی و مغایر با منشور سازمان ملل است به طوری که باید تحریمهایی علیه آمریکا وضع میشد، اما آیا این اتفاق رخ نداد، چرا؟ زیرا قانون برای آمریکا هنگامی که با منافعش در تضاد باشد، اهمیتی ندارد و در رتبه اول نیست.
معاون وزیر خارجه اسبق مصر درباره پیامدهای منفی لغو احتمالی برجام به دست ترامپ اظهار داشت: با وجود تمام آنچه ما شنیدهایم، همچنان با قاطعیت میگوییم ایران وضعیت خاصی در نگاه دولتمردان آمریکا دارد که این مسئله حتما ترامپ را ملزم خواهد کرد که به توافق هستهای خدشهای وارد نکند، زیرا نزاع و رویارویی آینده به سمت شرق دور یعنی چین خواهد بود در نتیجه آنچه برای آمریکا و نگرش این کشور مهم است، تکیه کردن بر ایران برای مسائل منطقه بیش از دیگر کشورهای دیگر است در نتیجه فرضیه لغو توافق هستهای، بعید است، ایران هم با اجرای تعهدات خود در مفاد این توافق نباید به آنها بهانه بدهد.
وی درباره آینده تروریسم در منطقه با توجه به اظهارات ترامپ افزود: منطقه به اظهارات ترامپ برای ملتهب شدن نیاز ندارد، چرا که عملا ملتهب است و با بحرانهای بزرگی دست و پنجه نرم میکند، منطقه دچار حالت چنددستگی و پراکندگی است که فلسطینیها بیشترین بهای آن را میپردازند، زیرا رویکرد کلی بینالمللی بر حذف مسئله فلسطین و نه حل آن تمرکز دارد و این مسئله علت اصلی رویکرد غرب در حمایت از گروههای تروریستی برای آشفته کردن منطقه و ضربه زدن به کشورها و تضعیف قوای آنها به سبب مشغول کردن به مبارزه با تروریسم در حالی است که تصمیمات مربوط به یهودیسازی قدس و اعتراف به اسرائیل به عنوان دولت یهود و قدس پایتخت همیشگی برای اسرائیل گرفته میشود، تا زمانی که وعدههای ترامپ به اسرائیل برای عملی شدن این اهداف وجود دارد، تروریسم حتما همپیمان آمریکا باقی خواهد ماند.
مرزوق درباره دورنمای روابط مصر و ایران و اینکه آیا ممکن است در آینده نزدیک شاهد ازسرگیری روابط دو کشور باشیم گفت : تردید و درنگ کردن مصر در گشایش و انعطافپذیری در برابر ایران، بیانگر فشارهای بینالمللی بر تصمیمگیرندگان مصر است، وتوی بینالمللی بر مصر مبنی بر عدم برقراری رابطه با ایران قرار دارد، ما معتقدیم که مصر نباید در این زمینه تسلیم وتوی بین المللی شود، چرا که مصر یک کشور پیشتاز قلب اسلام و عربیت و ایران هم کشور بزرگی در منطقه دارای وزن و جایگاه و تاثیرگذاری در صحنه منطقهای و بینالمللی است و نفوذ گستردهای در سوریه،لبنان، عراق و یمن دارد، اگر مصر نمیخواهد روابط استراتژیک با ایران داشته باشد، باید حداقل در راستای باز کردن کانالهای گفتوگو با ایران در راستای افزایش آرامش در منطقه گام بردارد.