مشرق- در طی 10سال از تاسیس اقلیم کردستان - که با حمایت آمریکایی‌ها شکل گرفته و پس از آن نیز در قالب ساختار فدرال تا امروز فعال بوده - مسعود بارزانی و خانواده وی (همسر و سه فرزند) بر مهمترین ارکان اقتصادی امنیتی، سیاسی و حکومتی اقلیم حاکم بودند.در این دوره طولانی، نگاه جامعه کردی از آنچه که در گذشته نسبت به خانواده بارزانی وجود داشت تا حدود زیادی تغییر کرده است.
دلیل آن این است که مردم جامعه کردی هم انتظارات اتوپیایی که از کسب قدرت حکومتی در ذهن داشتند را نقش بر آب دیدند چرا که بهره‌های اقتصادی، رانت‌ها و ویژه خواری‌ها صرفا برای مجموعه‌ای از افراد یا خانواده‌ها یا عناصر حزبی مورد استفاده قرار گرفته و مردم عادی از برکات حکومتی آن بی‌بهره بودند.
درحالی که مسئولیت دستگاه امنیتی و گمرکات و پست سفارت اقلیم در واشنگتن در اختیار فرزندان مسعود بارزانی و ریاست اقلیم نیز در اختیار وی می باشد بقیه گروههای سیاسی و بویژه مردم کرد خود را سهیم در امتیازات قدرت و ثروت نمی بینند.
مضافا‌ً اینکه رویکردهای آقای بارزانی در 10 سال گذشته در تعاملات منطقه‌ای، همواره مدل چالش‌ساز با دولت مرکزی را دنبال کرده و در یک رفتار فراقانونی یا فرا عراقی زمزمه‌های تجزیه و نادیده گرفتن دولت مرکزی را به اجرا گذاشته و حتی با ترکیه و گروههای تروریستی در مسیر مخالف دیدگاه‌های حکومت مرکزی عراق عمل کرده است. با جریان‌های متهم در دستگاه قضایی عراق که دارای پرونده‌های اختلاس و تروریسم بوده‌اند همکاری کرده و پناه داده یا به نحوی از آنها حمایت کرده است. در آخرین رفتار، مسعود بارزانی اشغال استان‌های عراق توسط داعش را به نحوی که همه عراقی ها درک می کنند قبول ندارد و معتقد است اشغال موصل و استان‌های دیگر توسط داعش به دلیل حذف گروههای سنی از قدرت انجام شده و در یک گفتمان کاملاً آمریکایی و شکاف‌ساز در روز آغازین اشغال استان‌های عراق را توسط داعش توجیه کرده است و مجبور شد در مقابل دولت مرکزی موضع بگیرد. در اثناء اشغال موصل از عناصر همکار (نظیر اثیل النجیفی و...)با داعشی‌ها حمایت کرد و اسامه النجیفی را در اربیل مورد حمایت خود قرار داد. رفتار و سیاست های مسعود بارزانی صرفاً کردهای عراق را شامل نمی‌شود بلکه در یک رقابت قدرت با رهبری کردهای ترکیه همواره سعی کرده در موضع هماهنگ با دولت ترکیه عمل کرده و از عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه علیه کردهای سوریه و پ ک ک به شکل تلویحی حمایت نماید.
کاک مسعود که خود را رهبر کرد های منطقه میداند با مخدوش کردن تاریخ مناسبات حسنه با ایران و نادیده گرفتن خدمات و حمایت های ایران از کرد های عراق به پژاک در اقدامات ضد ایرانی پناه داده و از انها را در قبال واکنش ایران حمایت نموده و سران و مجموعه هایی از احزاب کردی ضد انقلاب مانند کومله و حزب دمکرات را در برنامه های ضد ایرانی فعال کرده است.در یک نمونه دیگر از طریق شبکه های گوناگون دست به جذب جوانان کرد از مناطق کردی ایران زده و به کادر سازی مشغول است.
مناسبات پنهان با اسراییل که رویکرد ضد امنیت ملی ایران را بطور آشکار دنبال میکند همواره موجبات نگرانی بوده است
این سر فصل رفتاری مسعود بارزانی در 10 سال گذشته موجب شده تا زمزمه عدم پذیرش ایشان برای استمرار در ریاست اقلیم کردستان به شکل جدی مطرح شود و امروز مسعود بارزانی و تمامی عناصر خانواده وی در قدرت نگران دیدگاه‌های معارض دیگر گروههای کردی هستند. در آخرین موضعگیری گروههای کردی باتمدید بقای بارزانی مخالفت کرده و دنبال ساز و کارهای جایگزینی فرد دیگری بجای ایشان برآمدند ولی به دلیل فشارهای مسعود بارزانی مبنی بر اجرای انتخابات زودهنگام در اقلیم ناچارا و برخلاف میل گروههای بزرگ کردی مانند اتحادیه میهنی و حزب تغییر واحزاب اسلامی دو سال دیگر در پست ریاست اقلیم باقی ماند.
در بحبوحه جنگ ارتش و مردم عراق با داعش در عراق شاهد رفتارهای فرار به جلو از سوی مسعود و نیچروان بارزانی هستیم.در حالی که اگر حمایت های دولت مرکزی عراق ویا اقدامات فوری ایران نبود اقلیم کردی با تهدید جدی از سوی داعش مواجه بود و کشور های غربی و عربی منطقه تماشاچی این تهدید ویا حامی ان بودند .
موضع‌گیری‌هایی مانند آنچه که در مورد سنجار و یا کرکوک مطرح کرده‌اند و اصرار دارند که این مناطق را به حکومت مرکزی باز نمی‌گردانند را باید نوعی سرپوش گذاشتن به فضای اعتراض جامعه و احزاب کردی نسبت به سیاست‌ها و رویکردهای خانواده بارزانی تلقی کرد.
این رفتار های داخلی و خارجی از سوی بارزانی موجبات نگرانی دوستان وی در عراق و ایران وحتی مردم کرد در عراق و منطقه میباشد .
آنچه بدیهی است این که کرکوک و سنجار و هر منطقه‌ای دیگر در عراق صرفاً در چارچوب قانونی اساسی، امکان کسب وضعیت جدید را خواهند داشت.
ضمن اینکه منطقه سنجار یک منطقه ترکمن نشین و یا مسیحی است و توصیه قومیتی نیچروان بارزانی در مورد این منطقه را نمی‌شود جدی تلقی کرد.
صاحبنظران معتقدند این رفتارهای تخریبی و موضع‌گیری‌های قومیتی از سوی خانواده بارزانی با این هدف دنبال می‌شود تا جامعه کردی به دلیل جذابیت برخی شعارها در کنار بارزانی قرار گرفته و از فضای انتقاد و معارضه با انها دوری کنند.
در حالی که ریشه های تاریخی و نژاد اریایی تاریخی و دوره ای از روابط خوب و خدمات و حمایت گسترده از سوی ایران در کارنامه روابط با کرد های منطقه و عراق است انتظار این است که تلاش‌های مقامات اقلیم بر تحکیم مناسبات دوستانه متمرکز شده وخود را در یک پیکره منطقه ای قراردهند و با رویکرد های متوازن به استحکام مناسبات گذشته همت نمایند تا بهترین دوستان خود را همچون همیشه در ایران و با شرکای منطقه ای ایران بیابند.
*هادی محمدی
دلیل آن این است که مردم جامعه کردی هم انتظارات اتوپیایی که از کسب قدرت حکومتی در ذهن داشتند را نقش بر آب دیدند چرا که بهره‌های اقتصادی، رانت‌ها و ویژه خواری‌ها صرفا برای مجموعه‌ای از افراد یا خانواده‌ها یا عناصر حزبی مورد استفاده قرار گرفته و مردم عادی از برکات حکومتی آن بی‌بهره بودند.
درحالی که مسئولیت دستگاه امنیتی و گمرکات و پست سفارت اقلیم در واشنگتن در اختیار فرزندان مسعود بارزانی و ریاست اقلیم نیز در اختیار وی می باشد بقیه گروههای سیاسی و بویژه مردم کرد خود را سهیم در امتیازات قدرت و ثروت نمی بینند.
مضافا‌ً اینکه رویکردهای آقای بارزانی در 10 سال گذشته در تعاملات منطقه‌ای، همواره مدل چالش‌ساز با دولت مرکزی را دنبال کرده و در یک رفتار فراقانونی یا فرا عراقی زمزمه‌های تجزیه و نادیده گرفتن دولت مرکزی را به اجرا گذاشته و حتی با ترکیه و گروههای تروریستی در مسیر مخالف دیدگاه‌های حکومت مرکزی عراق عمل کرده است. با جریان‌های متهم در دستگاه قضایی عراق که دارای پرونده‌های اختلاس و تروریسم بوده‌اند همکاری کرده و پناه داده یا به نحوی از آنها حمایت کرده است. در آخرین رفتار، مسعود بارزانی اشغال استان‌های عراق توسط داعش را به نحوی که همه عراقی ها درک می کنند قبول ندارد و معتقد است اشغال موصل و استان‌های دیگر توسط داعش به دلیل حذف گروههای سنی از قدرت انجام شده و در یک گفتمان کاملاً آمریکایی و شکاف‌ساز در روز آغازین اشغال استان‌های عراق را توسط داعش توجیه کرده است و مجبور شد در مقابل دولت مرکزی موضع بگیرد. در اثناء اشغال موصل از عناصر همکار (نظیر اثیل النجیفی و...)با داعشی‌ها حمایت کرد و اسامه النجیفی را در اربیل مورد حمایت خود قرار داد. رفتار و سیاست های مسعود بارزانی صرفاً کردهای عراق را شامل نمی‌شود بلکه در یک رقابت قدرت با رهبری کردهای ترکیه همواره سعی کرده در موضع هماهنگ با دولت ترکیه عمل کرده و از عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه علیه کردهای سوریه و پ ک ک به شکل تلویحی حمایت نماید.
کاک مسعود که خود را رهبر کرد های منطقه میداند با مخدوش کردن تاریخ مناسبات حسنه با ایران و نادیده گرفتن خدمات و حمایت های ایران از کرد های عراق به پژاک در اقدامات ضد ایرانی پناه داده و از انها را در قبال واکنش ایران حمایت نموده و سران و مجموعه هایی از احزاب کردی ضد انقلاب مانند کومله و حزب دمکرات را در برنامه های ضد ایرانی فعال کرده است.در یک نمونه دیگر از طریق شبکه های گوناگون دست به جذب جوانان کرد از مناطق کردی ایران زده و به کادر سازی مشغول است.
مناسبات پنهان با اسراییل که رویکرد ضد امنیت ملی ایران را بطور آشکار دنبال میکند همواره موجبات نگرانی بوده است
این سر فصل رفتاری مسعود بارزانی در 10 سال گذشته موجب شده تا زمزمه عدم پذیرش ایشان برای استمرار در ریاست اقلیم کردستان به شکل جدی مطرح شود و امروز مسعود بارزانی و تمامی عناصر خانواده وی در قدرت نگران دیدگاه‌های معارض دیگر گروههای کردی هستند. در آخرین موضعگیری گروههای کردی باتمدید بقای بارزانی مخالفت کرده و دنبال ساز و کارهای جایگزینی فرد دیگری بجای ایشان برآمدند ولی به دلیل فشارهای مسعود بارزانی مبنی بر اجرای انتخابات زودهنگام در اقلیم ناچارا و برخلاف میل گروههای بزرگ کردی مانند اتحادیه میهنی و حزب تغییر واحزاب اسلامی دو سال دیگر در پست ریاست اقلیم باقی ماند.
در بحبوحه جنگ ارتش و مردم عراق با داعش در عراق شاهد رفتارهای فرار به جلو از سوی مسعود و نیچروان بارزانی هستیم.در حالی که اگر حمایت های دولت مرکزی عراق ویا اقدامات فوری ایران نبود اقلیم کردی با تهدید جدی از سوی داعش مواجه بود و کشور های غربی و عربی منطقه تماشاچی این تهدید ویا حامی ان بودند .
موضع‌گیری‌هایی مانند آنچه که در مورد سنجار و یا کرکوک مطرح کرده‌اند و اصرار دارند که این مناطق را به حکومت مرکزی باز نمی‌گردانند را باید نوعی سرپوش گذاشتن به فضای اعتراض جامعه و احزاب کردی نسبت به سیاست‌ها و رویکردهای خانواده بارزانی تلقی کرد.
این رفتار های داخلی و خارجی از سوی بارزانی موجبات نگرانی دوستان وی در عراق و ایران وحتی مردم کرد در عراق و منطقه میباشد .
آنچه بدیهی است این که کرکوک و سنجار و هر منطقه‌ای دیگر در عراق صرفاً در چارچوب قانونی اساسی، امکان کسب وضعیت جدید را خواهند داشت.
ضمن اینکه منطقه سنجار یک منطقه ترکمن نشین و یا مسیحی است و توصیه قومیتی نیچروان بارزانی در مورد این منطقه را نمی‌شود جدی تلقی کرد.
صاحبنظران معتقدند این رفتارهای تخریبی و موضع‌گیری‌های قومیتی از سوی خانواده بارزانی با این هدف دنبال می‌شود تا جامعه کردی به دلیل جذابیت برخی شعارها در کنار بارزانی قرار گرفته و از فضای انتقاد و معارضه با انها دوری کنند.
در حالی که ریشه های تاریخی و نژاد اریایی تاریخی و دوره ای از روابط خوب و خدمات و حمایت گسترده از سوی ایران در کارنامه روابط با کرد های منطقه و عراق است انتظار این است که تلاش‌های مقامات اقلیم بر تحکیم مناسبات دوستانه متمرکز شده وخود را در یک پیکره منطقه ای قراردهند و با رویکرد های متوازن به استحکام مناسبات گذشته همت نمایند تا بهترین دوستان خود را همچون همیشه در ایران و با شرکای منطقه ای ایران بیابند.
*هادی محمدی
